64 Czftt I. WprowdinW do ekonomii
elastyczna, gdy współczynnik E,r4—*** (lys. 2.14c). co oznacza, że przy danej cenie podaż może przybierać dowolne rozmiary. Jest to sytuacja przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji doskonalej przy dodatkowym założeniu, że koszty krańcowe są stale. Przy takim kształtowaniu się kosztów krańcowych, nic ma określonego, maksymalizującego zysk. poziomu produkcji przedsiębiorstwa. Jeśli dana cena (równa utargowi krańcowemu) przewyższa koszty krańcowe: Ut>Kt. to przedsiębiorstwo powinno zwiększać w nieskończoność swoją produkcję7 (rys. 2.14e).
Analizując poszczególne wartości współczynnika cenowej elastyczności podaży. przypomnijmy, że możliwości adaptacyjne podaży zależą od czasu. W okresie ultrakrótkim podaż nic może zareagować na zmianę ceny. w okresie krótkim zakres reakcji podaży na zmianę ceny wyznaczają istniejące możliwości produkcyjne; dopiero w okresie długim, poprzez wzrost potencjału produkcyjnego, mogą zachodzić pełne procesy adaptacyjne po stronic podaży.
Przed przystąpieniem do omówienia sposobów mierzenia elastyczności przy pomnijmy sobie kilka elementarnych zagadnień z analizy funkcji.
Zależności funkcyjne między zmiennymi możemy podzielić na liniowe i nieliniowe. Graficzną interpretacją relacji liniowej jest linia prosta, relacji nieliniowej - krzywa spełniająca określone warunki (rys. 2.15 i 2.16).
' Pojęcia utargu krańcowego, kosztu krańcowego, optimum produkcyjnego zmian* wyjaśnione w rozdziale czwartym.
Nachylenie Jest to przy rost zmiennej oznaczonej na osi pionowej przypadający na jednostkę przyrostu zmiennej oznaczonej na osi poziomej:
nachylenie = —. (2.7)
Jeżeli malej zmianie X towarzyszy duża zmiana Y, to prosta (krzywa) jest stroma; jeśli natomiast dużej zmianie X odpowiada mała zmiana Y, to prosta (krzywa) jest plaska. Nachylenie prostej jest jednakowe dla każdego jej punktu, inaczej mówiąc - nachylenie prostej jest stałe. Nachylenie krzywej jest zmienne - zależy od punktu krzywej, w którym jest mierzone. Są dwa sposoby mierzenia nachylenia krzywej: wzdłuż luku lub w punkcie.
2.7.1.1. Nachylenie wzdłuż luku
Przyjmijmy, że chcemy obliczyć nachylenie odpowiadające wzrostowi
X z 2 do 4. Odpowiada to przejściu po krzywej z punktu A do punktu R. Wzrostowi X o2 jednostki (AX = 2) towarzyszy spadek Y o 1,5 jednostki: (AV = -1.5). Nachylenie odcinka łączącego punkty A i B wynosi więc (rys. 2.17):
3
AY ~_2_ 3 AX= 2*4’
Nachylenie tak położonej krzywej jest ujemne, gdyż wzrostowi zmiennej X odpowiada spadek zmiennej Y i odwrotnie.
5 X
R>xunek 2.17. Mierzenie nach)<enu wzdłuż tuku