anna paszkowska rogacz stronav 77

6. Ewaluacja działań doradczych

Celem ewaluacji jest ocena efektywności pracy z uczniami. Możliwe jest na przykład opracowanie ankiet, składających się z pytań mierzących subiektywny poziom zadowolenia uczniów z przeprowadzonych z nimi ćwiczeń i rozmów'.

W niniejszym opracowaniu proponuje się zastosowanie zobiektywizowanego narzędzia, jakim jest „Kwestionariusz wywiadu skuteczności oddziaływań doradczych” (Załącznik O). Powstał on dzięki uprzejmości Staffordshire County Council Careers Services oraz Ca-reer Centre w North Allerton w^r Wielkiej Brytanii. Instytucje te zezwoliły autorce na adaptację Vocational Gziidance Intewiew Cbecklisł (1980). W koncepcji kwestionariusza uwzględniono pięć kryteriów wskazujących na przygotowanie ucznia do podejmowania decyzji zawodowych:

1.    Precyzja, czyli stopień szczegółowości planów zawodowych.

2.    Wiedza na temat treści planów zawodowych i środków ich realizacji.

3.    Realizm, czyli powiązanie planów ze zdolnościami i możliwościami.

4.    Zakres, czyli stopień uświadomienia sobie możliwości.

5.    Taktyka określająca konkretny plan działania.

Kwestionariusz składa się z dwóch zasadniczych części. Część T

wypełniana jest przez nauczyciela hącź doradcę przed podjęciem pracy doradczej z uczniem. Część II poświęcona jest postępom poczynionym w jej wyniku. Dla osoby oceniającej ułatwieniem jest rodzaj skali, jaki został zastosowany w koncepcji kwestionariusza. Jest nią skala behawioralna, zwana inaczej skałą zachowań. Ten rodzaj skal bywa również określany mianem BARS (skrót angielskiej nazwy Behcwioral Anchored Kating Scalę). Jej podstawę stanowi analiza

6. Ewaluccja działań dorodczych

zachowań, w tym wypadku zachowań istotnych z punktu widzenia wyboru edukacyjnego i zawodowego {Doliniak, 2000). Po przeprowadzeniu takiej analizy dla celów doradczych wybrano te wymiary, które v/ największym stopniu przyczyniają się do realizacji celów poradnictwa. Następnie dokonano opisu związanych z nimi zachowań według stopnia natężenia (Paszkowska-Rogacz, Skłodowski, 1999), przypisując im odpowiednie miejsce na skali oceny (Załącznik P). Ocena jest wyrażona słowami, a nie numerycznie. Zapobiega to tendencji do uśredniania wyników, a ponadto sprzyja dogłębnej, jakościowej analizie poszczególnych odpowiedzi. Taka procedura ewalu-acji nakierowana jest na rozwój ucznia, zachowania są bowiem tym, co stosunkowo łatwo można modyfikować i kształtować w pożądanym kierunku.

Nauczycielom i doradcom zawodowym proponuje się dwukrotną rozmowę z uczniem - przed i po przeprowadzeniu ćwiczeń. Przypisując danemu zachowaniu określoną ocenę, warto skorzystać z zamieszczonych w Załączniku P wskazówek pomagających zobiektywizować opis.