B

LEKKI KRĄŻOWNIK

ORP „CONRAD”

Opracowanie graficzne i opis KRZYSZTOF WOLBEK-GDYNIA

Lekki krążownik ORP „Conrad” (ex HMS „Danae”) służbą pod polską banderą rozpoczął 1 X 1944 roku. Bliźniaczym okrętem tej samej klasy ..D” był ORP „Dragon”. Budowę ..Danae” rozpoczęto w grudniu 1916 roku. wodowanie nastąpiło 26 I 1918 r. i w lijpcu tegoż roku okręt rozpoczął służbę pod banderą brytyjską. Pierwsze lata służby spędził na wodach brytyjskich w składzie Home Fleet, a następnie wraz z dywizjonem specjalnym odwiedzał bazy i porty brytyjskiego imperium podczas podróży dookoła świata w 1924 roku.

W latach 1929—1930. podobnie jak „Dragon”, poddany został gruntownemu remontowi i modernizacji. Po remoncie pełnił służbę w eskadrze bazującej na Antylach Po kilku latach jako okręt już przestarzały odstawiony został do rezerwy. Kiedy w 1939 roku napięcie na arenie międzynarodowej niepokojąco rosło ..Danae” powołano do linii Okręt przydzielony został do południowo-atlantyckiej eskadry krążowników bazujących w Freetown (Sierra Leone — Afryka Zachodnia), gdzie zastał go wybuch 11 wojny światowej.

Po wybuchu wojny przez dwa lata okręt pełnił służbę na Atlantyku, w latach 1941—1942 wraz z „Dragonem" skierowany został na Daleki Wschód. W grudniu 1941 roku i styczniu 1942 r. „Danae” brał udział w akcjach obronnych Indii Holenderskich przed agresją japońską, następnie, w ochranie konwoju płynącego z Batawii do Cejlonu. W 1943 r. „Danae" przeszedł kolejny gruntowny remont, podczas którego zmieniono mu uzbrojenie.

W czerwcu i lipcu 1944 roku wspólnie z „Dragonem” wspierał wojska alianckie w Normandii. Po tych działaniach „Danae” zostałby wycofany z linii i przeznaczony do złomowania gdyby nie storpedowanie „Dragona”.

Uratowana załoga z „Dragona” przejęła ten okręt pod dowództwem komandora Stanisława Dzienisiewicza. Nadano mu imię ORP „Conrad" dla upamiętnienia polsko-brytyjskiej współpracy na morzu oraz na cześć Józefa Korzeniowskiego, Polaka, który zasłynął jako najwybitniejszy angielski pisarz-marynista Joseph Conrad.

Działalność ORP „Conrad” przypada na końcowy okres wojny, w którym po inwazji alianckiej we Francji — niemiecka flota wojenna wycofała się do baz w kraju macierzystym i nie było już większych znaczących działań na morzu i akcji morskich.

Po kapitulacji Niemiec w pierwszych dniach czerwca 1945 roku „Conrad” skierowany został z portu Rosyth do portu Wilbelmshafen. Po komandorze Dzienisiewiczu dowództwo okrętu objął komandor porucznik Romuald Tymiński (były dowódca ORP „Ślązak”), a jego zastępcą został komandor porucznik Franciszek Pitułko (były dowódca ORP „Burza”). W późniejszym okresie ORP „Conrad” przez szereg miesięcy brał udział w zadaniach specjalnych na wodach kanału La Manche i Morza Północnego zabierając do portów Oslo, Kopenhagi i Wil-helmshafen odzież, żywność i środki lekarskie dla przebywających tam uchodźców, byłych więźniów i jeńców polskich.

Polską banderę na okręcie opuszczono 28 września 1946 roku. krążownik oddano admiralicji brytyjskiej, ponownie otrzymał na prawie dwa lata swoją pierwotną nazwę „Danae”. W maju 1948 roku skreślony został z listy floty i oddany do pocięcia na złom w Barrow-in-Fur-ness.

Dane taktyczno-techniczne

—    wyporność 4850 ton

—    długość 144 metry

—    szerokość 14,8 metra

—    zanurzenie średnie 5 metrów

—    uzbrojenie:

—    5 dział 152.4 mm (5 x I)

—    2 działa p/lot 102 mm (1 x II)

—    8 działek p lot 40 mm (2 x IV)

—    8 działek 20 mm (4 x II)

—    szybkość maksymalna 29 węzłów (około 52,2 km/h)

—    napęfl turbina) parowa o mocy 40 000 KM

—    załoga 460 marynarzy

—    burty chronił pancerz o grubości od 3*8 do 76 mm, pofkład miał pancerz o grubości 25 mm.

Model opracowany został w skali 1:200 w oparciu o oryginalną dokumentację brytyjską, pochodzącą ze zbiorów Marka Twardowskiego z Gdyni.

Narzędzia

i materiały pomocnicze

Do wykonania kartonowego modelu potrzebne będą: ostre nożyce, kilka starych żyletek, linijka z metalową wkładką, odpowiednio ukształtowane według własnego doświadczenia patyczki do kleju, miękki ołówek, gumka kreślarska, pędzelek do lakieru i farb, uniwersalne szczypce, ewentualnie małej mocy lutownica do lutowania elementów masztów.

Do klejenia polecam klej Butapren OBT-III, którym klejone będą większe płaszczyzny, natomiast do łączenia elementów metalowych z kartonem lepiej stosować kleje nitrocelulozowe lub podobne.

Z materiałów pomocniczych: tektura o grubościach 0.5 do 1 mm, arkusz z bloku technicznego, drut nawojowy emaliowany o grubościach

0. 3. 0,4. 0,5 , 0,6. 0,8, 1 mm, nitrowa szpalchówka. 36 szpilek, taśma samoprzylepna typu ,.collex", wodny papier ścierny o numerach 600—800, bezbarwny lakier nitro, nitrowa farba szara, czerwona, biała, arkusz kalki technicznej o formacie A-4.

UWAGA:

przed przystąpieniem do klejenia modelu całe arkusze pokryć można 3—4 warstwami bezbarwnego lakieru nitro. Następne warstwy położyć po sklejeniu poszczególnych elementów modelu, ponieważ położenie większej ilości warstw przed sklejeniem powoduje pękanie polakiero-wanych i zaokrąglonych powierzchni.

Z części P-5 przerysować na kalkę wzory elementów, jakie będą wykonane z drutów.

Zalecenia praktyczne

1.    Przed rozpoczęciem sklejania modelu należy dokładnie zapoznać się z opisem budowy i rysunkami pomocniczymi.

2.    Wszystkie części należy wycinać po zewnętrznej linii obrysu.

3.    Linie, które będą zaginane nacinać lekko żyletką. Linią przerywaną zaznaczono w niektórych przypadkach miejsca nacinania kartonu po stronie niezadrukowanej.

4.    Części o powierzchniach łukowych należy kształtować przez kilkakrotne, lekkie przeciągnięcie

2