Alkocholizm jest chorobą 13

Kilka uwag o leczeniu

Przy okazji rozważań na temat leczenia osób uzależnionych od alkoholu warto skorzystać z mądrości Wspólnoty Anonimowych Alkoholików. Anonimowi Alkoholicy mówią, że droga do zdrowia składa się z trzech etapów: świadomość, akceptacja, działanie (slogan AA: Awareness, Acceptance and Action). Czyli alkoholik musi najpierw uświadomić sobie, że jest chory, później zaakceptować ten fakt i dopiero wtedy zaczyna działać czyli podejmuje próbę leczenie.

Zanim jednak przejdę do tematu leczenia proponuję zatrzymać się i prześledzić, wyodrębnienie nieco sztucznie, kolejne okresy w życiu alkoholika.

Okresy w życiu alkoholika

♦ Okres cierpienia i nieudanych prób radzenia sobie z nim. Cierpienie wynika najczęściej, mówiąc w sposób niezwykle uproszczony, z braku umiejętności „życia w zgodzie” z samym sobą i z otoczeniem.

♦ Okres unikania cierpienia poprzez podejmowanie prób opanowania tej sytuacji przy pomocy alkoholu (okres „nadużywania”) czyli powtarzające się regulowanie swojego samopoczucia przy pomocy alkoholu. Uzyskiwanie, dzięki alkoholowi, ulgi w cierpieniu poprzez redukowanie czy też uśmierzanie (tłumienie) napięcia, niepokoju, lęku, poczucia małej wartości, poczucia winy, smutku czy też tzw. „bólu istnienia”, a także osiąganie, dzięki alkoholowi, chwilowej przyjemności i zadowolenia.

♦ Okres uzależnienia (picia patologicznego, choroby) to okres systematycznego regulowanie swojego samopoczucia przy pomocy alkoholu (alkohol staje się coraz częściej źródłem stanów dobrego samopoczucia i zaczyna stopniowo wypierać dotychczasowe źródła tych stanów). W miarę rozwoju uzależnienia narasta stopniowo dezorganizacja życia, jednak alkoholik zdaje się tego nie dostrzegać. Dostrzeżenie zagrożeń i postępującej dezorganizacji życia, utrudnia lub nawet uniemożliwia mu system zaprzeczeń (zakłamania) wykorzystujący wspomniane już wcześniej psychologiczne mechanizmy obronne.

♦ Okres leczenia (alternatywą dla leczenia i zaprzestania picia jest śmierć). Leczeniem będzie realizacja profesjonalnego lub samopomocowego (np. Program Dwunastu Kroków AA) programu zdrowienia, uwzględniającego również naukę radzenia sobie z tzw. „głodem” alkoholowym oraz poznawanie sposobów zapobiegania powrotowi do picia („potknięciu się”).

♦ Okres utrwalania efektów leczenia czyli utrwalanie uzyskanej zmiany, ze szczególnym uwzględnieniem nabywania umiejętności zapobiegania nawrotowi choroby. Nawrót rozumiany jest przeze mnie jako powrót, po okresie abstynencji i ukończeniu podstawowego programu terapii, do szkodliwych dla zdrowia zachowań (w tym do picia), czyli powtórzenie się sytuacji z okresu przed podjęciem leczenia.

♦ Okres dbałości o zdrowie (fizyczne, psychiczne, duchowe). Dbałość o stan swojego zdrowia to czynność powszechna, bo przecież prawie każdy z nas stara się dbać o swoje zęby, wkłada ciepłe ubranie żeby się nie przeziębić czy przestrzega diety. Wielu alkoholików, którzy osiągnęli ten etap rezygnuje z picia nie dlatego, że choruje na alkoholizm lecz dlatego, że przejawiają dbałość o stan swojego zdrowia i zdrowie to „pielęgnują” (dzięki czemu mogą nadal czuć się zdrowymi i funkcjonować jak zupełnie zdrowy człowiek).

Motywy podejmowania leczenia i oczekiwania wobec leczenia

Osoby zgłaszające się po pomoc do placówek lecznictwa odwykowego nie czynią tego najczęściej z własnej woli. Wprawdzie podejmując leczenie podkreślają niejednokrotnie dobrowolny charakter swojej decyzji, jednak kiedy zadamy kilka dodatkowych pytań okazuje się, że ich decyzja została wymuszona stanem zdrowia, reakcjami najbliższych, presją przełożonych itp. Kolejne pytania pozwalają stwierdzić, że osoby te liczą najczęściej nie tyle na leczenie uzależnienia ile na pozbycie się przykrych i uciążliwych dolegliwości spowodowanych intensywnym piciem alkoholu (np. objawów przewlekłego zatrucia, objawów zespołu abstynencyjnego czy też schorzeń somatycznych będących niejednokrotnie powikłaniem picia). Okazuje się jednocześnie, że większość z nich