713[05] Z1 08 Wykonywanie posadzek z materiałów mineralnych

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Małgorzata Kapusta
Wykonywanie posadzek z materiałów mineralnych
713[05].Z1.08
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Karolina Musiałek-Białas
mgr inż. Małgorzata Chojnacka
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Małgorzata Kapusta
Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[05].Z1.08
Wykonywanie posadzek z materiałów mineralnych zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu posadzkarz.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 4
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Materiał nauczania 8
4.1. Rodzaje materiałów mineralnych 8
4.1.1. Materiał nauczania 8
4.1.2. Pytania sprawdzające 8
4.1.3. Ćwiczenia 8
4.1.4. Sprawdzian postępów 9
4.2. Właściwości techniczne materiałów 10
4.2.1. Materiał nauczania 10
4.2.2. Pytania sprawdzające 11
4.2.3. Ćwiczenia 11
4.2.4. Sprawdzian postępów 13
4.3. Podstawowe surowce do produkcji płytek ceramicznych 14
4.3.1. Materiał nauczania 14
4.3.2. Pytania sprawdzające 14
4.3.3. Ćwiczenia 14
4.3.4. Sprawdzian postępów 15
4.4. Dokumentacja konstrukcyjna i technologiczna 16
4.4.1. Materiał nauczania 16
4.4.2. Pytania sprawdzające 17
4.4.3. Ćwiczenia 17
4.4.4. Sprawdzian postępów 18
4.5. Zasady wyznaczenia poziomu powierzchni i spadków powierzchni 19
4.5.1. Materiał nauczania 19
4.5.2. Pytania sprawdzające 21
4.5.3. Ćwiczenia 21
4.5.4. Sprawdzian postępów 23
4.6. Posadzki z płytek i kształtek ceramicznych kamionkowych 24
4.6.1. Materiał nauczania 24
4.6.2. Pytania sprawdzające 32
4.6.3. Ćwiczenia 33
4.6.4. Sprawdzian postępów 34
4.7. Posadzki z płytek i płyt kamiennych 35
4.7.1. Materiał nauczania 35
4.7.2. Pytania sprawdzające 36
4.7.3. Ćwiczenia 36
4.7.4. Sprawdzian postępów 37
4.8. Posadzki z płytek lastrykowych 38
4.8.1. Materiał nauczania 38
4.8.2. Pytania sprawdzające 38
4.8.3. Ćwiczenia 38
4.8.4. Sprawdzian postępów 40
4.9. Posadzki z płytek skałodrzewnych 41
4.9.1. Materiał nauczania 41
4.9.2. Pytania sprawdzające 41
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
4.9.3. Ćwiczenia 41
4.9.4. Sprawdzian postępów 42
4.10. Posadzki z cegieł klinkierowych i zwykłych 43
4.10.1. Materiał nauczania 43
4.10.2. Pytania sprawdzające 44
4.10.3. Ćwiczenia 44
4.10.4. Sprawdzian postępów 45
4.11. Elementy wykończeniowe posadzek 46
4.11.1. Materiał nauczania 46
4.11.2. Pytania sprawdzające 47
4.11.3. Ćwiczenia 48
4.11.4. Sprawdzian postępów 49
4.12. Materiały pomocnicze i wykończeniowe 50
4.12.1. Materiał nauczania 50
4.12.2. Pytania sprawdzające 50
4.12.3. Ćwiczenia 51
4.12.4. Sprawdzian postępów 52
4.13. Zasady, sposoby i techniki konserwacji posadzek 53
4.13.1. Materiał nauczania 53
4.13.2. Pytania sprawdzające 53
4.13.3. Ćwiczenia 53
4.13.4. Sprawdzian postępów 54
4.14. Dokumentacja techniczna: Polskie Normy, instrukcje, aprobaty
techniczne 55
4.14.1. Materiał nauczania 55
4.14.2. Pytania sprawdzające 55
4.14.3. Ćwiczenia 56
4.14.4. Sprawdzian postępów 56
4.15. Zasady posługiwania się sprzętem pomiarowym 57
4.15.1. Materiał nauczania 57
4.15.2. Pytania sprawdzające 57
4.15.3. Ćwiczenia 57
4.15.4. Sprawdzian postępów 58
4.16. Przepisy techniczne 59
4.16.1. Materiał nauczania 59
4.16.2. Pytania sprawdzające 60
4.16.3. Ćwiczenia 61
4.16.4. Sprawdzian postępów 62
4.17. Zasady przedmiarowania i obmiaru robót 63
4.17.1. Materiał nauczania 63
4.17.2. Pytania sprawdzające 63
4.17.3. Ćwiczenia 63
4.17.4. Sprawdzian postępów 64
4.18. Kalkulacja 65
4.18.1. Materiał nauczania 65
4.18.2. Pytania sprawdzające 66
4.18.3. Ćwiczenia 66
4.18.4. Sprawdzian postępów 67
5. Sprawdzian osiągnięć 68
6. Literatura 75
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o posadzkach z materiałów
mineralnych, materiałach stosowanych do wykonywania posadzek, a także ułatwi
Ci wykonywanie podłóg oraz ich odbiór.
W poradniku zamieszczono:
1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś
mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.
2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania (rozdział 4), który umożliwia samodzielne przygotowanie się
do wykonania ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Obejmuje on również ćwiczenia, które
zawierają wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczeń. Przed
ćwiczeniami zamieszczono pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do ich wykonania. Po
ćwiczeniach zamieszczony został sprawdzian postępów. Wykonując sprawdzian
postępów, powinieneś odpowiadać na pytania tak lub nie, co oznacza, że opanowałeś
materiał albo nie.
4. Sprawdzian osiągnięć, w którym zamieszczono instrukcję dla ucznia oraz zestaw zadań
testowych sprawdzających opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki.
Zamieszczona została także karta odpowiedzi.
5. Wykaz literatury obejmujący zakres wiadomości, dotyczącej tej jednostki modułowej,
która umożliwi Ci pogłębienie nabytych umiejętności.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela
lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną
czynność.
