Drzewo życia#9

24

24. Społeczności chłopskie w szerokim zakresie praktykowały wróżbiarstwo. Jego podstawowym warunkiem było—jak pisał Kazimierz Moszyński — „iżby odpowiedź na pytanie dotyczące rzeczy zakrytej padła w zupełnej niezależności od jasnego, trzeźwego rozumowania i świadomej woli normalnego człowieka”. Wróżono tedy ze snów, z obserwacji przypadkowych zdarzeń, z lotu ptaków i zachowania zwierząt, z układu rozrzucanych ziaren bobu lub fasoli, z wosku lanego na wodę itp. Do przebogatej gamy sposobów przenikania nieznanego należały również wróżby z wnętrzności i kości zwierząt. Wróżeniem zajmował się nieraz specjalny człowiek, na przykład w Bułgarii zwany gladarem — tym, który patrzy (widzi). Odrywając palcami mięso od łopatki baraniej interpretował on kształt kości, znaki i nierówności na jej powierzchni. Przepowiednie dotyczyły zazwyczaj spraw najbardziej interesujących ludność wiejską — jakości plonów, płodności zwierząt, zdrowia i powodzenia w życiu. Widoczna na rysunku łopatka, używana do wróżenia w Serbochor-wacji, ma na swej powierzchni szereg wyróżnionych punktów i pól odpowiadających niektórym dziedzinom rzeczy-