128 4. Kosmetyczna chemia organiczna
Estry kwasów tłuszczowych
Adypinian diizopropylu, Ceraphyl, Isoadipat, jest stosowany jako substancja natłuszczająca w preparatach kosmetycznych do pielęgnacji skóry i włosów, ponieważ dobrze się rozprowadza i jest dobrze tolerowany przez skórę.
COOCH(CH3)2
.COOCH{CH3)2
,COOCH(CH3)2
H,C
adypinian diizopropylu
mirystynian izopropylu
Mirystynian izopropylu. Promyr, Estergel, jest to olej o t.t. 3°C, rozpuszczalny w olejach i ciekłej parafinie, nierozpuszczalny w wodzie. Stosowany jest jako substancja natłuszczająca, dyspergent pigmentów, substytut olejów roślinnych. Zmniejsza lepkość olejów, co ułatwia ich rozprowadzanie i wchłanianie. Podobne właściwości ma palmity-nian izopropylu (Propal), stosowany jako substancja natłuszczająca oraz emolient.
Oleinian izopropylu, ester kwasu oleinowego (NNKT), stosowany jest jako substancja natłuszczająca i odżywcza.
COOCH(CH3)2
H,C
oleinian izopropylu
Lanolina powstaje w procesie oczyszczania surowej wełny owczej z tłuszczopotu. Jest jasnożółtą, miękką masą o t.t. 36-42°C, nierozpuszczalną w wodzie, rozpuszczalną w acetonie i eterze naftowym. Lanolina wchłania wodę w ilości 200-300% i tworzy stabilne emulsje w/o. Skład chemiczny lanoliny jest złożony — zawiera do 95% estrów zbudowanych z :
• 33 alkoholi tłuszczowych, zawierających 18-30 atomów węgla w szkielecie prostym i 16-26 atomów węgla w szkielecie rozgałęzionym,
• 36 kwasów tłuszczowych, zawierających 10-26 atomów węgla w szkielecie prostym i 9-29 atomów węgla w szkielecie rozgałęzionym.
Ponadto lanolina zawiera alkohole triterpenowe, tłuszczowe (3%), sterole (cholesterol, lanosterol), węglowodory (1-2%), wolne kwasy tłuszczowe. Ogólny wzór estrów lanolinowych o szkielecie prostym ma postać
o
n = 7-23 k = 16-24
CH3(CH2)nCH2' ' 0-CH2(CH2)*CH3 estry lanoliny
Lanolina stosowana jest jako podstawa maści i kremów w formie emulsji w/o, czynnik natłuszczający i zmiękczający naskórek. Ze względu na duże powinowactwo do keratyny preparaty zawierające lanolinę nadają skórze gładkość, miękkość i delikatność. Alkohole