Jednostka modułowa: Wykonywanie posadzek z materiałów mineralnych, której treści
teraz poznasz, stanowi jeden z elementów modułu 713[05].Z1 Technologie wykonywania
posadzek i jest oznaczona na zamieszczonym schemacie na str. 5.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
713[05].Z1
Technologie wykonywania posadzek
713[05].Z1.01
Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu
713[05].Z1.02
Przygotowywanie zapraw, klejów
i mieszanek betonowych
713[05].Z1.03 713[05].Z1.04
Wykonywanie Wykonywanie izolacji
izolacji przeciwwilgociowych termicznych i akustycznych
713[05].Z1.05
Wykonywanie podkładów pod posadzki
713[05].Z1.06
Wykonywanie posadzek jastrychowych
713[05].Z1.07
Wykonywanie posadzek z drewna
i materiałów drewnopochodnych
713[05].Z1.08
Wykonywanie posadzek
z materiałów mineralnych
713[05].Z1.09
Wykonywanie posadzek
z tworzyw sztucznych
Schemat układu jednostek modułowych
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WSTPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- rozpoznawać podstawowe materiały budowlane,
- posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,
- wykonywać szkice podstawowymi technikami rysunkowymi,
- przygotować narzędzia i sprzęt do pracy,
- wykonać zaprawy, kleje i mieszanki betonowe,
- dobierać izolacje i wykonywać je,
- dobierać i wykonywać podkłady pod posadzki,
- stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
- korzystać z różnych zródeł informacji.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAACENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
rozpoznać warunki techniczne i fizyczne przystąpienia do robót,
wyznaczyć płaszczyzny posadzek,
obliczyć procentowe spadki powierzchni posadzek,
ukształtować spadki powierzchni posadzek,
wyznaczyć punkty wysokościowe (repery),
wskazać pomieszczenia, w których należy stosować posadzki wykonane z materiałów
mineralnych,
dobrać płytki według gatunków, wymiarów i barw,
rozplanować układ płytek terakotowych, kamiennych, lastrykowych i innych
w pomieszczeniu,
posłużyć się narzędziami i sprzętem do wykonywania posadzek,
wykonać posadzki z płytek i kształtek ceramicznych kamionkowych,
ułożyć płytki na zaprawach tradycyjnych i gotowych zaprawach,
ułożyć płytki na warstwie kleju,
wypełnić spoiny,
mocować cokoliki przyścienne,
konserwować posadzki,
rozpoznać rodzaj i pochodzenie skał, z których wyrabia się płytki i płyty,
przygotować zaprawy odpowiednio do rodzaju płyt,
wykonać posadzki z płytek i płyt kamiennych,
stosować różne techniki układania płyt kamiennych,
przygotować zaprawę i masę do spoinowania,
wykończyć posadzki płytkami cokołowymi,
wykończyć i konserwować powierzchnie posadzek kamiennych,
wykonać posadzki z płytek lastrykowych,
zastosować różne techniki układania płytek lastrykowych,
wykończyć i konserwować posadzki z płytek lastrykowych,
wykonać posadzki z cegieł klinkierowych i zwykłych,
dobrać sposoby układania cegieł zależnie od przewidywanego kierunku ruchu,
stosować różne techniki układania cegieł,
uzupełnić spoiny i wykańczać powierzchnię posadzki z cegieł,
wykonać posadzki z płytek skałodrzewnych,
wykonać posadzki o specjalnym przeznaczeniu z płytek kamionkowych,
wykonać posadzki na tarasach i balkonach,
przestrzegać przepisów bhp,
obliczyć szacować ilość materiałów potrzebnych do wykonania posadzek,
sporządzić zapotrzebowanie na materiały,
wykonać obmiary posadzek z materiałów mineralnych.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. MATERIAA NAUCZANIA
4.1. Rodzaje materiałów mineralnych
4.1.1. Materiał nauczania
Z wielu materiałów pochodzenia mineralnego do wykonywania posadzek najczęstsze
zastosowanie mają:
płytki ceramiczne kamionkowe,
płyty kamienne,
lastryko,
cegła klinkierowa,
skałodrzew,
asfalt zwykły.
Większość rodzajów posadzek mineralnych stosuje się w pomieszczeniach o większej
intensywności ruchu, przy występowaniu możliwości stałego lub okresowego zawilgocenia
posadzki, przy konieczności częstego mycia wodą, a także w pomieszczeniach o podrzędnym
znaczeniu i obniżonych wymaganiach użytkowych i estetycznych.
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz materiały do wykonywania posadzek mineralnych?
2. W jakich pomieszczeniach wykonuje się posadzki z materiałów mineralnych?
3. Czy posadzki mineralne można wykonywać w pomieszczeniach, w których występuje
czasowe lub stałe zawilgocenie?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z grupy materiałów budowlanych, z których można wykonywać podłogi i posadzki
wybierz te, które są materiałami mineralnymi nadającymi się do wykonywania posadzek.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z napisami na kartkach różnych materiałów podłogowych i posadzkowych,
2) wybrać kartki z nazwami materiałów podłogowych i posadzkowych,
3) wkleić wybrane kartki do notatnika,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
samoprzylepne kartki z napisami materiałów podłogowych i posadzkowych,
literatura z rozdziału 6,
notatnik.
Ćwiczenie 2
Dopasuj rodzaje posadzek mineralnych do pomieszczeń, w których można je stosować.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z planszą z wypisanymi rodzajami pomieszczeń,
2) zapoznać się z kartkami na których są opisane posadzki mineralne,
3) przyporządkować kartki z nazwami posadzek z materiałów mineralnych do pomieszczeń
i nakleić na planszy,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) uzasadnić swój wybór.
Wyposażenie stanowiska pracy:
plansza z zaznaczonymi pomieszczeniami,
kartki samoprzylepne z nazwami posadzek mineralnych do zaznaczenia pomieszczeń.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) wymienić materiały stosowane do wykonywania posadzek mineralnych?
2) wymienić pomieszczenia, w których wykonywane są posadzki
z materiałów mineralnych?
3) uzasadnić, dlaczego podłogi z materiałów mineralnych można wykonywać
w pomieszczeniach wilgotnych?
4) wyjaśnić, dlaczego podłogi z materiałów mineralnych można wykonywać
w pomieszczeniach o większej intensywności ruchu?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
4.2. Właściwości techniczne materiałów
4.2.1. Materiał nauczania
Płytki i kształtki ceramiczne kamionkowe (terakotowe)
Płytki charakteryzują się małą nasiąkliwością (do 5%) i mrozoodpornością.
Wytrzymałość płytek na zginanie nie powinna być mniejsza niż 25 Mpa. Ścieralność
na tarczy Bohmego nie powinna przekraczać 3mm.
Płytki kamionkowe kwasoodporne powinny mieć wytrzymałość na ściskanie
nie mniejszą niż 40 MPa, nasiąkliwość nie większą niż 4%, a kwasoodporność nie mniejszą
niż 97%.
Płyty i płytki kamienne
Płyty posadzkowe kamienne zewnętrzne i wewnętrzne wykonuje się ze skał litych
(granit, marmur, piaskowiec, wapień zbity i dolomit). Cechy techniczne płyt wynikają z cech
technicznych skał, z których są wyprodukowane. Na przykład nasiąkliwość płyt granitowych,
sjenitowych i z wapieni zbitych jest mniejsza niż 0,5%, marmurowych mniejsza niż 1%.
Powierzchnia spodnia płyt ma fakturę piłowaną, a powierzchnia licowa płyt posadzkowych
może mieć fakturę: łupaną, groszkowaną, piłowaną, szlifowaną lub półpolerowaną.
Płyty kamienne cokołowe zewnętrzne wykonuje się najczęściej ze skał granitowych,
andezytowych, sjenitowych.
Płytki lastrykowe
Płytki mogą być kwadratowe, prostokątne lub wielokątne. Najmniejszy wymiar boku
wynosi 100 mm. Wymiar długości płytek jest wielokrotnością 50 mm. Grubość płytek
powinna wynosić nie mniej niż 0,07 długości płytki. Grubość warstwy lastrykowej po
oszlifowaniu nie powinna być mniejsza niż 6 mm.
Produkuje się płytki w następujących wymiarach: 200 x 200 x 25 mm, 250 x 150 x
25 mm, 300 x 300 x 25 lub 30 mm, 400 x 400 x 30 lub 40 mm (dopuszczalne odchyłki
wymiarów wynoszą +/-1 mm).
Spoiwem do lastryka są cementy portlandzkie: biały lub szary. Wybór właściwości
cementu zależy od wymaganych efektów kolorystycznych lastryka. Do lastryka stosuje się
grysy ze skał dających się łatwo szlifować i lakierować (marmury, dolomity, wapienie zbite,
trawertyny). Ziarna grysów powinny mieć czystą barwę o znacznej intensywności.
Do barwienia mieszanek lastrykowych stosowane są pigmenty odporne na działanie alkaliów,
światła oraz intensywnie barwiące (ochra, umbra, żółcień żelazowa, czerwień żelazowa,
ultramaryna, zieleń chromowa, czerń żelazowa). Ilość pigmentów nie powinna przekraczać
10% masy cementu. Nasiąkliwość płytek lastrykowych jest mniejsza niż 8%.
Płytki skałodrzewne
Produkuje się metodą prasowania jako jednowarstwowe o wymiarach 200 x 200 x
20 mm. Spoiwem skałodrzewu jest mieszanina magnezytu kaustycznego i chlorku magnezu
(cement Sorela). W skład skałodrzewu wchodzą również wypełniacze organiczne i mineralne.
Należą do nich: talk, mączka kamienna, mączka drzewna (z drewna iglastego), trociny
z drewna iglastego.
