CCF20120309000 (6)

MiknI&W /AinUhfl „Wywiad w paliwie wjp^<ŁWHyvn"Wa^zawa Z01-1 |

Jego wartością jest jakość informacyjna, zawierająca także elementy prognostyczne. Informacje dotyczą nie tylko zagrożeń i wyzwań dla Sojuszu, ale całego obszaru Euroatlantyckiego, i ostrzegają przez potencjalną niestabilnością, -wybuchem kryzysu, ryzykiem oraz zjawiskami mogącymi budzić obawy. System pozwala też na śledzenie zjawisk pozytywnych, związanych z powrotem do sytuacji stabilnej. Zidentyfikowany i wprowadzony do systemu Problem Ostrzegawczy (Waming Problem) monitorowany jest i aktualizowany co miesiąc, a jeśli istnieją poważniejsze obawy - częściej¹.

Dla zobrazowania funkcjonowania systemu warto zauważyć, że Problem Ostrzegawczy nie jest rejestracją pojedynczego zdarzenia, ale cyklicznym procesem, w którym identyfikuje się, tworzy oraz rozwija listę krytycznych wskaźników. Jego zaletą jest wskazywanie na zjawiska niepokojące już we wczesnej fazie, co pozwala na kolektywne monitorowanie oraz stalą ocenę ich potencjalnego zagrożenia. Problemy ostrzegawcze oraz lista krytycznych wskaźników ujmowane są i prezentowe w przejrzystej tabelarycznej formie². Pozwala to analitykom wywiadu na decydowanie, które Problemy Ostrzegawcze oraz krytyczne wskaźniki wymagają uwagi czynników politycznych oraz podejmowania stosownych działań politycznych, dyplomatycznych lub wojskowych³.

Wywiadowcze wsparcie procesu podejmowania decyzji w NATO. Wymiana informacji wywiadowczych

Wiarygodne, precyzyjne oraz dostarczone w niezbędnym czasie informacje wywiadowcze są podstawą prowadzenia konsultacji oraz podejmowania decyzji. Zbieranie informacji, ich analiza, przekazywanie odbiorcom oraz wymiana z sojusznikami pozwalają na skrócenie czasu pomiędzy rozpoznaniem zagrożeń dla bezpieczeństwa a reagowaniem i podjęciem stosownych działań. Wraz ze zmianą środowiska bezpieczeństwa NATO zmianom również podlegają uwarunkowania wczesnego ostrzegania i wymiany informacji wywiadowczych. Dotyczą one szerszego pojmowania bezpieczeństwa, zróżnicowania zagrożeń, zmniejszenia ryzyka wybuchu konfliktu na dużą skalę oraz skierowania zainteresowania wywiadów na podmioty pozapaństwowe oraz nowe podmioty państwowe. W odróżnieniu od okresu zimnej wojny, kiedy możliwości przeciwnika były znane, a nieznane jego zamiary, współcześnie posiadamy stosunkowo szczegółową wiedzę dotyczącą intencji niektórych międzynarodowych struktur terrorystycznych, ale znacznie mniej wiadomo o ich możliwościach.

Wywiadowcze wsparcie procesu podejmowania decyzji realizowane jest przez narodowe wywiady państw członkowskich, wyspecjalizowane sojusznicze instytucje Kwatery Głównej oraz zintegrowanych struktur wojskowych.

Funkcjonowanie wywiadu w NATO {intelligence) jest domeną Komitetu Wojskowego (Military Commiltee - MC). Należy przy tym zauważyć, że obszar zainteresowania tą problematyką związany jest z kompetencjami MC jako naczelnej władzy wojskowej Sojuszu, a spojrzenie na wywiad dotyczy systemu zapewniającego stały dostęp do informacji wywiadowczych, postępowania z nimi, funkcjonowania sił zbrojnych oraz posiadania środków zapewniających wykonywanie zadań podczas operacji wojskowych prowadzonych przez NATO. Problematykę tę koordynuje merytorycznie Rada Wywiadu NATO (NATO Intelligence Board -NIB,), która wypracowuje koncepcje rozwoju wywiadu na szczeblu strategicznym, operacyjnym i taktycznym, wytyczne do efektywnego wykorzystania sil i środków państw sojuszniczych, a także planuje zapotrzebowanie na informacje wywiadowcze niezbędne do planowania obronnego i operacyjnego⁴. Wszystkie dokumenty przyjęte przez NIB zatwierdza Komitet Wojskowy NATO.

Specjalistycznym, ale niższym rangą, organem koordynacyjnym wywiad NATO jest Doradczy Komitet ds. Wywiadu Specjalnego (NATO Advisory Committee on Specia! Intelligence)^{5 6}, który zajmuje się problematyką wywiadu radioelektronicz-nego/sygnalowego. Przygotowuje on stosowne raporty dla Komitetu Wojskowego, Międzynarodowego Sztabu Wojskowego oraz sojuszniczych dowództw strategicznych - Sojuszniczego Dowództwa Operacji (Allied Command for Operations -ACO) oraz Sojuszniczego Dowództwa Transformacji (Allied Command for Transformat i on - AGT).

Sprawy kontrwywiadu i bezpieczeństwa pozostają w gestii Komitetu Specjalnego NATO (NATO Special Commiltee) oraz Komitetu Bezpieczeństwa (Security Committee)²', w pracach którego biorą udział przedstawiciele agencji narodowych odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne. W zakres zainteresowania tych organów wchodzą zagadnienia dotyczące szpiegostwa, terroryzmu, ekstremizmu politycznego, proliferacji, zorganizowanej przestępczości oraz'inne mogące stanowić zagrożenie dla Sojuszu. Szczegółowe procedury regulują zakres koordynacji postępowań i śledztw w sprawach szpiegostwa i bezpieczeństwa personelu Kwatery Głównej.

Za codzienną wymianę informacji i monitorowanie sytuacji odpowiedzialne jest Centrum Sytuacyjne (NATO Situation Centre - SITCENj. Centrum utrzymuje łączność wewnątrz kwatery głównej, z dowództwami, organizacjami współpracującymi oraz stolicami państw. W czasie sytuacji kryzysowych umożliwia konsultacje oraz zapewnia bieżące informowanie. Funkcjonuje w systemie całodobowym.

Wszystkie kraje członkowskie uczestniczą w procesie wypracowywania strategicznych ocen wywiadowczych, które są wykorzystywane do planowania obron-

261

1

^Ić Kriendlcr, NATO Inlelligence..., op. cit., s. 6.

2

   Ibidem.

3

   Ibidem.

4

   Discussion of Session 10, [w:] Martin Edmonds, Oldrich Cemy (ed.), Futurę NATO Security. Addressing the Chaltenges of Evolving Security and Information Sharing Systems and Architecture, Amsterdam 2004, s. 148.

5

   The NATO Air Force Armamenls Group (NAFAG) Aerospace Capability Group 3, http://www.nato.int/structur/AC/224/acg3/acg3.htm. Dostęp z dnia 12.06.2008.

6

   NATO Handbook, op. cit., s. 84.