8 (1137)

100 4. Kosmetyczna chemia organiczna

w ilości około 4%. Obecny jest również w błonach lipidowych, łączących komórki kor-neocytów. Należy do związków dobrze tolerowanych przez skórę — działa zmiękczająco, poprawia elastyczność. Preparatom kosmetycznym nadaje połyskliwość. Ze względu na obecność grupy hydroksylowej -OH przyłączonej do hydrofobowego szkieletu liczącego 27 atomów węgla cholesterol jest dobrym emulgatorem typu w/o. Występuje pod nazwą Protegine w podstawie kremów kosmetycznych o strukturze emulsji w/o. Stosowany jest ponadto jako regulator konsystencji kremów. Cholesterol jest pozyskiwany z niezmydla-jącej się frakcji tłuszczów zwierzęcych.

x

cholesterol X = H /i-sitosterol X = C₂H₅

HO

Sitosterole występują w olejach kiełkujących zbóż w formie mieszaniny a-, fi-, y-, a\-, a2-, c*3-sitosteroli, której głównym składnikiem jest /ł-sitosterol. Zmniejszają stężenie cholesterolu we krwi, działają przeciwzapalnie i przeciwgorączkowa. ^-Sitosterol określany jest nazwą „cholesterol roślinny” i różni się od „cholesterolu zwierzęcego" grupą etylowy -C2H5, przyłączoną do węgla 24. Sitosterole pozyskuje się z tłuszczów roślinnych. Ich zastosowanie w' kosmetyce opisano w' podrozdz. 5.10.

Stigmasterol wykryto po raz pierwszy w 1906 roku, w bobotrutce trującej, inaczej zwanej fasolą kalabryjską (Physostigma yenenosum). Jest to pnącze z rodziny motylkowatych. występujące w' zachodniej Afryce. Fitosterol jest obecny w kiełkach pszenicy, zbożach, orzechach i warzywach strączkowych — w tym soi. Jest dobrze rozpuszczalny w tłuszczach. Nie podnosi poziomu cholesterolu, dlatego obniża ryzyko wystąpienia chorób serca.

ch₃