W zależności od rodzaju użytych wypełniaczy zmieniają się właściwości techniczne
skałodrzewu. Skałodrzew z wypełniaczami w postaci mączki drzewnej i trocin
jest stosunkowo elastyczny, gładki, średnio ciepły, niezbyt odporny na ścieranie.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Przez zwiększenie dodatku wypełniaczy mineralnych (talku, mączki kamiennej), poprawiają
się jego właściwości mechaniczne, ale posadzka staje się bardziej twarda i zimna.
Posadzki skałodrzewne nie są odporne na zawilgocenie oraz działanie kwasów i zasad.
Odporne są natomiast na benzynę, rozpuszczalniki organiczne, oleje mineralne itp.
Posadzek skałodrzewnych, ze względu na zdolność przewodzenia prądu elektrycznego,
nie należy stosować w pomieszczeniach, w których istnieje możliwość posługiwania się
aparatami elektrycznymi bez gwarancji należytego ich zabezpieczenia przed porażeniem
prądem.
Cegły klinkierowe i zwykłe
Posadzki z cegieł klinkierowych charakteryzują się dużą wytrzymałością na działania
mechaniczne, są twarde, odporne na działanie wysokiej temperatury oraz szczelne (jeżeli
spoiny zostały wypełnione dokładnie). Posadzki z cegieł klinkierowych, układane
na podstawie kwasoodpornej z wypełnieniem spoin kitami chemoodpornymi, wykazują dobrą
odporność na działanie kwasów. Są również odporne na działanie substancji kwaśnych, silne
zawilgocenie, są małościeralne i odporne na silne zwilgocenie.
Posadzki z cegieł budowlanych pełnych odznaczają się mniejszą wytrzymałością
od klinkierowych, mają większą nasiąkliwość i ścieralność.
Rodzaj cegły i klasę podje się na rysunkach roboczych, ponieważ wybór materiału zależy
od przyszłych warunków użytkowania.
4.2.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Czy potrafisz podać inną nazwę płytek ceramicznych kamionkowych?
2. Z jakich skał wykonuje się płytki i płyty kamienne posadzkowe?
3. Jakimi cechami charakteryzują się płyty kamienne posadzkowe?
4. Jakie kształty mogą mieć płytki lastrykowe?
5. Z jakich materiałów produkuje się płytki lastrykowe?
6. Jakie wymagania są stawiane pigmentom do barwienia płytek lastrykowych?
7. Do jakich materiałów podłogowych wykorzystuje się cement Sorela?
8. Który ze składników skałodrzewu zmienia jego właściwości techniczne?
9. Z jakich materiałów produkowany jest skałodrzew?
10. W jakich pomieszczeniach nie należy wykonywać posadzek skałodrzewnych?
11. Jakimi cechami technicznymi charakteryzują się posadzki z cegieł klinkierowych?
12. Które z posadzek ceglanych mają mniejszą wytrzymałość, nasiąkliwość i ścieralność,
z cegły klinkierowej czy cegły zwykłej?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Spośród czterech przedstawionych próbek materiałów posadzkarskich wybierz ten,
który nie jest odpowiedni do wykonania posadzki w pomieszczeniu, w którym istnieje
możliwość posługiwania się aparatami elektrycznymi, bez gwarancji należytego ich
zabezpieczenia przed porażeniem prądem.
Sposób wykonania ćwiczenia
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący ćwiczenia,
2) zapoznać się z przedstawionymi charakterystykami materiałów posadzkarskich,
3) wskazać, jakie wymagania powinien spełniać materiał w pomieszczeniu opisanym
w ćwiczeniu,
4) dobrać odpowiedni materiał,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) uzasadnić swój wybór.
Wyposażenie stanowiska pracy:
Próbki materiałów:
płytek lastrykowych,
płytek skałodrzewnych,
płytek kamiennych,
cegieł klinkierowych,
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Spośród czterech próbek materiałów posadzkarskich wybierz ten, który stosuje się
w pomieszczeniach reprezentacyjnych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący ćwiczenia,
2) przeczytać przedstawione charakterystyki materiałów posadzkarskich,
3) zastanowić się, jakie wymagania powinien spełniać materiał w pomieszczeniu opisanym
w ćwiczeniu,
4) wskazać odpowiedni materiał,
5) uzasadnić swój wybór.
Wyposażenie stanowiska pracy:
Próbki materiałów:
płytek skałodrzewnych,
płytek kamiennych,
cegieł klinkierowych,
płytek terakotowych,
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Wypisz z literatury, a następnie porównaj właściwości techniczne 3 wskazanych
materiałów posadzkarskich.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeczytać z podręcznika charakterystyki materiałów posadzkarskich,
2) wypisać właściwości techniczne 3 materiałów posadzkarskich,
3) porównać cechy materiałów posadzkarskich,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Wyposażenie stanowiska pracy:
literatura z rozdziału 6,
notatnik,
przybory do pisania.
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) podać inną nazwę płytek ceramicznych kamionkowych?
2) wskazać, z jakich skał wykonuje się płytki i płyty kamienne posadzkowe?
3) zdefiniować, jakimi cechami charakteryzują się płyty kamienne
posadzkowe?
4) wymienić materiały, z których produkuje się płytki lastrykowe?
5) wskazać materiały podłogowe do wykonania których wykorzystuje się
cement Sorela?
6) określić, które z posadzek ceglanych mają mniejszą wytrzymałość,
nasiąkliwość i ścieralność?
7) wymienić kształty płytek lastrykowych?
8) wyliczyć wymagania stawiane pigmentom do barwienia płytek
lastrykowych?
9) wyliczyć składniki skałodrzewu zmieniające jego właściwości techniczne?
10) wymienić materiały stosowane do produkcji skałodrzewu?
11) wymienić pomieszczenia, w których nie należy wykonywać posadzek
skałodrzewnych?
12) wymienić cechy techniczne, którymi charakteryzują się posadzki z cegieł
klinkierowych?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
4.3. Podstawowe surowce do produkcji płytek ceramicznych
4.3.1. Materiał nauczania
Płytki i kształtki ceramiczne kamionkowe, to wyroby produkowane z glin kamionkowych
z dodatkiem surowców schudzających, tj. szamotu lub piasku kwarcowego, formowane
metodą prasowania pod wysokim ciśnieniem, a następnie wypalane w temperaturze 1300oC.
Dodawana w tej temperaturze sól kuchenna rozkłada się na chlor uchodzący z gazami i tlenek
sodu, który osiadając na kamionce tworzy szkliwo zwane polewą solną.
4.3.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do ćwiczeń wykonania.
1. Z jakich surowców produkowane są płytki i kształtki ceramiczne kamionkowe?
2. W jaki sposób powstaje szkliwo na płytkach?
3. W jakiej temperaturze i pod jakim ciśnieniem formowane są płytki ceramiczne?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z przedstawionych i opisanych próbek materiałów budowlanych wybierz te,
z których produkuje się płytki ceramiczne kamionkowe.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący ćwiczenia,
2) zapoznać się z przedstawionymi próbkami materiałów budowlanych,
3) wskazać, jakie materiały niezbędne są do wyprodukowania płytek ceramicznych,
4) opisać wybrane materiały w notatniku,
5) uzasadnić swój wybór.
Wyposażenie stanowiska pracy:
próbki materiałów budowlanych,
notatnik,
przybory do pisania,
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Po obejrzeniu filmu ukazującego produkcję płytek ceramicznych, wypisz w zeszycie
surowce używane do produkcji płytek ceramicznych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obejrzeć uważnie film dydaktyczny Produkcja płytek ceramicznych,
2) zapisać w notatniku surowce używane do produkcji płytek ceramicznych,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Wyposażenie stanowiska pracy:
film dydaktyczny Produkcja płytek ceramicznych,
notatnik,
przybory do pisania.
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) wskazać, z jakich surowców produkowane są płytki i kształtki ceramiczne?
2) opisać, w jaki sposób powstaje szkliwo na płytkach?
