CCF20081129046

CCF20081129046



są możliwe w dyskursie. Jawią się one po pierwsze jako miejsca niezgodo oś ci: jakieś dwa przedmioty, dwa typy wypowiadania lub dwa pojęcia mogą pojawić się w tej samej formacji dyskursywnej, nie mogą jednak — pod rygorem wyraźnej sprzeczności lub niekonsekwencji — znaleźć się w jednej i tej samej serii wypowiedzi. Są to następnie miejsca równoważności: obydwa niezgodne ze soelementy są utworzone w jednakowy sposób i zgodnie z jednakowymi regułami, warunki ich ukazywania się są identyczne, oba sytuują się na tym samym poziomie i, miast być po prostu naruszeniem spójności, tworzą alternatywę; nawet jeśli, chronologicznie rzecz biorąc, nie ukazują się jednocześnie, nawet jeśli nie miały jednakowego znaczenia, nawet jeśli nie zostały przedstawione w jednakowy sposób pośród ogółu zaistniałych wypowiedzi — występują w postaci wyboru „albo..., albo...”. Wreszcie, jawią się te miejsca rozszczepienia jako punkty oparcia systematyzacji: z każdego z owych elementów, zarazem równoważnych i niezgodnych, została wyprowadzona spójna seria przedmiotów, form wypowiedzi oraz pojęć (ewentualnie wraz z nowymi miejscami niezgodności w każdej serii). Innymi słowy, rozproszenia badane na poprzednich poziomach nie tworzą po prostu odchyleń, nie-identyczności, serii nieciągłych, luk: zdarza się im budować podzespoły dyskursyw-ne — te właśnie, którym zazwyczaj przypisuje się zasadniczą wagę, uważając je za bezpośrednie jednostki i pierwotny materiał szerszych zespołów dyskursywnych („teorie”, „koncepcje”, „motywy”). Dla przykładu, stosując metodę, jaka jest tu proponowana, nie twierdzimy, iż analiza ekonomiczna w XVIII wieku jest wypadkową (na zasadzie połączenia elementów równoczesnych albo następstwa chronologicznego) wielu różnych koncepcji pieniądza, wymiany przedmiotów powszechnego użytku, kształtowania się wartości i cen czy też renty gruntowej; nie twierdzimy, że powstała z idei Can-tillona przejmujących spuściznę Petty’ego, z eksperymentów Lawa, które znajdowały odbicie kolejno u różnych teoretyków, lub z systemu fizjokratycznego przeciwstawiającego się koncepcjom utylitarystów. Opisujemy ją raczej jako jednostkę dystrybutywną, która otwiera pole możliwych opcji i pozwala różnym i wyłączającym się wzajemnie układom pojawiać się obok siebie bądź na zmianę.

2. Lecz wszystkie możliwe układy nie są w rzeczywistości

realizowane: istnieje sporo zespołów cząstkowych, lokalnych zgodności i spójnych konstrukcji, które mogłyby ujrzeć światło dzienne i które jednak się nie ujawniają. Ażeby wyjaśnić, w jaki sposób dokonano wyborów spośród tych wszystkich, które mogłyby być dokonane (i tylko spośród takich), trzeba opisać specyficzne instancje decyzji. Na pierwszym miejscu wśród nich — rolę, jaką odgrywa badany dyskurs wobec dyskursów współczesnych mu i z nim sąsiadujących. Przyjdzie więc opisać ekonomię konstelacji dyskursy w n e j, do której należy. Może bowiem grać rolę systemu formalnego, którego zastosowanie do różnych pól semantycznych realizowałyby inne dyskursy; może — przeciwnie — pełnić funkcję konkretnego wzorca, który należy odnieść do innych dyskursów leżących na wyższym poziomie abstrakcji (na przykład gramatyka ogólna w XVII i XVIII wieku jawi się jako szczególny model ogólnej teorii znaków i przedstawienia). Badany dyskurs może również pozostawać w stosunku analogii, opozycji lub komplementamości z niektórymi innymi dyskursami (w epoce klasycznej zachodzi na przykład stosunek analogii pomiędzy analizą bogactw a historią naturalną: pierwsza ma się tak do przedstawienia potrzeby i pragnienia jak druga — do przedstawienia po-strzeżeń i sądów; można też zauważyć, że historia naturalna i gramatyka ogólna przeciwstawiają się sobie jak teoria cech naturalnych teorii znaków konwencjonalnych; jedna i druga z kolei przeciwstawiają się analizie bogactw, jak badanie znaków jakościowych przeciwstawia się badaniu ilościowych znaków miary; wreszcie, każda z tych dziedzin rozwija jedną z trzech komplementarnych funkcji znaku przedstawieniowego: oznaczać, klasyfikować, wymieniać). Na koniec można by opisać istniejące między wieloma dyskursami relacje wzajemnego odgraniczania — wówczas gdy każdy z nich wyposaża się w znamienne cechy wskazujące na jego swoistość, przez wyodrębnienie swej dziedziny, swych metod i narzędzi, swego obszaru zastosowań (tak stało się z psychiatrią i medycyną organiczną, które praktycznie nie były od siebie odróżniane przed końcem XVIII wieku, i które począwszy od tego momentu ustanawiają odmienność, co je charakteryzuje). Cała ta gra stosunków tworzy zasadę determinującą, która dopuszcza bądź wykluczą, w obrębie danego dyskursu, pewną ilość wypowiedzi. Oto' są systematyzacje pojęciowe, typy powiązań wypowiedzi, grupy i układy przedmiotów,

95


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
82598 ScannedImage 63 Struktura rewolucji naukowych czcnie, z którego się one po części wywodzą, ope
Ostatnią grupą wskaźników są wskaźniki zadłużenia. Dają się one podzielić na dwie podstawowe grupy,
CCF20081129055 też tym, co mogło się zrodzić po wypowiedzi, ze śladu, jaki pozostawiła, i skutków,
CCF20090625098 182 Czas i imaginacja zdecydował się pozostać po tej stronie rzeczywistości. Podobni
larsen0477 21. Intubacja dotchawicza i maska krtaniowa 477 zowej; pokryte są błoną śluzową. Rozciąga
KOŃCOWYM STADIUM ROZWOJU PLASTYDÓW SĄ CHROMOPLASTY. NAJCZĘŚCIEJ TWORZĄ SIĘ ONE Z CHLOROPLASTÓW np. W
25941 sanktuariasłowiań075 tych czasów cieszą się one po dziś dzień określonym kultem. Trudno określ
Wychowanie dziewcząt polegało na organizowaniu specjalnych oddziałów, w których odbywały się one ( p
DIGITAL CONSUMERS 265 Wiążą się one z konsumeryzmem postrzeganym jako zagrożenie dla wartości i inst
281 (7) Badania Bourdieu^ reprezentują podejście socjologiczno-antropologicz-ne. Uznaje się tak po p
50 51 (24) 50 Marta Olcoń-Kubicka jawia się w świadomości pojedynczych kobiet jako partykularna przy
O renesansie keynesizmu... 189 Jako kryteria postępu we współczesnej nauce przyjmuje się, że - po pi
Stanley Fischer o modelu IS-LM Model IS-LM jest użyteczny z dwóch powodów. Po pierwsze jako narządzi
275 (27) prawo do błędów, i że są one po to, żebym się na nich uczyła. Przeprosiłam się za wszystkie
CCF20091212044 Ten Yellow Chickens one Przyjrzyj się, jak po angielsku piszemy te słowa. Potrafisz

więcej podobnych podstron