B

POLSKI MONITOR RZECZNY

ORP „KRAKÓW”

Opracowanie graficzne i opis KRZYSZTOF WOLBEK-GDYNIA

—    6,00 m

— 6,30 m

—    65 ton — około 0,50 m

Polska Marynarfka Wojenna posiadała dwa monitory tego typu. 28 sierpnia 1926 roku Komisja Kierownictwa Marynarki Wojennej odebrała wybudowane przez firmę „L. Zieleniewskiego, Sp. Akc.” w Krakowie monitory ORP „Kraków” i ORP „Wilno”. Tuż po odbiorze odpłynęły z Krakowa do Warszawy, gdzie 31 października 1926 roku podniesiono na nich bandery Polskiej Marynarki Wojennej, a następnie wcielono je do Flotylli Pińskiej. Przeznaczone były do działań bojowych głównie na Pinie, Prype-ci, okolicznych kanałach, rzekach i jeziorach.

Do czasu wybuchu II wojny światowej okręty wykonywały zadania bojowe, szkolono na nich załogi. Po agresji III Rzeszy na Polskę w ramach organizacji obrony wzdłuż rzek Brypeci, Piny i Kanału Królewskiego w rejon Pińska skierowany został monitor „Wilno”, a „Kraków” w kierunku Mostów WoLańskich. W połowie września, kiedy to wiele punktów obrony upadało, generał Kleeberg rozkazał dowódcy flotylli — komandorowi Zajączkowskiemu zatopić podległe mu okręty i statki rzeczne (w tym oba wymienione monitory).

Zgodnie z tym ORP „Wilno” przez własną załogę wysadzony został w^r powietrze 19 września na rzece Prypeć koło wsi Osobo wieże, a ORP „Kraków” zatopiony został przez otwarcie zaworów dennych 21 września niedaleko Kuźliczyna (u wejścia do Kanału Królewskiego). W okolicy tego miejsca zatopionych zostało około 20 mniejszych jednostek.

W dniu wybuchu wojny „Wilnem” dowodził kpt. mar. Edmund Jodkowski. „Krakowem” — kpt. art. Jerzy Wojciechowski.

Dane taktyczno-techniczne:

— długość całkowita — 35,00 m

— długość

między pionami — 34,00 m

—    szerokość na owrężu

—    szerokość maksymalna

—    wyporność

—    zanurzenie

— prędkość około 14 km/godz. (7 węzłów)

uzbrojenie:

—    haubica 100 mm

—    2 działa 75 mm

—    3 nkm-y 12.7 mm załoga 40 marynarzy

opancerzenie:

—    kadłub — 6 mm

—    pokład — 5 mm

—    wieża — 8 mm

napęd dwa silniki 6-cylindrowe Perkun-Kromhout (Semd-Diesel) po 60 KM, dwie śruby o średnicy 0,60 m.

Były ito pierwsze polskie okręty zaprojektowane przez polskich inżynierów i zbudowane w polskich zakładach.

Model opracowany został w skali 1:100.

BUDOWA MODELU

Do wykonania modelu potrzebne będą: ostre nożyce, kilka starych żyletek, linijka z metalową wkładką, uniwersalne szczypce. Z materiałów dodatkowych: karton o grubości 0,8 i 1 mm. listewka 2x2 mm. drut nawojowy o gruboś-

2