3) określić, w jakiej temperaturze wypalane są płytki kamionkowe?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
4.4. Dokumentacja konstrukcyjna i technologiczna
4.4.1. Materiał nauczania
Z wykonaniem robót podłogowych (również i innych robót budowlanych) wiążą się
następujące dokumenty techniczne:
projekty budowlane, zawierające odpowiednie rysunki i opisy techniczne,
normy techniczne,
warunki techniczne wykonania i odbioru robót,
instrukcje techniczne,
przepisy techniczne.
W projekcie budowlanym powinny być zawarte:
przekroje pionowe podłóg z zaznaczeniem grubości poszczególnych warstw oraz rodzaju
materiałów,
wzory układu wierzchniej warstwy podłogi,
rozmieszczenie szczelin dylatacyjnych,
wielkość i kierunek spadku powierzchni podłóg oraz rozmieszczenie urządzeń
odwadniających (kratek ściekowych),
szczegóły konstrukcyjne styków podłóg z różnych materiałów ze ścianami, miejsc
przejścia rur, mocowania balustrady itp.,
szczegółowe opisy techniczne wykonania podłóg o szczególnych wymaganiach
(np. podłóg chemoodpornych, elektroprzewodnych).
Określając warunki przystąpienia do wykonywania podkładów i izolacji, należy wziąć
pod uwagę, czy nawierzchnia będzie wykonana jednocześnie z podkładem,
jak np. w podłogach lastrykowych, skałodrzwenych, czy też wykonanie nawierzchni będzie
stanowiło drugi etap robót, np. nawierzchnie z drewna i tworzyw sztucznych.
W pierwszym wypadku należy przystępować do robót podłogowych po wykonaniu innych
robót budowlanych, jak tynkarskie, instalacyjne, itp. Oznacza to, że roboty podłogowe
wykonuje się jako ostatnie.
Określenie terminu rozpoczęcia robót podłogowych powinno wynikać z projektu
organizacji budowy, a przebieg ich jest szczegółowo określony w harmonogramie robót.
Warunkiem przystąpienia do robót podłogowych również jest wyschnięcie podłoża. Powinno
być ono suche. Warunek ten jest szczególnie istotny w odniesieniu do podłóg zawierających
izolacje cieplne lub akustyczne, które z reguły nie są odporne na zawilgocenie.
Wykonanie podkładów i izolacji powinno odbywać się w temperaturze nie niższej
niż 50C.
Dokumentacja technologiczna powinna zawierać:
a) podczas wykonywania posadzek z płyt mineralnych:
rozplanowanie układu płytek,
wykonanie poszczególnych warstw posadzki z zachowaniem określonej ich grubości,
układanie płytek na zaprawie,
wyznaczenie płaszczyzny posadzki (poziomej lub z odpowiednimi spadkami),
kontrolę zachowania równości posadzki i prawidłowości jej płaszczyzny.
b) podczas wykonywania posadzek monolitycznych (bezspoinowych):
wyznaczenie grubości warstw: podkładowej i wierzchniej oraz płaszczyzny (poziomej
lub ze spadkami),
układanie materiału posadzki, zagęszczenie masy (zaprawy), wyrównanie powierzchni,
wygładzenie powierzchni posadzki.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
4.4.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Co należy wziąć pod uwagę określając warunki przystąpienia do wykonywania
podkładów?
2. Jakie roboty budowlane muszą być wykonane, aby można było przystąpić do robót
podłogowych?
3. Z czego wynika ścisłe określenie terminu rozpoczęcia robót podłogowych?
4. Jakie wymagania dotyczą podłoża pod podłogi?
5. Co powinna zawierać dokumentacja technologiczna podczas wykonywania posadzek
z płyt mineralnych?
6. Co powinna zawierać dokumentacja technologiczna podczas wykonywania posadzek
monolitycznych?
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z przedstawionego projektu budowlanego wypisz warunki przystąpienia do robót
podłogowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wybrać z przedstawionej dokumentacji te elementy, które odpowiadają poleceniu
z ćwiczenia,
2) wynotować wskazane w ćwiczeniu odpowiedzi na polecenia,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) uzasadnić swój wybór.
Wyposażenie stanowiska pracy:
dokumentacja obiektu budowlanego,
notatnik,
przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Z przedstawionego projektu budowlanego wynotuj wszystkie elementy dotyczące
wykonywania robót podłogowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wybrać z dokumentacji te elementy, które odpowiadają poleceniu z ćwiczenia,
2) wynotować wskazane w ćwiczeniu odpowiedzi na polecenia,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) uzasadnić swój wybór.
Wyposażenie stanowiska pracy:
dokumentacja obiektu budowlanego,
notatnik,
przybory do pisania.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
4.4.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) opisać zawartość projektu budowlanego na wykonywanie robót
podłogowych?
2) określić zawartość dokumentacji technologicznej na wykonywanie
posadzek z płyt mineralnych?
3) określić zawartość dokumentacji technologicznej na wykonywanie
posadzek monolitycznych?
4) opisać warunki przystąpienia do wykonywania podkładów?
5) wskazać roboty budowlane, które muszą być wykonane, aby można było
przystąpić do robót podłogowych?
6) określić termin rozpoczęcia robót podłogowych?
7) wymienić wymagania dotyczące podłoży pod podłogi?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
4.5. Zasady wyznaczania poziomu powierzchni i spadków
powierzchni
4.5.1. Materiał nauczania
Pierwszą czynnością przed przystąpieniem do wykonywania podkładów jest ustalenie
położenia górnej powierzchni posadzki na wysokości ustalonej w projekcie. Dotyczy
to każdego pomieszczenia lokalu, w którym mają być wykonane podłogi.
Położenie poziomu posadzek w pomieszczeniach ustala się w stosunku do poziomu
o znanej wg projektu rzędnej. W celu przeniesienia rzędnej oznaczonego poziomu,
np. podestu schodów, do pomieszczeń lokalu należy na ścianie klatki schodowej odmierzyć
od poziomu podestu wysokość równą 100 cm i zaznaczyć ją kreską poziomą. Do niej
przykłada się rurkę szklaną poziomnicy wężowej (rys. 1) tak, aby poziom wody pokrywał się
z kreską.
Rys. 1. Poziomnica wężowa (niwelator wodny)
1 rurka szklana, 2 poziom wody, 3 wąż gumowy długości 10 20 m, 4 korek [5, s. 55]
Po ustabilizowaniu się poziomu wody w poziomnicy jej poziom w drugiej rurce zaznacza
się kreską na ścianie (rys. 2).
Rys. 2. Przenoszenie punktu wysokościowego poziomnicą wężową
1 poziom wody w rurce, 2 kreska metrowa na klatce schodowej, 3 poziom wody w drugiej rurce
wyznaczający położenie kreski metrowej w pomieszczeniu, 4 poziom górnej powierzchni posadzki [5, s. 56]
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Jest to kreska metrowa, która w robotach podłogowych stanowi punkt wysokościowy
do określenia poziomu powierzchni podkładu i posadzki.
Poziomnica wężowa składa się z dwóch rurek szklanych osadzonych na obu końcach
długiego węża gumowego. Po wypełnieniu węża wodą, na znanej z fizyki zasadzie naczyń
połączonych, poziom wody widoczny w obu rurkach, niezależnie od odległości między nimi,
będzie wyznaczał płaszczyznę poziomą w naszym przypadku położoną na wysokości 1 m
od poziomu przyszłej posadzki. Mając kreskę metrową jako stały punkt wysokościowy oraz
znając grubość posadzki, można ustalić położenie górnej powierzchni podkładu, a znając
łączną grubość konstrukcji podłogi sprawdzić, czy poziom podłoża jest właściwy.
Rzędną wysokości podestu schodów można przenieść do wnętrza lokalu
również za pomocą łaty i poziomnicy.
Punkty wysokościowe czyli repery, określające poziom posadzki lub podkładu, mogą być
również wyznaczone za pomocą niwelatora.
