Eksperymenty na jesień
Obserwacja: Podczas pocierania nitki słychać dziwne odgłosy.
Wyjaśnienie: Wosk ułatwia przesuwanie się nici pomiędzy palcami. Ruch nitki wprawia w drgania dno kubka — powstaje fala dźwiękowa. Gdy przesuwamy powoli palca-; mi po nitce, fale dźwięku następują wolniej jedna po drugiej, dno kubka odbiera zatem wolniejsze drgania. Takie drgania powodują powstawanie niskich (głębokich) tonów. Gdy pocieramy nitkę szybciej, szybkie drgania dna kubka wywołują tony wysokie.
Zakończenie: Każde dziecko prezentuje swój instrument i wydobywa z niego swój ulubiony dźwięk. Pozostałe maluchy muszą określić, co przypomina im usłyszany dźwięk. Brzmi on podobnie jak...? Wyobraźnia dzieci może tutaj „hasać” bez ograniczeń. Dzieci, które wzięły udział w ćwiczeniu, chętnie podzielą się wiedzą ze swymi kolegami z grupy. Być może uda się dzięki temu zorganizować któregoś dnia w ogródku wielki koncert na jogurtowe kubki?
Wiek: powyżej pięciu lat
Liczba
uczestników: 6-8 dzieci
Miejsce: świetlica (przy stole)
Wskazówki: W prezentowanym eksperymencie maluchy mogą odwołać się-do obserwacji poczynionych w doświadczeniach z falą dźwiękową.
Materiały: Dla każdej pary dzieci sznurek (około 2 metry), papier pergaminowy, taśma klejąca, jeden ołówek, dwie okrągłe gumki, dwa spinacze biurowe, dwie rolki papieru (może być papier toaletowy).
Przygotowanie: Pociąć papier pergaminowy na kawałki 10 x 10 cm. Zgromadzić materiały.
Wprowadzenie: Pokazujemy dzieciom przygotowane materiały i każemy je nazwać. Czy dzieci mogą sobie wyobrazić, że da się z nich zbudować telefon?
Przebieg doświadczenia: Każde dziecko stawia pionowo rolkę papieru, nakrywa jej otwór papierem pergaminowym, a następnie mocuje go do rolki, posługując się gumką. Mocno napięty papier zostaje przytwierdzony do rolki taśmą klejącą. W samym jego środku należy teraz zrobić ołówkiem dziurkę.
Maluchy pracują dalej w parach: dwie końcówki sznurka zostają wpuszczone do środka dwóch rolek papieru i zamocowane wewnątrz spinaczami biurowymi (sznurek nie może wyśliznąć się z rolki). Sznurek łączący obie rolki musi być teraz mocno napięty. Jedno z dzieci trzyma otwór rolki przy uchu, drugie mówi do otworu swojej rolki papieru.
Obserwacja: Jeżeli sznur jest mocno napięty, całość Urządzenia funkcjonuje jak najprawdziwszy telefon! Telefonujące maluchy mogą dokładnie słyszeć swoje słowa.
Wyjaśnienie: Dźwięk rozprzestrzenia się nie tyłków powietrzu, lecz również w materiałach stałych. Gdy jedno z dzieci mówi w otwór rolki, papier pergaminowy na drugim jbj. końcu zostaje wprawiony w drgania. Te drgania przenoszone są po mocno napiętym sznurku do otworu drugiej rolki. Tutaj odbiera je papier pergaminowy, który także zaczyna drgać. Drgania papieru docierają do ucha dziecka znajdującego się na drugim końcu sznurka.
Zakończenie: Podczas zabawy w połączenie telefoniczne nie można zapomnieć o zamianie ról dzieci mówiących i słuchających. A może maluchy spróbują przesłać na odległość piosenkę lub wierszyk?
81