CCF20091231012

S

I ■ ■

W

4S4

WBL

""tli?!

#-

fg?

W

w

1

i odkrycia nabierały znaczenia duchowego i tworzyły nowe k tury. Jeżeli pamięć o podróży Aleksandra Wielkiego do Indii

..... . _______IU1I

zanikła, to stało się tak dlatego, że została zaliczona do katego "illpli mitów i zadośćuczyniła potrzebie „geografii mitycznej”, któr'*!^ ^: człowiek nie może się pozbyć. Bazy handlowe Genueńczyków nllllL Krymie i na Morzu Kaspijskim, bazy Wenecjan w Syrii i w Eglpc

ftr.

gSgSgMSf

- ^mk

3.

„upadek”, ale upadek zapładniający! Na wszystkich poziomach7 ludzkiego doświadczenia, nawet tych najbardziej prostych, ar-J| chetyp nadal nadaje wartość egzystencji i tworzy „wartości kul-yj^ay turowe”. Wyspa z nowoczesnych powieści lub wyspa Camóesa ma

⁸³ Olschki, Storia letteraria delle scoperte geografiche, s. 195.

4S5

Traktat o historii religii

szczęśliwych lub raju ziemskiego. Nie brakowało również którzy twierdzili, że naprawdę odkryli rajską wyspę. Od FenD^IllP aż do Portugalczyków — do wszystkich wielkich odkryć ge_0K%^^ cznych pchał ludzi mit o rajskiej krainie. Podróże, poszukiw_a •f| I

opierały się na doskonałym opanowaniu wiedzy nawigacyjńeillpS a jednak te szlaki handlowe „nie zostawiły żadnych śladów^l w historii odkryć geograficznych”⁸³. Przeciwnie zaś, wypraw^ffll mające na celu odkrycie mitycznych krain nie tylko stały śićilflP źródłem legend, ale również przyczyniły się do postępu geografii *' 5 jako nauki.    ''4111

Wyspy i nowe ziemie długo jeszcze zachowały charakter mityczny, nawet wtedy gdy geografia rozwinęła się jako nauka.

„Wyspa szczęśliwych” przeżyła Camóesa, przetrwała wiek oświe-^ffi cenią, romantyzm i nie straciła swej roli również w naszych^A czasach. Ale wyspa mityczna nie oznacza już raju na ziemi; jestife- h ona wyspą miłości (Camóes), wyspą „dobrego dzikusa” (Daniel^p * Defoe), Wyspą Euthanasiusa (Eminescu) lub wyspą „egzotyczną’F|t§|| krainą snów, pełną ukrytego piękna, wyspą wolności, jazzu'-);'/' doskonałego wypoczynku, idealnych wakacji, wycieczek luksuso^J||l wymi statkami, do których człowiek nowoczesny wzdycha pod | wpływem mirażu literatury, filmu lub po prostu własnej fantazji.|||p1

v*i

egzotycznego, o którym marzą współcześni. Jest to niewątpliwie,^^

nic mniej wartości kulturowych niż wiele innych wysp znanych"^-’’* z literatury średniowiecznej.

Chcemy powiedzieć, że człowiek, nawet gdyby uciekł przed Śf wszystkim innym, pozostanie zawsze więźniem własnej intuicji | || |

w

Morfologia i funkcja mitów

archetypu — intuicji, która powstała w chwili, gdy uświadomił sobie swą pozycję w kosmosie. Tęsknota za rajem daje się odczuć _v najzwyklejszych jego czynnościach. Nie można wykorzenić absolutu, można go tylko zdegradować. Archaiczna duchowość żyje nadal na swój sposób nie jako akt i nie jako możliwość rzeczywistego spełnienia przez człowieka, ale jako twórcza tęsknota za autonomicznymi wartościami, takimi jak sztuka, nauka, nństyka społeczna itp.

Wskazówki bibliograficzne

Repertoria: Krappe, Mythologie unwerselle; tenże, La genese des mythes; The Mythology of all Races; Guirand (przy współpracy innych), Mythologie generale-, Cinti, Dizionario tnitologico; Pettazzoni, Mit i e Leggende, t. I: Africa e Australia, t. III: America.

Szkoła mitologiczna „naturystyczna”: Muller, Essay of Com-paratiue Mythology; tenże, Contributions to the Study of Mythology; Cox, An lntroduction to the Science of Comparatiue Mythology; Khun, Mythologische Studien; de Gubernatis, Zoo/o-gical Mythology; tenże, La mythologie des plantes ou les legeudes du regne uegetal.

Szkoła mitologiczna „astralna”: Stucken, Astralmythen; Sie-cke, Liebesgeschichte des Himmels; tenże, Mythologische Briefe; Lesmann, Aufgaben wid Ziele der vergleichenden Mythenfors-chung, t. I; Bóklen, Adam wid Kain im Lichte der uergleichenden Mythenforschung; tenże, Die Entstehung der Sprache im Lichte des Mythos; von Spiess, Prahistorie und Mythos; Langer, lntellektual Mythologie. Betrachtungen iiber das Wesen des Mythus und der mythologischen Methode.

Szkoła mitologiczna, antropologiczna i etnograficzna: Lang, Modern Mythology; tenże, Myth, Ritual and Religion; tenże, Gustom and Myth; tenże, Making of Religion; Ehrenreich, Die Mythen und Legenden der Siidamerikanischen Uwólker und ihre Beziehungen zu denen Nordatnerikas und der alten \Velt; tenże, Die allgemeine Mythologie und ihre ethnologischen Grundlagen; Jensen, Das religióse Weltbild einer friihen Kultur; tenże, Mythos und Kult be i Naturuólkern.