Rys. 3. Poziomowanie płytek reperów na posadzce: a) poziomej, b), c) ze spadkiem; 1 poziomnica, 2 łata,
3 płytka reper, 4 podkładka, 5 powierzchnia podłogi, 6 łata z wyrobionym spadkiem [5, s. 228]
Poziom posadzki ustala się przez odmierzenie odpowiedniego odcinka od kreski
metrowej, będącej punktem wysokościowym (reperem) podniesionego o 100 cm poziomu
podestu schodowego. W miejscu odmierzenia osadza się tymczasowo na zaprawie płytkę -
reper poziomu posadzki. Opierając na niej łatę z poziomnicą osadza się (tymczasowo)
następne płytki repery przez wciskanie płytki w plastyczną zaprawę, aż poziomica wykaże
poziome położenie łaty (rys. 3a).
W podobny sposób można przenieść rzędną poziomu podestu do wnętrza lokalu.
Jeżeli poziom posadzki ma być niższy od poziomu podestu, należy na płytkę reper położyć
dodatkowo podkładkę grubości równej żądanej różnicy poziomów. W celu wyznaczenia
poziomu płaszczyzny posadzki w pomieszczeniu zakłada się sieć płytek reperów
w odległości co ok. 2 m, aby ustawiając na nich dwumetrową łatę można było sprawdzić
prawidłowość układania płytek.
Jeżeli posadzka ma wykazywać spadek, to reper położony w kierunku spadku obniża się
odpowiednio w stosunku do płaszczyzny poziomej przez położenie na nim odpowiedniej
podkładki pod łatę (rys. 3b). Grubość tej podkładki powinna wynikać z wielkości spadku
i długości łaty. Przy spadku wynoszącym 1,5% grubość jej będzie równa 1,5 cm na 1 m,
a więc przy łacie dwumetrowej należy położyć pod jeden koniec łaty podkładkę grubości
3cm. Do wyznaczenia płaszczyzny spadku posadzki można także używać specjalnych łat
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
o kształcie zwężającym (rys. 3c), które po spoziomowaniu wyznaczą określony spadek
posadzki.
Wymagany spadek posadzki w pomieszczeniu jest określony na rysunku roboczym.
Zazwyczaj spadki te wynoszą 1�3% i zależą od charakteru użytkowego pomieszczeń
i wynikających stąd ilości cieczy oraz prędkości, z jaką powinna spływać z posadzki
do wpustu podłogowego.
Spadek posadzki (s) może być wyrażony w procentach oraz jako stosunek wysokości
wzniesienia (h) do długości posadzki (l), np. przy wzniesieniu 1,5 cm na długości 100 cm
spadek wyraża się stosunkiem 1,5 :100 co w przeliczeniu na procent wynosi:
s = 1,5 x 100 : 100 = 1,5%
Poszczególne warstwy wchodzące w skład konstrukcji podłogi powinny wykazywać
możliwie jednakową grubość. Niedopuszczalne jest np. wyrównanie nieprawidłowości
płaszczyzny podłoża przez pogrubianie w pewnych miejscach podkładu, gdyż pęknięcia będą
nieuniknione.
Jeżeli powierzchnia podłoża nie stanowi płaszczyzny poziomej lub wykazuje większe
miejscowe nierówności, to należy wykonać warstwę wyrównawczą z zaprawy
lub polimerozaprawy cementowej o stosunku objętościowym cementu do piasku 1:3 do 1:4,
którą nakłada się na podłoże betonowe lub strop warstwą grubości ok. 2 cm. Nakładanie tej
warstwy powinno odbywać się za pomocą listew kierunkowych (drewnianych
lub metalowych) mających grubość żądanej warstwy wyrównawczej. Listwy trzeba
spoziomować poziomnicą. Zaprawa powinna być wyrównana łatą i zatarta packą.
4.5.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jaka czynność poprzedza przystąpienie do wykonywania podkładu pod podłogę?
2. Jakie urządzenia są pomocne przy wyznaczaniu poziomu powierzchni posadzki?
3. W jaki sposób zaznaczamy punkt wysokościowy posadzki?
4. Jak jest zbudowana poziomnica wężowa?
5. Co to jest reper?
6. W jaki sposób wykonujemy przeniesienie punktu wysokościowego za pomocą niwelatora
wodnego?
7. W jaki sposób wyznaczamy poziom powierzchni posadzki?
8. W jakich jednostkach wyrażony jest spadek posadzki?
9. W jaki sposób wyznaczamy spadek powierzchni posadzki?
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oblicz, ile procent wyniesie spadek przy wzniesieniu 1,5 cm na długości 200 cm.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować treść zadania,
2) wykonać obliczenia,
3) zaprezentować wynik ćwiczenia.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Wyposażenie stanowiska pracy:
notatnik,
ołówek,
kalkulator.
Ćwiczenie 2
Wyznacz jednoprocentowy spadek powierzchni posadzki w pomieszczeniu pralni
o wymiarach: 4,50 m x 3,60 m w kierunku kratki ściekowej umieszczonej na środku
posadzki. Obliczenia wykonaj z dokładnością do 2 mm.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować treść zadania,
2) wykonać pomocniczy rysunek,
3) wykonać obliczenia,
4) zaprezentować wynik ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
notatnik,
linijka,
ołówek,
kalkulator.
Ćwiczenie 3
Wyznacz reper (punkt wysokościowy) posadzki, oznacz jego położenie i określ znaczenie
tego punktu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować literaturę z rozdziału 6 dotyczącą sposobów wyznaczenia punktu
wysokościowego posadzki,
2) zaplanować wykonanie zadania,
3) pobrać stosowne narzędzia i materiały pomocnicze,
4) wykonać ćwiczenie,
5) określić znaczenie tego punktu,
6) zaprezentować swoją pracę.
Wyposażenie stanowiska pracy:
literatura dotycząca wykonania zadania z rozdziału 6,
poziomnica wodna,
łata,
ołówek,
poziomnica,
płytki,
taśma miernicza,
zaprawa.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
4.5.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) opisać czynność poprzedzającą wykonanie podkładu pod posadzkę?
2) wyliczyć urządzenia pomocne przy wyznaczaniu poziomu powierzchni
posadzki?
3) wymienić jednostki, w jakich wyrażony jest spadek posadzki?
4) wyznaczyć punkt wysokościowy posadzki?
5) omówić budowę poziomnicy wężowej?
6) opisać wyznaczanie repera?
7) przenieść punkt wysokościowy za pomocą niwelatora wodnego?
8) wyznaczyć poziom powierzchni posadzki?
9) wyznaczyć spadek powierzchni posadzki?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
4.6. Posadzki z płytek i kształtek ceramicznych kamionkowych
4.6.1. Materiał nauczania
Posadzki z płytek i kształtek ceramicznych kamionkowych nazywane są potocznie
posadzkami z terakoty. Powszechnie są stosowane w pomieszczeniach sanitarnych
we wszystkich rodzajach budownictwa, w pomieszczeniach wymagających częstego
zmywania wodą oraz w pomieszczeniach, gdzie występuje znaczny ruch pieszy. Przykłady
kształtów i wzorów układania płytek ilustruje rys. 4.
Rys. 4. Przykłady wzorów posadzek z płytek ceramicznych kamionkowych [5, s. 235]
Płytki i kształtki podłogowe kamionkowe
Są powszechnie znane pod nazwą płytek terakotowych. Płytki o wymiarach 50 x 50 mm
i mniejsze dostarcza się naklejone na papier; nazywa się je płytkami mozaikowymi.
Płytki i kształtki podłogowe ceramiczne dzieli się na:
typy: w zależności od cech technicznych tworzywa rozróżnia się płytki i kształtki
specjalne (s) i zwykłe (z); te ostatnie są przeznaczone do stosowania w budownictwie
ogólnym;
rodzaje: w zależności od kształtu powierzchni użytkowej rozróżnia się płytki lub kształtki
płaskie (pł) i profilowane (pro);
gatunki: w zależności od jakości płytek i kształtek rozróżnia się dwa gatunki I i II; płytki
mozaikowe nie są dzielone na gatunki.
