DSC02532 (4)

199

5 A. Majątek obrotowy

Kunycn przez OfóHp

lapasy wyrobów gotowych są wynikiem równic, jakie istnieją między strumienia-j nnfrodukcji a strumieniami zbytu. Zapasy te powinny zapewniać rytmiczne zaopatrzenie odbiorców między kolejnymi cyklami produkcji wyrobu.

Hfóynniki kształtujące zapasy produkcyjne dzieli się na:

1) i czynniki zewnętrzne, obejmujące warunki dostaw (dystrybucji i transportu), [sezonowość produkcji i dostaw, źródła (kraj, import) i formy zaopatrzenia (obrót

bezpośredni i pośredni), wielkości jednorazowej dostawy i minimalne partie transportowe, warunki rynku zbytu oraz czynniki ekonomiczne (ceny, warunki kredytowe

ni

2)    czynniki wewnętrzne, na które składają się warunki magazynowania, tech-■feo-organizacyjne przygotowanie materiałów do produkcji, charakter zużycia [produkcyjnego (typ produkcji, długość cyklu, dynamika zmian asortymentowych,

jakość) oraz właściwości materiałów, procesu technologicznego i wyrobów. ■Kpdstawę ekonomiki zapasów stanowią następujące zasady:

1)    minimalizacja nakładów na zakup, sprowadzanie i utrzymanie zapasów,

2)    zapewnienie ciągłości produkcji i rytmiczności obsługi odbiorców przy najniższych kosztach zapasów,

3)    niedopuszczanie do powstawania zapasów nadmiernych i zbędnych oraz [tętymalne ich zagospodarowanie w razie ich wystąpienia,

4)    przeciwdziałanie stratom ilościowym i jakościowym oraz moralnemu zużyciu

[zapasów.

Racjonalny poziom zapasów produkcji nie zakończonej jest wyznaczany przez minimalne koszty całkowite, obejmujące koszty przygotowania partii produkcyjnych j oraz koszty finansowania i utrzymania zapasów produkcji w toku.

Współcześnie gospodarka zapasami w przedsiębiorstwie koncentruje się na ma-I ksymalnej redukcji zapasów i optymalizacji przepływów materiałowych. Jest ona | zatem coraz silniej związana ze stosowaniem podejścia logistycznego, które polega na I zintegrowanym zarządzaniu całym procesem przepływu w przedsiębiorstwie i dokład-I nym podporządkowaniu się temu, czego oczekuje odbiorca. Podstawowymi instru-I mentami oddziaływania na poziom zapasów jest skrupulatne i dokładne opracowanie I zleceń produkcyjnych oraz zapotrzebowań i zamówień na materiały. Zasadą jest I wprowadzenie odpowiedzialności za cały proces przepływu (od przyjęcia zlecenia I klienta aż do wydania zamówionego produktu) w miejsce dotychczas funkcjonującego I podziału odpowiedzialności w odniesieniu do funkcji (zaopatrzenia, produkcji, zbytu). K Problem ten zostanie omówiony szerzej w podrozdziale 7.4.

^■pdstawową funkcję w racjonalizacji zapasów pełnią metody sterowania zapasa-I mi, które służą również jako podstawa do optymalnej regulacji przepływu dóbr. I Ustalane z ich pomocą parametry (normy zapasów, optymalny poziom dostawy I i fijpasu rezerwowego, poziom zapasów sterujących itd.) pozwalają na sterowanie ■tesesem zaopatrzenia i utrzymanie uzasadnionego ekonomicznie poziomu zapasów ■ oraz jego kontrolę. Zasadniczą sprawą w kształtowaniu zapasów jest wybór właściwej H metody sterowania. Najdokładniej steruje się zapasami materiałów o największym