CCF20110310056

Tab. 10.1. Wymagania stawiane elementom obwodów pomiaru Ustm, Utm

Tab. 10.1. Wymagania stawiane elementom obwodów pomiaru Ustm, Utm

Element obwodu	Wymagane wartości parametrów obwody pomiarowego
Opór wewnętrzny woltomierza V (Rv)	Duży lecz nie mniejszy niż 10-krotna wartość rezystancji uziemienia elektrody E
Powierzchnia elektrody E ''	400 cm^2
Siła docisku elektrod	500 N
Rezystor RB	1000 O.
Odległość elektrod od części stwarzającej zagrożenie przy rażeniu na drodze ręka-stopy	1 m
Elektroda stykająca się z częścią dotykaną ręką	Powinna umożliwiać pewne przebicie farby pokrywającej ww. część
1) Pod elektrodą pomiarową umieszczoną na betonie lub wyschniętym gruncie należy umieścić mokre sukno lub stanowisko pomiarowe należy zmoczyć wodną

stanowiskiem oraz w przypadku pomiaru napięć rażeniowych, rezystory R_B modelujące elektryczny opór ciała człowieka na drodze przepływu prądu raże-niowego I_B. Szeregowo z rezystorami R_B połączone są łączniki S tak, aby przy otwartym zestyku łącznika można było mierzyć napięcie dotykowe (krokowe), a przy zamkniętym zestyku łącznika - napięcia rażeniowe.

10.5.2 Prądy i elektrody pomiarowe

Napięcia uziomowe, dotykowe oraz rażeniowe dotykowe są mierzone w urządzeniach wysokiego napięcia w tym samym czasie co rezystancja uziemienia. Do pomiarów rezystancji uziemienia i napięć wykorzystuje się ten sam obwód wymuszania prądu uziomowego.

Najczęściej stosuje się metodę małoprądową (prądy pomiarowe od kilku do stu kilkudziesięciu amperów). Pomiary prądu i napięcia przeprowadza się przyrządami wskazówkowymi.

Wadą metody małoprądowej mogą okazać się błędy spowodowane niezbyt dużą różnicą wartości pomiarowego prądu uziomowego (gdy jest on mniejszy od ok. 50 A) i ewentualnych prądów błądzących.

Niezależnie od wartości wymuszanego prądu pomiarowego i zastosowanych przyrządów pomiarowych, przy pomiarach napięć dotykowych (krokowych) i dotykowych rażeniowych (krokowych rażeniowych) ważną rolę odgrywają elektrody (elektroda) odwzorowujące styczność stóp człowieka z powierzchnią stanowiska.

Wymagania stawiane elementom obwodów pomiarów napięć dotykowych i rażeniowych dotykowych wg PN-E-05115 [N-3] zestawiono w tablicy 10.1

112

Podręcznik ifipe

Uwaga !

1.    Norma PN-E-05115 [N-3] dopuszcza przy pomiarach Ujm stosowanie elektrody pomiarowej w postaci pręta pogrążonego w grunt na głębokość co najmniej 20 cm a dla szybkiej oceny Ustm - pogrążonego na głębokość 10 cm.

2.    W dalszej części opracowania nie będą omawiane pomiary napięć krokowych i rażeniowych dotykowych, gdyż są one wykonywane bardzo rzadko, a zasady ich realizacji są takie same, jak w przypadku napięć dotykowych i rażeniowych dotykowych

Elektrody pomiarowe E mogą mieć różne konstrukcje. Do najprostszych należy elektroda wykonana w postaci blachy miedzianej ułożonej na mokrej szmacie. Obecnie za konstrukcję optymalną takiej elektrody uznaje się konstrukcję przedstawioną na rysunku 10.13.

Elektroda ta składa się z czterech warstw. Dolną warstwę, zapewniającą dobrą styczność elektrody z podłożem, stanowi guma przewodząca o grubości ok. 3 mm i rezystywności nie przekraczającej 10 m. Drugą warstwę stanowi folia lub cienka blacha miedziana o grubości nie przekraczającej 0,2 mm, umożliwiająca połączenie elektrody z przyrządem pomiarowym. Równomierny docisk elektrody do podłoża zapewnia następna, elastyczna warstwa filcu o grubości ok. 5 mm i sztywna płyta z materiału izolacyjnego (np. z tekstolitu).

Stanowiska, które w warunkach eksploatacyjnych mogą być okresowo lub stale wilgotne albo mokre powinny być przed pomiarami zmoczone wodą. W normie PN-E-05115 zaleca się zwilżać każde stanowisko.

Na stanowiskach, na których rośnie trawa lub które są nierówne wykonanie pomiarów z użyciem płaskiej elektrody może okazać się obarczone dużym błędem. Należy wtedy ze stanowiska usunąć trawę a powierzchnię stanowiska wyrównać lub zastosować wcześniej wspomnianą elektrodę prętową. Zastosowanie elektrody prętowej jest wygodne i znacznie przyspiesza pomiary, lecz wynik

Rys. 10.13. Elektroda pomiarowa odzwierciedlająca styczność stóp człowieka ze stanowiskiem;! - stanowisko, 2 - guma przewodząca, 3 - folia metalowa, 4 - zacisk elektrody, 5 - filc, 6 - płyta izolacyjna, 7 - obciążenie elektrody

113

Zeszyt 12