Różne profile i wymiary płytek i kształtek z terakoty zilustrowano na rys. 5.
Płytki kamionkowe kwasoodporne
Płytki kamionkowe stosuje się do wykonywania okładzin i posadzek kwasoodpornych
oraz wykładania basenów, zbiorników, itp.
Płytki i kształtki kamionkowe należy dobrać według oznaczeń na rysunkach roboczych,
zawierających określenie wymiarów płytek, barwy, rodzajów ich powierzchni (płaska
czy profilowana), typu i gatunku.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Rys. 5. Płytki i kształtki podłogowe ceramiczne (terakotowe) [5, s. 237]
Płytki i kształtki podłogowe kamionkowe mrozoodporne ciągnione
Rodzaje produkowanych płytek i kształtek przedstawione są na rys. 6. Płytki posadzkowo
ścienne (PP) mogą być jednobarwne, wielobarwne, nieszkliwione, szkliwione. Płytki
i kształtki kamionkowe mrozoodporne ciągnione stosuje się w miejscach narażonych
na działanie mrozu: posadzki w chłodniach, na tarasach, w tunelach, pomieszczeniach
gospodarczych, magazynowych, handlowych.
Rys. 6. Płytki kamionkowe mrozoodporne ciągnione okładzinowe i posadzkowe. Zestawienie typów
kształt i wymiary. W zmniejszeniu podano płytki uzupełniające o zaokrąglonych brzegach (zaznaczone grubą
linią) [5, s. 238]
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Zaprawy do mocowania płytek
Do mocowania płytek podłogowych ceramicznych kamionkowych stosuje się zaprawę
cementową 1:3.
Kleje do płytek
Do przyklejania płytek kamionkowych stosuje się specjalne fabrycznie produkowane
suche mieszanki klejów (np.: zaprawa klejowa Atlas, Ceresit).
Zaprawy do wypełniania spoin
Do wypełniania spoin stosuje się fabrycznie wytwarzane suche mieszanki, które zarabia
się wodą na budowie. Zaprawy mogą być białe lub kolorowe według katalogu producenta.
Narzędzia i sprzęt
Podstawowe wyposażenie posadzkarza do wykonywania posadzki z płytek
kamionkowych to: kielnie, szpachle, packi stalowe, packi drewniane, łaty zgarniające
i zagęszczające, listwy, poziomnice, młotki, sznur do odbijania linii, szlifierki tarczowe
do przecinania płytek, sprzęt do transportu zapraw, wiadra do wody.
Rozplanowanie układu płytek
Dokładne rozplanowanie płytek przed ich układaniem jest niezbędne przede wszystkim
dlatego, że bardzo rzadko wymiary pomieszczenia są wielokrotnością wymiaru płytki;
powoduje to konieczność stosowania płytek cząstkowych (obcinanych). Ponadto układ płytek
w pomieszczeniu nie może być - ze względów estetycznych - przypadkowy.
Od posadzkarza wymaga się uwzględniania następujących podstawowych zasad układu
płytek:
płytki cząstkowe układa się w miejscach najmniej widocznych, najlepiej
zaś symetrycznie w stosunku do osi pomieszczenia,
szerokości płytki cząstkowej nie powinna być mniejsza niż połowa płytki,
w obrębie drzwi wejściowych do pomieszczenia należy układać całe płytki; wyjątkowo
tylko dopuszcza się płytki o niewielkim zwężeniu.
Ponieważ układanie posadzki rozpoczyna się zazwyczaj od ściany
zewnętrznej albo od środka pomieszczenia i prowadzi w kierunku drzwi wejściowych, gdzie
jest wymagane regularne i czyste zakończenie posadzki, rozplanowując układ płytek należy
bardzo dokładnie ustalić położenie płytki, od której rozpocznie się układanie.
Pierwszymi czynnościami przed przystąpieniem do rozplanowania płytek są dokładne
pomiary długości i szerokości pola posadzki oraz sprawdzenie prostokątności boków
kątownicą (rys. 7a) lub przymiarem z podziałką. Odmierza się w tym celu, zgodnie
z twierdzeniem Pitagorasa boki trójkąta o proporcji 3:4:5 (rys. 7b). Prostokątność pola
posadzki można również sprawdzić, dokładnie mierząc obie przekątne. Jeżeli pole
jest prostokątne, to obie przekątne mają tę samą długość.
Podstawą rozplanowania układu płytek jest określenie liczby całych płytek w rzędzie
i szerokość ewentualnych płytek cząstkowych. Układ płytek może być prosty lub skośny
(pod kątem 45o w stosunku do osi pomieszczenia). Aby ustalić liczbę płytek w rzędzie
oraz liczbę rzędów a także szerokość płytek cząstkowych, należy wymiary pola posadzki
podzielić przez moduł podziału, który stanowi:
w układzie prostym wymiary boku płytki + szerokość jednej spoiny, np.: płytka 150
mm, spoina 2 mm, moduł podziału 152 mm;
w układzie skośnym długość przekątnej płytki oraz spoiny; długość tę, będącą
modułem podziału, oblicza się zgodnie z twierdzeniem Pitagorasa mnożąc sumę długości
boku i szerokość jednej spoiny przez liczbę 1,41, np.: płytka 150 mm, spoina 2 mm,
moduł 152 mm x 1,41 = 214 mm.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Rys. 7. Wykorzystanie twierdzenia Pitagorasa do rozplanowania układu płytek:
a) wystawianie prostopadłej kątownicą z desek tworzącą trójkąt prostokątny o proporcji 3:4:5; b) sprawdzanie
kąta prostego przez odmierzanie odcinków według proporcji 3:4:5; c) obliczenie długości przekątnej płytki
kwadratowej [5, s. 225]
Posadzki, które są bezpośrednio łączone z cokołami za pomocą wbudowanej kształtki
zaokrąglającej naroża lub projektowane z fryzem, wymagają bardzo dokładnego
rozplanowania. Należy przy tym brać pod uwagę, że przy konieczności ścisłego dopasowania
posadzki z obu stron liczba spoin jest o jeden większa od liczby płytek; przy ścisłym
pasowaniu tylko z jednej strony liczba spoin równa się liczbie płytek, a przy braku
konieczności ścisłego pasowania (np.: przy cokołach nakładanych rysunek 8) liczba spoin
jest o jeden mniejsza od liczby płytek.
Niżej podano przykład obliczenia i rozplanowania posadzki z płytek 300 x 300 mm,
ze spoinami szerokości 3 mm, z nakładanym cokołem, w układzie prostym w pomieszczeniu
o wymiarach 2900 x 3570 mm (rysunek 9a).
Liczba płytek w rzędzie:
2900 mm : 303 mm = 9 płytek + 173 mm
173 mm : 2 = 86,5 mm
Ponieważ szerokość ta jest mniejsza od połowy płytki, należy kosztem jednej całej płytki
zwiększyć obie płytki cząstkowe:
303 mm + 86,5 mm + 86,5 mm = 476 mm : 2 = 238 mm
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Rys. 8. Przykłady podłóg wodoszczelnych z izolacją cieplną i nawierzchnią: a) z wykładziny z PVC, b) z płytek
kamionkowych
1 wykładzina z PCW, 2 warstwa wygładzająca i klej, 3 podkład, 4 izolacja wodoszczelna, 5 izolacja
akustyczna, 6 strop, 7 płytki kamionkowe, 8 zaprawa cementowa, 9 warstwa podkładu tworząca spadek,
10 izolacja przeciwdzwiękowa [5, s. 42]
Rząd płytek będzie się składał z 8 całych płytek i dwóch płytek cząstkowych szerokości
238 mm.
Liczba rzędów płytek:
3570 mm : 303 = 11 rzędów + 237 mm.
