DSC00361 (12)

Oznaczanie stężenia białka całkowitego w surowicy krwi ma o wartość diagnostyczną. Zwiększenie stężenia - hiperproteinemiam spowodowane zagęszczeniem krwi (utrata płynów, biegunki, wymiótł tyj wtedy charakter względny. W podobny sposób dochodzi do hipcrprot ■' "h w następstwie stosowania ucisku (staży) podczas pobierania krwi. Zwięif^j się wówczas proporcjonalnie wszystkie frakcje białkowe, a stosunek albami do globulin (A/G) pozostaje nic zmieniony. Często hipcrproteincmia • ^ skojarzona z dysprotcincmią, tj. przesunięciem we frakcjach białkowy 1 osocza. Przyczyną jest zazwyczaj zwiększenie frakcji globulinowych, « ¹ w przewlekłych chorobach zapalnych, marskości wątroby, niektórych chorjj bach zakaźnych (immunoglobuliny) oraz w szpiczaku mnogim. W przyp_aa kach tych stosunek A/G wyraźnie się zmniejsza.

Zmniejszenie stężenia białka całkowitego, czyli hipoprotcinemia, mo^ być spowodowane przewodnicnicm, częściej jednak przebiega z wybiórczym zmniejszeniem stężenia albumin (dysprotcincmią) w wyniku intensywnej utraty lub pośledzonej biosyntezy w wątrobie. Do utraty białek (głównie albumin) mogą prowadzić choroby nerek z proteinurią, choroby przewodu pokarmowe go z utratą białek do jego światła oraz ciężkie oparzenia (utrata przez skórę) Zmniejszona biosynteza może być następstwem niedoborów białkowych w po. żywieniu, ciężkich zespołów złego wchłaniania oraz zaawansowanych chorób wątroby, upośledzających biosyntezę białek (albumin) osocza.

3.4.2.

Frakcje białkowe surowicy

Znacznie większe znaczenie diagnostyczne ma ocena frakcji białkowych: stosunku albumin do globulin oraz frakcji po rozdziale elektroforetycznym. Wykorzystując swoistość wiązania niektórych barwników (np. zieleni bromo-krezolowej) przez albuminy, można bezpośrednio oznaczyć stężenia albumin w surowicy krwi. W warunkach prawidłowych stężenie to wynosi 40—52 g/1 i stanowi ok. 60% białka całkowitego. Hiperalbuminemia jest zazwyczaj następstwem odwodnienia i nie ma większego znaczenia diagnostycznego. Hipo-albuminemia towarzyszy hipoproteinemii z przyczyn wymienionych w rozdz. 3.4.1. Umiarkowane zmiany (zmniejszenie stężenia) mogą być następstwem zwiększonego katabolizmu lub stanowić nieswoisty wykładnik ostrych stanów chorobowych. Rzadką chorobą, uwarunkowaną genetycznie, przebiegającą ze zmniejszeniem stężenia jest analbuminemia. Zmniejszone stężenie obserwuje się u noworodków. Na stężenie albumin ma wpływ pozycja ciała — pionizacja zwiększa stężenia nawet o 5—10 g/1, co jest spowodowane przesunięciem pomiędzy przestrzenią zewnątrznaczyniową i wewnątrznaczyniową.

V/ wyniku elektroforezy białek surowicy krwi na takich nośnikach, jak: agar, agaroza lub najlepiej octan celulozy, otrzymuje się zwykle 5 frakcji, z których tylko frakcja albuminowa reprezentuje jednorodne cząsteczki białkowe. W pozostałych frakcjach wędrują różne białka, charakteryzujące *je podobnym ładunkiem i ruchliwością ełektroforetyczną. Typowy rozdział białek swowicy na octanie celulozy i ważniejsze białka poszczególnych frakcji przedstawiono na ryc, 3,1,

Ryc. 3.1.

Elektroforcogram białek surowicy krwi prawidłowej rozdzielanych na octanie celulozy wraz z. zapisem densytometryczym umożliwiającym obliczenie procentowej zawartoki poszczególnych frakcji.

\V tabeli 3.1. przedstawiono zakres stężeń prawidłowych oraz procentową tość poszczególnych frakcji białkowych surowicy krwi po rozdziale Twroforetycznym na octanie celulozy. Zmiany w elektroforezie białek mogą ■fi charakter dysproteinemii wówczas, gdy dochodzi do zaburzeń we Ciemnych proporcjach poszczególnych frakcji białkowych, lub paraprotei-0 jeżeli ostro odgraniczone pasmo wskazuje na obecność w surowicy ¹

tibdi 3.1.

pnt-kilowy skład frakcji białkowych surowicy po roz-0 na octanie celulozy

Frakcja	[g/1]	m
uftuffliny	40,0 - 52,0	55,0 - 70,0
1 Globuliny «,	1,0- 3,0	1,1- 4,2
	4,0-10,0	4,6-13,0
p	5,0-10,0	7,3-13,5
r	5,0-15,0	8,1 -19,9
Otołcsi	65,0 - 82,0	100

1

nieprawidłowego białka. Szczególnie charakterystyczne zmiany obserwuje są w hipo-y-globulinemii (zmniejszenie stężenia y-globulin poniżej 3 g/1) I i * analbuminemii, gdzie odsetek albumin może wynosić poniżej 5% białka I s&owitego. Niski odsetek y-globulin (białek odpornościowych) występuje laminie u niemowląt w pierwszych miesiącach życia. Zwiększenie frakcji p-globulinowych towarzyszy często hiperlipemii i hipercholesterolemii, m. w przebiegu zespołu nerczycowego, hiperlipemii wrodzonej, cukrzycy