amat urz kr149

dziej rozbudowanych odbiornikach o dużej rezerwie wzmocnienia pośredniej częstotliwości diodę służącą do uzyskiwania napięcia AR W należy włączać do obwodu poprzedniego stopnia pośr. cz.

Praktyczny układ generatora BFO przedstawiony jest na rys. 14-48. Pracuje w nim pentoda typu EF 80 w układzie ECO z napięciem wyjściowym regulowanym za pomocą potencjometru 50 kQ. Sygnał wyjściowy z BFO doprowadzony jest poprzez kondensator dostrojczy do obwodu detekcyjnego. Wysokość tonu dobiera się za pomocą kondensatora zmiennego o pojemności 50 pF. Indukcyjność cewki generatora dla pośredniej częstotliwości 460 kHz wynosi 0,25 mH, przy czym odczep

katodowy wyprowadzony jest od * ilości zwojów. Cały układ generatora powinien być dobrze zaekranowany (osobne pudełko), a obwody zasilające i obwód żarzenia filtrowane odpowiednim dławikiem (10 mH).

Inny wygodny układ generatora uwidoczniony jest na rys. 14-49. Zastosowano w nim podwójną triodę ECC 82. Pierwsza trioda pracuje jako generator w układzie Collpittsa. Zaletę układu stanowi pojedyncza cewka obwodu bez odczepu. Drugą triodę wykorzystuje się dla miernika natężenia odbieranego sygnału, tzw. S-metra. Generator BFO włącza się przy odbiorze CW lub SSB, natomiast miernik natężenia sygnału — przy odbiorze fonii. Kondensator sprzęgający C₃ BFO z obwodem detektora ma pojemność około 1 pF. Częstotliwość BFO ustawia się na stałe rdzeniem cewki. W S-metrze stosuje się miliampcromierz o zakresie do 5 mA w układzie mostkowego woltomierza napięcia stałego. Oporność opornika R₂ dobiera się tak, aby przyrząd wskazywał pełne wychylenie wskazówki po wyjęciu lampy z podstawki. Siatkę sterującą drugiej trio-dy dołącza się do obwodu ARW odbiornika. Przy zwartej antenie opornikiem Ri ustawia się strzałkę przyrządu na początku skali.

Odbiór metodą zdudniania dwóch częstotliwości nie zawsze jest wygodny. Duże trudności odbioru występują w przypadku, gdy często-

Genemtor akustyczny

\

tliwość odbieranego sygnału nie jest stabilna. Zmusza to operatora stacji odbiorczej do stałego dostrajania odbiornika lub BFO. Sytuacja ta jeszcze bardziej się pogarsza w przypadku odbiornika z selektywnym wzmacniaczem m. cz., co szczególnie uwydatnia się przy pracy na pasmach 21 MHz i 28 MHz. Można temu częściowo zapobiep przez zastosowanie układu tzw. wewnętrznej modulacji. Przychodzący sygnał w. cz. po zmodulowaniu go w amplitudzie częstotliwością akustyczną 800-f- 1000 Hz po detekcji pojawia sic jako ton akustyczny o częstotliwości zupełnie niezależnej od dostrojenia odbiornika. Modulację można realizować w dowolnym stopniu w. cz. W praktyce stosuje się najczęściej modulację heterodyny pierwszej przemiany częstotliwości. Przy stosowaniu układu z rys. 14-50 napięcie akustyczne na wtórnym uzwojeniu transformatora modulacyj-nego powinno być równe 0,8 — 0,9 napięcia w. cz. heterodyny. Generator akustyczny pracuje w układzie Hartley’a.

Inny układ wewnętrznej modulacji podany jest na rys. 14-51. Modulacja amplitudy odbywa się tu w obwodzie trzeciej siatki, przy czym ge-

Rys. 14-51. Układ wewnętrznej modulacji w obwodzie trzeciej siatki

nerator akustyczny pracuje w układzie RC z przesuwnikiem fazy. Dla uzyskania pełnej głębokości modulacji napięcie m. cz. na trzeciej siatce powinno wynosić 20 -f- 25 V. Nie jest wskazane przemodulowanie układów wewnętrznej modulacji, a to ze względu na zmniejszenie czułości odbiornika i przenikanie małej częstotliwości w kierunku wyjścia. Wadą układu jest jednoczesna modulacja częstotliwości heterodyny.

.    14.16. Detekcja i automatyczna regulacja wzmocnienia

Za pomocą detektorów zamienia się modulowany prąd wielkiej częstotliwości na prąd o częstotliwości sygnału modulującego. Pod względem konstrukcji detektory w odbiornikach krótkofalowych nie odbiegają w zasadzie od powszechnie stosowanych w technice odbiorczej układów detekcyjnych.

Rozróżnia się następujące rodzaje detekcji: diodowa, anodowa, siatkowa, katodowa.

Działanie detektora diodowego polega na wytwarzaniu się na charakterystyce I = f (U) średniej wartości prądu ^Id ~ 1 + m sin co t

jeśli do układu detektora doprowadzone jest modulowane napięcie w. cz. określone równaniem

i — Iq sin Qt (1 + m sin co t)