Posadzka będzie się składać z 11 rzędów całych płytek i rzędu cząstkowych płytek szerokości
237mm. W obrębie drzwi powinien być rząd całych płytek, dlatego płytki cząstkowe
należy umieścić po stronie przeciwnej.
Podobnie przeprowadza się obliczenia rozplanowania posadzki z płytek w układzie
skośnym, które mogą być projektowane z fryzem (rys. 9b) lub bez fryzu. Określając liczbę
płytek w rzędzie i liczbę rzędów, stosuje się długość przekątnej jako moduł podziału.
W przykładzie przedstawionym na rysunku 9b (płytki 300 x 300 mm i spoiny 3 mm) moduł
ten wyniesie:
303 mm x 1,41 = 427 mm.
W układzie skośnym bez fryzu należy ustalić oś pomieszczenia prostopadłą do ściany
z drzwiami wejściowymi i projektować układ symetryczny płytek, zachowując zasadę
stosowania całych płytek w obrębie drzwi.
Wykonywanie posadzki
Przed przystąpieniem do robót posadzkarskich należy sprawdzić stan powierzchni podkładu
tzn. czy jest dokładnie oczyszczona i zwilżona wodą. W pomieszczeniach, gdzie wykonuje się
posadzki temperatura powietrza powinna wynosić nie mniej niż 5oC.
Znaczenie dla sprawnego i prawidłowego wykonania posadzki ma ustalenie położenia
pierwszych płytek.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Rys. 9. Rozplanowanie płytek: a) w układzie prostym symetrycznym w stosunku do osi pomieszczenia,
b) w układzie skośnym symetrycznym w stosunku do dwóch osi pomieszczenia z zastosowaniem fryzu
(wymiary w cm) 1 oś pomieszczenia, 2 przymiar z podziałem według wielkości płytek, 3 pas kierunkowy,
4 płytka reper, 5 płytka cząstkowa, 6 fryz [5, s. 227]
W tym celu zgodnie z rysunkiem rozplanowania płytek należy odznaczyć
na podkładzie położenie:
obydwu osi pomieszczenia, jeżeli układ płytek ma być symetryczny,
przebiegu dwóch krzyżujących się linii spoin w miejscu, gdzie ma nastąpić początek
układania płytek.
Położenie osi lub linii spoin ustala się przez naciągnięcie cienkiego sznura między
stalowymi gwozdziami wbitymi w podkład w odmierzonych punktach, zgodnie z planem
układu płytek. Linie te można również ustalić przez odbicie naciągniętym sznurem. Linię
prostopadłą do linii odbitej można wystawić w wyznaczonym punkcie korzystając z zasady
podanej na rys. 7.
Jeżeli cokół wykonuje się z kształtek cokołowych, wklęsłej i narożnikowej, to fakt
ten uwzględnia się przy rozplanowaniu płytek.
Układanie płytek na zaprawie
Układanie płytek na zaprawie można wykonać kilkoma sposobami:
a) Pierwszy sposób polega na mocowaniu każdej płytki przez wciśnięcie jej w plastyczną
zaprawę i doprowadzenie do takiego położenia jej powierzchni, aby wspólnie z innymi
płytkami tworzyła jednolitą płaszczyznę posadzki. Przy układaniu można zalecić
mocowanie, w pewnych odstępach, pasów kierunkowych prostopadłych do pierwszego
rzędu płytek ułożonego prostoliniowo (np. przez zastosowanie pomocniczej listwy
ułatwiającej także wykonanie). Schemat układania płytek przedstawiony jest na rys. 10.
b) Drugi sposób polega na dokładnym wyrównaniu zaprawy ułożonej między listwami,
w sposób podany na rys.11 i ułożeniu na niej płytek. W ten sposób posadzkę układa się
kawałkami o powierzchni ok. 1 m2.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Rys. 10. Układanie płytek między pasami kierunkowymi z siatką kontrolną płytek reperów
1 pas kierunkowy, 2 płytka [5, s. 242]
Rys. 11. Wyrównanie warstwy zaprawy: a) schemat wykonania czynności, b) kształt łaty zgarniającej
z wycięciami na końcach: 1 listwy prowadzące, 2 łata, 3 zaprawa rozprowadzana packą,
4 powierzchnia zaprawy po zgarnięciu jej nadmiaru łatą [5, s. 232]
Proces wykonawczy składa się z następujących czynności:
ułożenie, spoziomowanie i zamocowanie listew prowadzących w rozstawie ok. 1 m;
naniesienie zaprawy cementowej 1:3 o konsystencji plastycznej i dokładne
rozprowadzenie jej z ugniataniem packą między listwami na długości ok. 1 m;
wyrównanie powierzchni warstwy zaprawy za pomocą łaty zgarniającej (rys. 11b)
z wycięciami na końcach o głębokości równej grubości płytki minus 3 mm;
usunięcie łaty od strony ściany i staranne wypełnienie jej miejsca zaprawą za pomocą
kielni, z jednoczesnym wyrównaniem powierzchni;
poprószenie powierzchni zaprawy suchym cementem;
układanie płytek (uprzednio na kilka godzin zanurzonych w wodzie) z zachowaniem
równych spoin między nimi za pomocą wkładek o odpowiedniej grubości
(np. krzyżyków dystansowych z polistyrenu, drewienek, gwozdzi); powierzchnia płytek
będzie znajdować się o 3 mm wyżej od powierzchni listwy (rys. 12a); usunięcie wkładek
po ułożeniu partii płytek;
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
wgniecenie płytek w zaprawę przez delikatne ostukiwanie klockiem drewnianym
(rysunek 12b i 12c), tak aby ich powierzchnia zrównała się z powierzchnią listwy;
kontrola prawidłowości powierzchni łatą (rys. 3).
Rys. 12. Schemat końcowych faz układania płytek ceramicznych na wyrównanej warstwie zaprawy:
a) położenie płytek bezpośrednio po ułożeniu na zaprawie (wystają w stosunku do listwy ok. 3 mm),
b) dociskanie płytek do zaprawy delikatnymi uderzeniami klockiem drewna, c) kontrola prawidłowości
powierzchni 1 - listwa prowadząca, 2 płytka ceramiczna, 3 warstwa wyrównanej zaprawy, 4 podkład,
5 łata kontrola [5, s. 243]
Po wykonaniu tych czynności przystępuje się do układania następnego fragmentu posadzki
o powierzchni ok. 1 m2, z zachowaniem dalszych kolejnych czynności. Po wykonaniu całego
pasa montuje się kolejną listwę i rozpoczyna układanie kolejnego fragmentu posadzki.
Delikatne uderzenia po powierzchni ułożonych płytek mają ważne znaczenie
technologiczne. Powodują one bowiem zagęszczenie zaprawy, a jednocześnie wypłynięcie
wody zarobowej na powierzchnię zaprawy, co przyczynia się do lepszego uwodnienia
warstewki naprószonego cementu i połączenia płytki z zaprawą.
Układając płytki, należy pamiętać o jednakowej szerokości spoin, które nie powinny być
węższe niż 2 mm; spoiny bowiem powinny być szczelnie wypełnione zaprawą, co w razie
spoin węższych jest praktycznie trudne do wykonania, a w konsekwencji powoduje
nieszczelność posadzki.
b) Trzeci sposób układania płytek dotyczy płytek mozaikowych naklejanych na arkusze
papieru. Układa się je na lekko stwardniałej warstwie cementowej, stosując bezpośrednio
pod płytki cienką warstewkę rzadkiej zaprawy cementowej 1:3 z drobnoziarnistym piaskiem.
