Techniki
uzyskania informacji o zainteresowaniach
Wywiady
Kwestionariusze
rzyć. Znaczy to. że powtórne użycie lego samego narzędziu lub leż uży-cie przez inną osobę da podobne rezultaty.
Cechii. która zasadniczo różni wyniki uzyskiwane za pomocą narzędzi własnej produkcji od rezultatów osit|ganych przez wykorzystanie narzędzi wystandaryzowanych, jest zakres uogólnień, których możemy dokonywać na podstawie wyników. Nic wolno nam, na przykład, po przeprowadzeniu własnej ankiety w jednej klasie liceum twierdzić, że cala młodzież licealna w tym wieku myśli tak i tak.
Zainteresowania uczniów to ważny element ich psychiki, informują-cy nas dość dokładnie o motywach leżących u podstaw niektórych ich działań i dążeń.
Informacje o zainteresowaniach możemy uzyskiwać stosując:
- obserwacje.
- wywiady,
- kwestionariusze ankietowe z pytaniami.
Zastosowanie obserwacji jest wartościowe, choć ograniczone, ponieważ w sytuacjach szkolnych nie zawsze występują zjawiska, które w istocie wzbudzają zainteresowania uczniów.
Wywiady mogą okazać się użyteczne. Wywiad nie musi zawierać bezpośrednich pytań o to, czy uczeń interesuje się określoną sprawą. Może być przeprowadzony w formie rozmowy. Nauczyciel, chcąc się dowiedzieć, czy uczeń interesuje się na przykład filatelistyką, najlepiej zrobi zwracając się do niego z prośbą o radę czy informację w jakiejś konkretnej filatelistycznej kwestii. Ta rozmowa stwarza okazję do wymiany informacji.
Jeśli zajmujemy się zainteresowaniami wszystkich uczniów jednocześnie, lepiej posłużyć się kwestionariuszem. Nauczyciel może prosić uczniów, aby napisali, czym się zajmują, co chętnie robią, co lubią. Gdy chce się szybko uzyskać te informacje, można przygotować Izw. inwentarze zainteresowań, składające się z zestawu czynności, obok których uczeń ma tylko określić swój stosunek do danej czynności. Typ czynności lub spraw, które chce się wymienić w inwentarzu, zależy wyłącznie od zakresu problemów, co do których nauczyciel pragnie uzyskać informację. W praktyce kwestionariusz można opracować na przykład tak:
* Słuchać radia. Lubię. Nie lubię.
• Uczyć się historii. Lubię. Nie lubię.
» Spać w namiocie. Lubię. Nie lubię.
W jednym z kwestionariuszy poświęconych tej właśnie sprawie wszystkie zainteresowania uczniów w średnim wieku szkolnym podzielono na następujące dziedziny: sztukę, muzykę, wiedzę o sprawach społecznych, zabawy ruchowe, gry i zabawy umysłowe, zajęcia manualne, zajęcia domowe, wiedzę ścisłą. Tworząc lego rodzaju kwestionariusz, dobrze jest umożliwić sobie śledzenie całokształtu zainteresowań ucznia przez danie mu możliwości określania swojego stosunku nie tylko do samego obiektu zainteresowań, ale także do zawodów związanych z obiektem zainteresowań, zabaw i gier z nim związanych, ludzi podobnie myślących itp. Nauczyciel powinien również pamiętać, że w wieku szkolnym zainteresowania są dynamiczne i zmienne.
Olo jeden przykład takiego kwestionariusza:
Moje zainteresowania
Przeczytaj podane niżej nazwy różnych dziedzin życia lub spraw, które bywają obiektem zainteresowania ludzi. Podkreśl 5. które Ciebie interesują, a potem spośród tych pięciu podkreśl podwójną kreską to. co interesuje Cię najbardziej:
° wycieczki i turystyka
* treningi sportowe i siłownia
* czytanie książek beletrystycznych
* praca na komputerze i internet
* modelarstwo
* jazda na rowerze
* kolekcjonerstwo
* gra na jakimś instrumencie muzycznym
* samochód
« harcerstwo lub inna organizacja młodzieżowa
* przygotowywanie się do studiów
* przygotowywanie się do pracy zawodowej
* oglądanie telewizji
* miłość, przyjaźń, rodzina
* charakter własny, charaktery innych ludzi
« czynniki wpływające na powodzenie w życiu » zarabianie pieniędzy
* czytelnictwo książek naukowych i popularnonaukowych z zakresu nauk ścisłych
* czytelnictwo książek naukowych i popularnonaukowych z zakresu humanistyki i nauk społecznych
* działalność handlowa
* rolnictwo
» zabawy, imprezy ® polityka
* życie stawnych postaci, plotki
Uwaga: Powyższy kwestionariusz może być zastosowany w formie przedstawionej powyżej, ale nasza dotychczasowa wiedza o uczniach, czy o zwyczajach panujących w miejscowości, w której znajduje się szkoła, może nas skłonić do zmodyfikowania go. Nic nie stoi na przeszkodzie, by to zrobić.
Na temat zainteresowań warto przeczytać:
A. Gurycka, Rozwój i kształtowanie zainteresowali. Wyd. 2 poprawione, WSiP. Warszawa 1989.
3. Czas wolny ucznia
Sposób, w jaki uczeń organizuje sobie czas wolny, wpływa na jego wyniki w nauce. Dlatego też zainteresowanie się. jak uczniowie wykorzystują ten czas, jest bardzo przydatne.