DSC00847 (10)

•, j,ardz$ skromna, sprowadzona do minimum, do 7.\v\kh'go przekonania, e dziejące się sprawy, rytm przyrody, rytm życia, ludzkiej pracy i ludzkich za-biegów był raz dany w mitycznym czasie, in illo tcmpo-re, i odtąd trwa niezmiennie ze wszystkimi szczegółami j musi trwać, zanim nie nastąpi koniec świata, przywracający przedmityczny stan — stan ogólnego chaosu.

By lepiej to zilustrować skoncentruję się na akcie zwykłej pracy produkcyjnej — żniwach. Świadomie wybieram tę właśnie czynność o największej doniosłości ekonomicznej dla życia wsi, wymagającą ogromnego wysiłku fizycznego skierowanego na zabezpieczenie sobie i rodzinie pożywienia, by pokazać, że nawet te, tak bardzo istotne dla fizycznego przetrwania społeczności, działania nie są wyłącznie działaniami ekonomicznymi, ale poza wszystkim innym również swoistym aktem mistycznym ⁶⁴.

Zarówno czas pracy żniwnej, jak teren w którym się ona odbywała, pełne były szczególnych znaczeń, które nadawała im tradycja i obrzęd. Czas żniw w tradycyjnej społeczności był specyficznym czasem poświęconym tylko tej czynności. Był do pewnego stopnia czasem sakralnym. Grzechem było w czasie żniw próżnować, nie brać udziału w ogólnowiejskim akcie sprzętu plonów. Atmosferę tę stosunkowo najlepiej ilustrują ostatnie zdania Reymontowskich Chłopów.

„Wielka, uroczysta cichość przejęła żniwne pola, zrobiło się jakby święte nabożeństwo znojnej, nieustannej i owocnej pracy.

^,ł Kultura społeczna ludu białoruskiego Jest najsłabiej opracowanym działem. Toteż przy opisie zwyczajów żniwnych korzystać będę z pracy opisującej takowe przede wszystkim na terenach etnograficznie mazurskich, dającej jednak również pewną ilość informacji dotyczących tych zwyczajów na terenach wschód niesłowiańskich. (S. Dworakowski; K’<i?ur<’ społe ?rw ludu wiejskiego na Mazowszu nad Narwią cz. I. Białystok 1964). Odv. olam się również. do tego, co zapamiętałem * obrządów w rodzinnej ;\v$i.

87