chalmers0078

80

Falsyfikacjonizm wyrafinowany

nie pszenicy, z której wypieczono trujący chleb, czy zawierała ona ów grzyb, hodowlę tego grzyba na odpowiednio przygotowanych próbkach pszenicy i sprawdzanie wartości odżywczej wyprodukowanego z niej chleba, analizy chemiczne grzyba w celu wykrycia obecności w nim znanych trucizn, itd. Wszystkie te sprawdziany, spośród których wiele nie stanowi sprawdzianów hipotezy pierwotnej, mogłyby sfalsyfikować hipotezę zmodyfikowaną. Jeżeli ta zmodyfikowana, bardziej falsyfiko-walna hipoteza nie podda się falsyfikacji przez nowe testy, wówczas nauczymy się czegoś nowego i dokonamy postępu w naszej wiedzy.

Wracając do historii nauki, w poszukiwaniu autentycznych przykładów rozważyć można ciąg wydarzeń, które doprowadziły do odkrycia Neptuna. Prowadzone w dziewiętnastym wieku obserwacje ruchu Urana wskazywały, że jego orbita poważnie różniła się od przewidywań opartych na teorii grawitacji Newtona, stawiając tym samym problemy przed tą teorią. Aby przezwyciężyć te trudności Leverrier we Francji i Adams w Anglii zasugerowali, że w pobliżu Urana istnieje nieznana jeszcze planeta. Przyciąganie pomiędzy tą nieznaną planetą i Uranem miało wyjaśniać odchylenia orbity Urana od orbity przewidywanej. Sugestia ta nie miała charakteru ad hoc, co okazało się niebawem. Udało się oszacować przybliżoną odległość nowej planety od Urana oraz jej rozmiary, które mogłyby wywoływać znane perturbacje orbity Urana. Gdy tego dokonano, można było poddać nową propozycję testom przez teleskopową obserwację określonego regionu nieba. W ten sposób Galie po raz pierwszy zobaczył planetę zwaną teraz Neptunem. Modyfikacja w teorii Newtona, choć mająca na celu zapobieżenie falsyfikacji tej teorii, nie była modyfikacją ad hoc, a ponadto doprowadziła do nowego rodzaju sprawdzianów tej teorii, której udało się pokonać tę próbę w dramatyczny i postępowy sposób.

3. POTWIERDZANIE

W FALSYFIKACJONISTYCZNEJ TEORII NAUKI

Po wprowadzeniu falsyfikacjonizmu jako alternatywy dla induk-cjonizmu uznano, że falsyfikacje, czyli niemożność przejścia teorii przez sprawdziany obserwacyjne i eksperymentalne, mają kapitalne