DSC00644

86

KLASYCZNE I WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE OSOBOWOŚCI

się znąjdiye - jest to warunek pełnego doświadczania siebie i świata. Najbardziej chyba zasadniczą charakterystyką człowieka, który przeszedł przez drugą fazę indywiduacji, jest otwartośćjia doświadczenia. Zdolność asymilowania nowej wiedzy o sobie i o świecie.

Refleksja nad własnym zachowaniem w różnorakich sytuacjach dnia codziennego, refleksja bez uprzedzeń i - jak często Jung podkreśla -„w pokorze”, jest zasadniczo wystarczającym warunkiem rozwoju w kierunku harmonii. Bardzo pomocny jest tutaj drugi człowiek. W innych ludziach, jak w zwierciadle, odbija się to, co w nas samych nąjistotniejsze, a czego być może nie dostrzegamy.

Należy zwrócić uwagę na jeszcze jeden, bodaj czy nie najważniejszy moment teorii Junga. Teoria ta dotyczy człowieka dorosłego, człowieka, który przekroczył „statystyczną połowę życia”. Tb właśnie na szanse rozwojowe człowieka, który biologicznie „schodzi w dolinę śmierci”, Jung zwraca naszą uwagę. Otwiera przed nim perspektywę rozwoju wewnętrznego, duchowego, która wbrew przemijaniu, starości i cierpieniu daje poczucie sensu własnego istnienia. Rozwój w drugiej fazie indywiduacji jest rozwojem w kierunku dobra i prawdy. Według Junga, który w swym poglądzie nie jest odosobniony, każdy człowiek ma swój udział w tworzeniu tak dobrą, jak i zła będącego udziałem ludzkości. Kształtując siebie, po-mnaża się dobro wspólne wszystkim ludziom, nie podejmując szans rozwo-ju, dorzuca się swój kamyk do ogrodu nieprawdy, zła. Dla Junga rozwój osobisty jest powinnością moralną, i to chyba jest najważniejsze.

i