Alkocholizm jest chorobą 16

Wybrane problemy diagnostyczne spotykane u osób uzależnionych

W latach osiemdziesiątych dało się zauważyć wyraźny postęp w zakresie porządkowania standardów postępowania diagnostycznego i klasyfikacji zaburzeń psychicznych. Efektem tych działań było m.in. powstanie dwóch klasyfikacji zaburzeń psychicznych o międzynarodowym zasięgu tj. DSM -IV oraz ICD-10. Klasyfikacje te charakteryzują się nowymi założeniami metodologicznymi i rozwiązaniami praktycznymi.

DSM-IV jest najnowszą klasyfikacją Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, która opublikowana została w 1994 roku i rozwinięciem poprzednich wersji (DSM-III i DSM-III-R).

ICD-10 czyli Dziesiąta Rewizja Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych opublikowana została przez Światową Organizację Zdrowia w 1992 roku, zaś w Polsce obowiązuje od roku 1997. W rozdziale V omawiającym zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania nawiązuje ona częściowo do propozycji DSM i podobnie jak DSM kładzie wyraźny nacisk na indywidualistyczny wymiar tych zaburzeń. ICD-10 jest oficjalną klasyfikacją międzynarodową i usiłuje pogodzić różne tradycje diagnostyczne oraz zadania praktyczne, realizowane przez instytucje zdrowotne w różnych częściach świata i w różnych strukturach organizacyjnych.

Klasyfikacja ICD-10 wyróżnia następujące kategorie zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania:

♦    Zaburzenia psychiczne organiczne

♦    Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych

♦    Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii i urojeniowe

♦    Zaburzenia nastroju (afektywne)

♦    Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną

♦    Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi

♦    Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych

♦    Upośledzenie umysłowe

♦    Zaburzenia rozwoju psychicznego i psychologicznego

♦    Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym

♦    Zaburzenia psychiczne bliżej nieokreślone.

Klasyfikacja Światowej Organizacji Zdrowia zawiera więc w sobie praktycznie wszystkie zaburzenia psychiczne, zarówno egzo- i endogenne jak i psycho- oraz somatogenne*.

W placówkach lecznictwa odwykowego podejmują również leczenie pacjenci, którzy oprócz zaburzeń psychicznych spowodowanych używaniem substancji psychoaktywnych demonstrują objawy innych jeszcze zaburzeń psychicznych. Dla określenia stanów, kiedy uzależnienie od alkoholu lub od innych substancji psychoaktywnej współistnieje niezależnie obok innego zaburzenia psychicznego używamy terminu „podwójna diagnoza” (dual diagnosis, dual disorders).

Zmiany psychiczne spotkane u osób spożywających alko-Podwojna hol, możemy podzielić na takie, które mają ścisły związek diagnoza _{ze s}t_anem upicia (ostrej intoksykacji o różnej głębokości), zmiany spotykane wyłącznie u osób uzależnionych jako następstwa wieloletniego i intensywnego picia alkoholu oraz zaburzenia istniejące niezależnie od uzależnienia. Tak więc objawy innych zaburzeń psychicznych towarzyszących objawom uzależnienia od alkoholu i/lub od innych substancji psychoaktywnych możemy zaobserwować wówczas, kiedy:

♦    istnieją niezależne od siebie jako odrębne schorzenia,

♦    uzależnienie maskuje objawy innych zaburzeń psychicznych,

♦    uzależnienie wywołuje lub pogarsza przebieg innych zaburzeń psychicznych,

* spowodowane czynnikami zewnętrznymi (gr. egzo = na zewnątrz), wewnętrznymi (gr. endo = wewnątrz), psychologicznymi (gr. psyche = dusza, tchnienie); gr. soma = ciało.

73