64e (2)

Eksperymenty na jesień

możliwie cienkie paseczki. Dwa następne kubki zosta ją do połowy napełnione pokrojonymi liśćmi i dopel nione wodą.

3.    Jedno naczynie z liśćmi dopełniamy zimną wodą.

4.    Pokrojone liście w drugim naczyniu zalewamy gorąc;| w'odą.

Obserwacja: Najintensywniejszy fiolet powstaje w naczyniu czwartym, w którym pokrojone w paski liście zalane zostały gorącą w^rodą. Najmniej koloru „oddał” cały liś< zalany zimną wodą.

Wyjaśnienie: Gorąca woda „uwolniła” kolor z kapusty, w^?oda stała się fioletowa. W wodzie znajdują się również sole mineralne, substancje odżywcze, smakowe, a także wi tarniny B i C.

Woda, tak zimna jak i ciepła, powoduje rozpuszczanie substancji. Ciepła w'oda działa jednak szybciej.

Zakończenie: Przebieg eksperymentu zostaje uwieczniony na zdjęciach. Dzieci powinny się dowiedzieć, że czerwona kapusta, bogata w składniki odżywcze, jest smacznym i zdrowym dodatkiem do posiłków.

Zielone czy czerwone, kwaśne czy nie?

Wiek:    powyżej czterech lat

Liczba

uczestników: 8-10 dzieci Miejsce:    świetlica lub kuchnia

Wskazówki: Ten eksperyment zadziwi wszystkich: czci wona kapusta zmieni kolor pod wpływem octu lub sody.

Materiały: Trzy kieliszki do wódki, w^roda, soda, ocet, woda „kapuściana”, kubek lub dzbanek, lupa.

Przygotowanie: Zgromadzić materiały.

Wprowadzenie: Dzieci siedzą przy stole. Pokazujemy maluchom i omawiamy z nimi materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia. Każde dziecko wie, co to jest ocet, a być może nawet, do czego używa się go w⁷ kuchni. Soda jest solą, która czyni potrawy łatwiejszymi do strawienia.

Przebieg doświadczenia: Jedno z dzieci napełnia do połowy wodą wszystkie trzy kieliszki. Inne dziecko dodaje do długiego kieliszka odrobinę białego octu a do trzeciego odrobinę sody. Maluchy obserwują przy pomocy lupy płyny we wszystkich trzech kieliszkach. Ciecz w każdym z naczyń wygląda tak samo.

Jedno z dzieci dolewa teraz do kieliszków wodę z kapusty.

Obserwacja:

1.    Ciecz I (woda) pozostaje fioletowa.

2.    Ciecz II (woda z octem) zabarwda się na czerwono.

3.    Ciecz III (woda z sodą) zabarwia się na zielono.

/dziwienie maluchów nie ma granic!

Wyjaśnienie: Gdy dodajemy do wody sok z czerwonej kupusty, zachowuije on fioletowy kolor, pozostaje neutralny. Sok z kapusty zawiera jednak barwnik, który powoduje zmianę jego koloru przy zetknięciu z kwasami lub zasadami (ługiem). W kwaśnej wodzie z dodatkiem octu barwnik kapusty zmienia kolor na czerwony. Woda z sodą ma odczyn zasadowy, dlatego sok uzyskuje kolor zielony. Chemicy wykorzystują tę wspaniałą właściwość soku z czerwonej kapusty, używając go jako indykatora (wskaźnika). Sok kapusty pełni tu rolę barwnika „rozpoznawczego” - przy jego pomocy można ustalić, czy badana ciecz jest neutralna, kwaśna (czemone zabarwienie), czy też zasadow^ra (ko-lm zielony).

Zakończenie: Co dzieci zapamiętały z doświadczenia? Podobało się im? W rozmowie z dziećmi zbieramy ich spo-

65