42 (349)

str. 84 •

TO TAKIE PROSTE - Anna Opala Gwarancja 21. Zaczniesz myśleć samodzielnie

Gwarancja 21.

Zaczniesz myśleć samodzielnie

Nie ma rozpusty gorszej niż myślenie. Pleni się ta swawola jak wiatropylny chwast.

Wisława Szymborska

Myślenie zaczyna się od jednego ze zmysłów. Widzisz obraz, dotykasz przedmiotu, czujesz zapach, słyszysz muzykę, smakujesz lody. Kojarzysz pojęcie, wprowadzasz dane i Twój umysł zaczyna ciąg operacji, podczas których przetwarza posiadane przez Ciebie informacje. Efektem końcowym tego procesu jest rozpoznanie i nazwanie rzeczywistości, sformułowanie wniosków, wyrażenie opinii, przewidywanie przyszłości, stworzenie planu, podjęcie decyzji. Myśleniu potrzebne są także pamięć, czyli Twoja baza informacji o świecie oraz wyobraźnia, czyli umiejętność abstrakcyjnego myślenia.

Dlaczego samodzielne myślenie to cecha na wymarciu?

W średniowieczu za społeczeństwo myślał Kościół. Ksiądz dobrodziej z ambony udzielał nauki na temat tego, co wierni mają myśleć, jak czuć i czego się bać.

W obecnych czasach rolę wszechwiedzącego, sterującego Kościoła przejęły media. Kolorowe magazyny serwują papkę towarzyską i krótkie, płytkie artykuły.

TO TAKIE PROSTE - Anna Opala Dlaczego samodzielne myślenie to cecha na wymarciu?

• str. 85

Czołowe stacje telewizyjne pełne są ogłupiających programów. Im więcej sensacji, tym lepiej. Miernota intelektualna panoszy się także w programach informacyjnych, które lansują coraz to nowe trendy. Już same media przestały za nimi nadążać. Tragedie, morderstwa i polityczne plotki zdominowały publicystykę.

Na palcach jednej ręki można wymienić publicystów, którzy poruszają naprawdę ważne tematy. O ile bowiem łatwiej jest pokazać tanią sensację, niż zagłębić się w omawianie prawdziwych problemów ze świata gospodarki czy polityki. Łatwiej wymyślić scenariusz kolejnego, miałkiego telewizyjnego serialu o niczym, niż wyprodukować dobry program edukacyjny zmuszający do samodzielnego myślenia.

Szkoła, która z założenia pełni funkcję edukacyjną, rzadko pochwala samodzielne myślenie. Zamiast wychowywać i kształtować postawy, zamyka uczniów w kluczach testów gimnazjalnych i maturalnych. Wtórują temu rodzice, którzy, sami nie mając autorytetów, nie są autorytetami dla swoich dzieci. Propagują bierność i nie narażanie się nauczycielom w imię świętego spokoju i konformizmu.

Czego potrzebujesz do samodzielnego myślenia?

Pęd życia oraz wszechobecna tabloizacja sprawiają, że aby być na czasie i nadążać za „obowiązującymi” trendami, sami sprawiamy, że prawdziwa kultura odchodzi do lamusa. Samodzielne myślenie i intelektualny rozwój nie stanowią już naszych mocnych stron.

A stąd tylko krok do braku refleksji i własnego zdania na ważne tematy lub powtarzanie pustych, niemających żadnej wartości frazesów.