146
obrotu w punkcie 5. Drugi koniec dźwigni oddziałuje na sanie 6 suportu, na którym zamocowana jest oprawka 7 z nożem 8 obrabiającym materiał 9. Rolka dociskana jest stale do krzywki przez działanie sprężyny 10 na sanie 6. Na rys. 9.5b przedstawiono krzywkę wraz z rolką, która tocząc się z położenia Ado B powoduje spoczynkowe położenie narzędzia z dala od materiału. Przemieszczenie się rolki z B do C dosuwa narzędzie do materiału, natomiast przemieszczenie z położenia C do D powoduje ruch posuwowy narzędzia. Ruch rolki od D do A wycofuje narzędzie w położenie spoczynkowe.
146
Rys. 9.5. Sterowanie suportu poprzecznego krzywką tarczową: a) schemat sterowania,
b) krzywka
W automatach tokarskich oprócz rolek toczących się po krzywkach płaskich stosowane są kułaczki lub trzpienie ślizgowe (palce wodzące).
Wyróżnia się trzy podstawowe układy sterowania krzywkowego (rys. 9.6), które sterują cyklami roboczymi w funkcji czasu z mechanicznym powiązaniem krzywek sterujących z zespołami roboczymi:
- układy z jednym wałem sterującym o stałej prędkości obrotowej,
- układy z jednym wałem sterującym o dwóch prędkościach obrotowych, układy z dwoma wałami sterującymi.
Wadą pierwszego układu jest mała wydajność, w porównaniu z pozostałymi, uwarunkowana koniecznością dostosowania prędkości obrotowej wału sterującego odpowiednio do parametrów skrawania, tak aby po jednym obrocie wału przedmiot był wykonany na gotowo.
Układ z jednym wałem sterującym o dwóch prędkościach posiada dodatkową krzywkę sterującą dodatkowym silnikiem, który jest włączany, gdy mają być wykonywane czynności powtarzalne w każdym cyklu. Wadą obydwu okładów jest konieczność wymiany kompletu krzywek sterujących wraz ze zmianą produkcji.
w
Układ z dwoma walami sterującymi problem wymiany krzywek rozwiązuje w sposób następujący:
- na głównym wale sterującym umieszcza się krzywki, które są wymieniane wraz ze zmianą produkcji,
- na pomocniczym wale sterującym umieszcza się krzywki sterujące czynnościami powtarzalnymi w każdym cyklu, niezależnie od profilu produkcji.
Prędkość głównego wału sterującego jest zmienna w zależności od wymagań procesu technologicznego, natomiast prędkość drugiego walu pozostaje niezmienna.
Rys. 9.6. Układy sterowania krzywkowego: a) z jednym wałem sterującym, b) z jednym wałem sterującym o dwóch prędkościach, c) z dwoma wałami sterującymi [3]; WS -wał sterujący, WP - pomocniczy wał sterujący, a, b, c, d, e, - sterowane zespoły robocze, K„, Kb, Ke, Kj, - krzywki sterujące, ŁD, ŁDj, ŁDt, - łączniki elektryczne, Tsi, Ts2. Tdt - bębny sterujące,' SI, S2 - sprzęgła, Ec, Ep, EPtC - silniki