CCF20090318015

•    Zobaczyliśmy we wzajemnym powiązaniu fa-|^! zy procesu odrzucenia Vanessy przez większośćf; kolegów i koleżanek i uświadomiliśmy sobie wzo-! ry jej zachowań. Uważała ona, że spotyka ją wieli upokorzeń i zrażała do siebie ludzi; musiała czucf|.' się izolowana.

•    Na zewnątrz wydawało się, że negatywni gesty wychodzą od innych uczniów. Obejrzenie „sceny wewnętrznej” pozwoliło jednak odkryć wzór działań - na ogól destrukcyjnych i niekorzystnych dla Yanessy. Wyszliśmy z założenia wzór ów wykształci! się na podstawie negatywnych doświadczeń Vanessy z jej wczesnego dzieciństwa, przede wszystkim z poczucia odrzucenia przez matkę. Wspólnie opracowaliśmy plan wyjścia z tego zaklętego kręgu autoagresji, plan, w którym mieli odegrać rolę także uczniowie.

•    Czasami wyglądało na to, że Yanessa jest] ofiarą mobbingu ze strony kolegów i koleżanek, ale od początku brakowało nam jednego elemen-! tu: osoby, od której wychodziłaby inicjatywa,

W końcu sytuacja się wykrystalizowała i zobaczyli-] śmy, że to sama Vanessa i jej własne zachowanie zwracają się przeciw niej w tak destrukcyjny spo-j sób.

Ten wyczerpujący opis konkretnego przypadku pokazuje,: jak trudne jest zrozumienie takich zachowań - zarówno dla! nauczyciela, jak i dla ucznia. Ale pokazuje też, że możliwe są skuteczne działania pedagogiczne (por. rozdz. 5 i 6).

Rozdział 3

)FILAKTYKA PRZEZ WZMACNIANIE A POCZUCIA WŁASNEJ WARTOŚCI

§§*C

,r» Czy można zapobiegać procesom mobbingu? Czy ist-w tej dziedzinie coś takiego jak profilaktyka? Te albo fene pytania stawiają sobie rodzice, których dzieci .e są w sytuacje mobbingu. Wówczas najlepsze co zrobić, by pomóc swojemu dziecku, to bronić jego

3W.

obliczu ogromnych obciążeń, również zdrowotnych, ie tylko u ofiar mobbingu, lecz także innych uczest-w nim osób, pytanie o możliwe działania profila-wydaje się bardzo zasadne, poczucie własnej wartości jest chyba najpotrzeb-w radzeniu sobie z mobbingiem. Pomocna okazu-wewnętrzna równowaga, która pozwoli dostrzec :cję, towarzyszącą zwykle tym procesom, i jej prze-ałać. Jeśli poczucie własnej wartości u dziecka ma t;.umacniać, należy zwracać uwagę na jego emocje przeżywane i przetwarzane najczęściej w sytuacjach konfliktowych. W przedszkolu, szkole i w rodzinie do-jf chodzi do najróżniejszych konfliktów. Niestety zwykle traktuje się je tylko jako utrudnienie życia. Nie dostrzega j t»ę, ta więc i nie wykorzystuje szans na nauczenie się |: z nich czegoś. Radzenie sobie z konfliktami buduje umiejętności psychospołeczne. Odnosi się to też do sytuacji mobbingu.

57