4 (1690)

96 4. Kosmetyczna chemia organiczna

Alkohol pentylowy (amylowy, C5H11OH), w-pentanol. Produkt handlowy jest mieszaniną alkoholu izoamylowego z domieszką alkoholu w-amylowego i drugorzędowego 2-metylobutan-l-olu. Otrzymywany z fuzli (pozostałości destylacyjnej) alkoholu etylowego. Stosowany jest jako rozpuszczalnik i do syntezy estrów zapachowych.

Alkohol pelargonowy (C9H19OH), w-nonanol, jest substancją o zapachu róży, stosowaną indywidualnie oraz w formie estrów, jako składnik syntetycznych olejków cytrusowych, perfum o zapachu różanym, wód kolońskich i mydeł.

Alkohol laurylowy (C12H25OH), /z-dodekanol, jest woskopodobną substancją stosowaną jako składnik zapachowy pudrów, mydeł i kremów. Nadaje stałą konsystencję tłuszczom, łatwo przenika przez naskórek i jest odporny na działanie promieni UV. Estry alkoholu laurylowego i kwasu siarkowego są substancjami powierzchniowo czynnymi (detergentami).

Alkohol mirystylowy (C14H29OH), n-tetradekanol, ma właściwości oraz zastosowanie podobne do alkoholu laurylowego. Zmiękcza naskórek, przyspiesza wchłanianie składników preparatów kosmetycznych, zapewnia dobre przyleganie pudrów.

Alkohol cetylowy (C16H33OH), //-heksadekanol, to biała, krystaliczna masa o t.t. 49,5°C. Otrzymywany jest przez zmydlenie tłuszczu wieloryba (olbrotu) wodorotlenkiem potasu, a obecnie głównie syntetycznie przez utlenienie wielkocząsteczkowych parafin w procesie Fischera-Tropscha, a następnie redukcję otrzymanych kwasów. Z ciepłą wodą tworzy emulsje o/w: emulguje oleje parafinowy, wazelinowy i roślinny. Stabilizator emulsji o/w, czynnik konsystencjotwórczy, ułatwia wprowadzenie do preparatu kosmetycznego środków konserwujących, barwiących, wybielających i biologicznie aktywnych.

Alkohol stearylowy (C18H37OH), /t-oktadekanol, jest substancją stałą o t.t. 58°C, nierozpuszczalną w wodzie. W gorącej wodzie emulguje. Znany pod nazwą handlową Lanette 18. Stosowany jest w mieszaninie z alkoholem cetylowym do produkcji detergentu: soli sodowej estru kwasu siarkowego o nazwie handlowej Lanette E. Jest to ciało stałe barwy białej lub żółtej, obojętne, nie drażni skóry. W kosmetyce stosowany do produkcji emulsji o/w w maściach i kremach.

4.3.2. Inne alkohole nasycone

W przemyśle kosmetycznym stosowane są drugorzędowe alkohole alifatyczne o łańcuchu 8-10-węglowym. Na przykład oktan-2-ol stosowany jest jako komponent substancji zapachowych, środek dezynfekujący w mydłach oraz rozpuszczalnik wosków i tłuszczów. Podobne zastosowanie ma oktan-3-ol. 2,6-dimetyloheptan-2-ol oraz 3,7--dimetylooktan-l-ol. Spośród alkoholi alicyklicznych (pierścieniowych bez wiązań podwójnych) znaczenie kosmetyczne ma 2-cykloheksylocykloheksanol, stosowany jako repelent do odstraszania owadów. Repelent jest to substancja odstraszająca owady oraz