chalmers0084

86

Falsyfikacjonizm wyrafinowany

dzięki nim można byłoby podnieść prawdopodobieństwo, że prawo grawitacji jest prawdziwe.

W przeciwieństwie do niej, teoria falsyfikacjonistyczna kładzie nacisk na to, że znaczenie potwierdzeń dla danej teorii zależy od kontekstu historycznego. Dane potwierdzenie pozwala się domyślać, że nowa teoria posiada wiele zalet, jeżeli potwierdzenie to zostało uzyskane dzięki nowatorskiemu przewidywaniu. A zatem potwierdzenie uznaje się za istotne wówczas, gdy w świetle ogólnego tła wiedzy danego okresu jest mało prawdopodobne, aby się spełniło. Potwierdzenia, o których z góry wiadomo, że nastąpią, nie mają znaczenia. Jeżeli dzisiaj uda mi się potwierdzić teorię Newtona poprzez upuszczenie kamienia na ziemię, nie wniosę nic nowego do nauki. Z drugiej strony, jeżeli jutro uda mi się potwierdzić spekula-tywną teorię, według której siła przyciągania grawitacyjnego pomiędzy dwoma ciałami zależy od ich temperatury, i po drodze obalę teorię Newtona, przyczynię się do poważnego wzrostu wiedzy naukowej. Teoria grawitacyjna Newtona i niektóre spośród jej ograniczeń są częścią obecnego ogólnego tła wiedzy, natomiast nie należy do niego hipotetyczna zależność siły grawitacji od temperatury. Oto kolejny przykład świadczący na rzecz wartości perspektywy historycznej, którą falsyfikacjoniści wprowadzili do teorii konfirmacji. Hertz potwierdził teorię Maxwella, dokonując odkrycia fal radiowych. Ja również potwierdzam teorię Maxwella za każdym razem, gdy słucham radia. Sytuacja logiczna w obu tych przypadkach jest podobna. W obu tych sytuacjach teoria przewiduje, że fale radiowe zostaną wykryte i ich wykrycie stanowić będzie pewne indukcyjne wsparcie dla teorii Maxwella. Niemniej jednak Hertzowi słusznie się należy sława za potwierdzenie, którego dokonał, podczas gdy moje częste potwierdzenia teorii Maxwella są zupełnie ignorowane w święcie naukowym. Hertz dokonał wielkiej rzeczy. Gdy ja słucham radia, spędzam jedynie czas. Kontekst historyczny ma ogromne znaczenie.

WSKAZÓWKI BIBLIOGRAFICZNE

O pismach Poppera mających znaczenie dla falsyfikacjonizmu już wspomniałem powyżej. Szczególnie ważne jest omówienie problematyki rozwoju nauki w Conjectures and Refutations, Routledge and Kegan Paul, London