CCI00113

kraju ograniczona do tego stopnia, że wybitniejsi politycy poszczególnych partii uważają wybór na to stanowisko za cofnięcie się w karierze politycznej.¹⁹

Według przepisów ustawy zasadniczej (art. 54) prezydenta związku wybiera zgromadzenie związkowe bez dyskusji na 5 lat. W skład zgromadzenia związkowego wchodzą członkowie Parlamentu Związkowego oraz w równej liczbie członkowie wybrani przez przedstawicielstwa narodowe krajów na zasadzie wyborów proporcjonalnych. Wybrany zostaje ten kandydat, który uzyska bezwzględną większość głosów. Jeżeli w dwóch kolejnych głosowaniach żaden z kandydatów nie uzyska bezwzględnej większości, w trzeciej turze o wyborze decyduje większość względna. Wybrany może być każdy Niemiec, który ma prawo wyborcze do Parlamentu Związkowego i ukończył 40 lat. Ponowny wybór jest dopuszczalny tylko raz.

Polityczną neutralizację głowy państwa podkreśla konstytucyjna zasada, iż nie może on być członkiem rządu ani członkiem ciała ustawodawczego związku lub kraju. Nie odpowiada politycznie przed parlamentem i jego działalność rządowa (wydawanie rozporządzeń i zarządzeń) poddana jest kontrasygnacie kanclerza związku lub właściwego ministra związkowego. O ile dla wszystkich aktów prezydenta wystarczająca jest kontrasygnata kanclerza, to kontrasygnata ministra nie wystarcza, gdy akt dotyczy kierunku polityki państwa. Spod kontrasygnaty wyłączone są: mianowanie i odwoływanie kanclerza, rozwiązywanie parlamentu, gdy nie jest on w stanie wybrać kanclerza bezwzględną większością głosów, a prezydent nie wyraża zgody na mianowanie kanclerza mniejszości (art. 63, pkt 4) oraz postawienie żądania kanclerzowi pełnienia funkcji do wyboru następcy (art. 69, pkt 3).

Do konstytucyjnych uprawnień tradycyjnie przysługujących głowie państwa należy: reprezentowanie związku na zewnątrz, zawieranie umów z innymi państwami, wysyłanie i przyjmowanie przedstawicieli dyplomatycznych, mianowanie i odwoływanie sędziów związkowych, urzędników związkowych, oficerów i podoficerów, prawo łaski. O ograniczonej pozycji prezydenta świadczy lo, iż pewne istotne uprawnienia są wykonywane przez niego wyłącznie na wniosek rządu: na wniosek rządu rozwiązuje parlament, gdy postawiony przez kanclerza wniosek o wotum zaufania zostanie odrzucony, na wniosek rządu wprowadza stan wyższej konieczności ustawodawczej.

Do najistotniejszych uprawnień prezydenta należy wskazywanie kandydatów na kanclerza. Ponieważ sposób wyboru kanclerza omówiono szczegółowo w innym miejscu, tu należy zwrócić jedynie uwagę, iż tylko w wyjątkowej sytuacji prezydent mógłby w procesie tym odegrać aktywną rolę polityczną.

¹⁹ Z tego powodu, gdy w r. 1958 powstał problem wyboru nowego prezydenta, ani Erhard Adenauer nie przyjęli propozycji kandydowania na to stanowisko.

119