6 (1372)

4. Kosmetyczna chemia organiczna

Estry gliceryny (alkoholu trihydroksylowego) występują w formie mono-, di- i tri-estrów. Monoestry gliceryny i kwasu oleinowego mają konsystencję maści i są stosowane jako emulgatory w/o. Na przykład z wody i parafiny płynnej można otrzymać emulsję w/o w obecności 1-2% monooleinianu gliceryny. Di- i triestry właściwości emulgujących nie mają. Monostearynian gliceryny jest emulgatorem stałym, koemulgatorem i regulatorem konsystencji emulsji typu o/w. Mieszanina wszystkich typów estrów gliceryny z kwasami laurynowym i stearynowym (monoestry stanowią 35%) stosowana jest pod nazwą Cutina GMS i Imwitor 900, jako podstawa maści i kremów. Największe znaczenie kosmetyczne mają estry gliceryny i kwasów tłuszczowych, występujące w tłuszczach zwierzęcych i roślinnych.

Tłuszcze zwierzęce są to triglicerydy nasyconych kwasów tłuszczowych, głównie palmitynowego R = C15H31 i stearynowego R = C17H35 o ogólnym wzorze

OOCR

triglicerydy

RCOO

OOCR

Poza wymienionymi kwasami w tłuszczach zwierzęcych występują również kwasy: lau-rynowy R = C]|H23, mirystynowy R = C13H27 i arachidynowy R = C19H39. Triglice-

Tabela 4.5. Oleje roślinne stosowane w kosmetyce

Olej	Surowiec	Olej	Surowdcc
Arganiowy	nasiona Argcmia spinosa	Winogronowy	pestki Vitis vinifera
Babassu	orzechy Orbignya oleifera	Z awokado	owoce Persea gratissima
Brzoskwiniowy	pestki Primus persica	Z czarnuszki	nasiona Nigella sativa
Lniany	nasiona Linum usitcitissimum	Z czarnej porzeczki	pestki Ribes nigruni
Margosa	nasiona Azandrichta indica	Z czarnych jagód	nasiona Vaccinium myttillus
Migdałowy	nasiona Primus amygdalus	Z dzikiej róży	nasiona Rosa canina i innych
Morę Iowy	pestki Primus armeniaca	Z kukui	orzechy Aleurites mol uc ca nu
Ostropestowy	nasiona Silybum marianum	Z kukurydzy	kiełki Ze a mays
Palmowy	owocnia Elueis guineensis	Z makadamii	orzechy Macadamia temifolhi
Rokitnikowy	nasiona Hippophoe rhamnoides	Z ogórecznika	rośliny Bo rago officinalis
Rycynowy	nasiona Ricinus comnumis	Z oliwek	owoce Olea oleifera
Ryżowy	łuski Oryza sativa	Z orzecha brazylijskiego	orzechy Berthollettia excelsa
Sasankowy	nasiona Camelia sasanąua	Z orzecha laskowego	orzechy Corylus avellana
Sezamowy	nasiona Sesamum indicum	Z orzecha włoskiego	orzechy Juglans regia
Shambrilla	rośliny Cardamine pratensis	Z pachnotki	nasiona Perilla frutenscens
Słonecznikowy	nasiona Helianthus annuus	Z pszenicy	kiełki Triticum vuigare
Sojowy	nasiona Clycine max w	Z tsubaki	rośliny Camelia japonica
Śliwkowy Wiesiołkowy	owoce Primus domestica nasiona Oenothera biennis	Żmijowcowy	nasiona Echium vulgare