Proces wykonawczy składa się z następujących czynności:
ułożenie warstwy zaprawy cementowej 1:3 o grubości 2 cm, z zastosowaniem listew ,
po lekkim stwardnieniu zaprawy nanosi się stopniowo, na powierzchnię o wielkości
odpowiadającej kilku arkuszom płytek, rzadką zaprawę cementową, rozprowadza się
szpachlą równomiernie i nakłada arkusze płytek papierem do góry; między arkuszami
płytek należy zachować taki sam odstęp, jaki jest między poszczególnymi płytkami
(stosując odpowiedniej grubości wkładki dystansowe);
lekkimi uderzeniami packi drewnianej (lub klocka jak na rys. 12b) wciska się arkusz
płytek równomiernie w warstewkę zaprawy, która częściowo wypełnia spoiny między
płytkami;
po związaniu zaprawy papier zwilża się gąbką i po spęcznieniu kleju odspaja od płytek.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Końcową czynnością we wszystkich sposobach układania płytek jest dokładne
wypełnienie spoin rzadką zaprawą cementową 1:2 lub 1:1 z drobnoziarnistym piaskiem
i wcieranie jej w spoiny za pomocą szpachli gumowej.
Nadmiar zaprawy usuwa się, a powierzchnię posadzki czyści trocinami. Po związaniu
zaprawy w spoinach posadzkę zmywa się wodą z detergentem i wyciera do sucha. W celu
usunięcia zmatowienia posadzki resztkami wapna można ją przetrzeć 5-procentowym
roztworem kwasu solnego, a następnie spłukać czystą wodą i wytrzeć.
Posadzka powinna być utrzymana w stanie wilgotnym przez ok. 10 dni od wykonania.
c) Czwarty sposób wykonywania posadzek to układanie płytek na warstwie kleju. Przy tym
sposobie wykonania ważne jest aby podkład betonowy był równy, mocny i suchy,
a jego powierzchnia zatarta na gładko. Fabrycznie produkowany klej do układania płytek
w postaci suchej mieszanki zarabia się wodą, według proporcji i przepisu podanego
przez producenta.
Klej nanosi się na fragment powierzchni szpachlą ząbkowaną, dbając o to by warstwa
była nakładana równomiernie. Jednorazowo powinno się nanosić klej na taki fragment
powierzchni, aby zdążyć z ułożeniem płytek zanim klej nie straci zdolności zwilżania
powierzchni płytki. Płytki należy wciskać w warstwę kleju z delikatnym przesunięciem płytki
po jego powierzchni, ale bez wciskania kleju w spoiny. Jednakową szerokość spoin
zapewniają specjalne wkładki z polistyrenu (w kształcie krzyżyka), które tymczasowo
umieszcza się w skrzyżowaniach spoin między płytkami. Prawidłowość ułożenia płytek
w płaszczyznie sprawdza się natychmiast po ułożeniu płytki, kiedy plastyczność kleju
umożliwia jeszcze zmianę położenia płytki. W przypadku konieczności korekty wadliwego
ułożenia płytki, należy zeskrobać stwardniały klej i nałożyć nową jego warstwę.
Po przyklejeniu płytek w całym pomieszczeniu, należy wyłączyć je dla ruchu
na co najmniej 24 h. Po wyschnięciu kleju należy usunąć wkładki dystansowe ze spoin
i wypełnić je specjalną masą do spoinowania posadzek z płytek ceramicznych.
4.6.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. W jakich pomieszczeniach stosuje się posadzki z płytek i kształtek ceramicznych
kamionkowych?
2. W jakiej postaci są dostarczane płytki na budowę; od czego to zależy?
3. Gdzie stosujemy płytki kamionkowe mrozoodporne?
4. Kiedy stosujemy płytki kamionkowe kwasoodporne?
5. Jakich klejów używamy do mocowania płytek kamionkowych?
6. Jakich zapraw używamy do wypełniania spoin między płytkami kamionkowymi?
7. Jakie znasz zasady układu płytek w pomieszczeniu?
8. Skąd rozpoczyna się i w którą stronę prowadzi się układanie płytek posadzki?
9. Jakie czynności należy wykonać przed przystąpieniem do rozplanowania płytek?
10. Jakie znasz układy płytek w pomieszczeniu?
11. Jakie czynności należy wykonać przed przystąpieniem do robót posadzkarskich?
12. W jaki sposób ustala się położenie pierwszych płytek w posadzce?
13. Jakie znasz sposoby układania płytek na zaprawie?
14. W jaki sposób układa się płytki mozaikowe na zaprawie?
15. W jaki sposób układa się płytki na warstwie kleju?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
4.6.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz narzędzia i sprzęt do wykonania posadzki z płytek ceramicznych (układanych
na zaprawie cementowej bez przewidywanych spadków) w pomieszczeniu łazienki.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować treść polecenia,
2) wybrać z zestawu narzędzi te, które są niezbędne do wykonania posadzki z płytek
ceramicznych układanych na zaprawie cementowej,
3) wybrać sprzęt niezbędny do wykonania posadzki z płytek ceramicznych układanych
na zaprawie cementowej,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
kielnia,
szpachla,
packa stalowa i drewniana,
łata zgarniająca i zagęszczająca,
listwy i poziomnice,
młotek,
sznur do odbijania linii,
szlifierka tarczowa,
sprzęt do transportu zapraw, wiadra do wody.
Ćwiczenie 2
Oblicz liczbę płytek terakotowych o wymiarach 30 x 30 cm, z których będzie ułożona
posadzka w łazience o wymiarach 2,10 x 1,60 m z uwzględnieniem 15% ubytku.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować treść polecenia,
2) obliczyć liczbę płytek w rzędzie,
3) obliczyć liczbę rzędów płytek,
4) obliczyć liczbę płytek,
5) obliczyć liczbę płytek z uwzględnieniem 15% ubytku,
6) obliczyć całkowitą liczbę płytek,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
notatnik,
przybory do pisania,
kalkulator.
Ćwiczenie 3
Ułóż wzory posadzek z płytek ceramicznych kamionkowych o kształtach: kwadratowym,
prostokątnym i gorsecików.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący zasad układania i rozplanowania płytek
w pomieszczeniu,
2) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp,
3) pobrać płytki,
4) ułożyć płytki,
5) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
literatura z rozdziału 6,
zestaw płytek o kształtach kwadratowych,
zestaw płytek o kształtach prostokątnych,
zestaw płytek o kształtach gorsecików.
Ćwiczenie 4
Dobierz płytki terakotowe z zestawu: 50 sztuk I i II gatunku, według kryterium
wymiarów i odcieni barw.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z kryteriami doboru płytek terakotowych,
2) dobrać płytki według kryteriów,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
zestaw płytek I i II gatunku,
kryteria doboru płytek terakotowych.
4.6.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić pomieszczenia, w których stosuje się posadzki
z płytek i kształtek ceramicznych kamionkowych?
2) określić warunki stosowania płytek kamionkowych mrozoodpornych?
3) określić warunki stosowania płytek kamionkowych kwasoodpornych?
4) wskazać kleje używane do mocowania płytek kamionkowych?
5) opisać zaprawy używane do wypełniania spoin między płytkami
kamionkowymi?
6) dobrać płytki według gatunków, wymiarów i barw?
7) rozplanować układ płytek w pomieszczeniu?
8) posłużyć się narzędziami i sprzętem do wykonywania płytek?
9) opisać sposoby układania płytek na zaprawie?
10) wymienić zasady układu płytek w pomieszczeniu?
11) wykonać posadzki z płytek i kształtek ceramicznych kamionkowych?
12) ułożyć płytki na zaprawach tradycyjnych i gotowych zaprawach?
13) ułożyć płytki na warstwie kleju?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
4.7. Posadzki z płytek i płyt kamiennych
4.7.1. Materiał nauczania
Posadzki z płytek kamiennych stosuje się najczęściej w budynkach użyteczności
publicznej oraz w pomieszczeniach przemysłowych. Posadzki te mają duże walory
dekoracyjne. Są odporne na zawilgocenie i ścieranie.
Płyty i płytki posadzkowe z kamienia naturalnego wyrabia się z granitów, sjenitów,
marmurów, wapieni zbitych, dolomitów i piaskowców. Rozróżnia się płytki i płyty
na posadzki wewnętrzne i zewnętrzne w zależności od rodzaju skały z której zostały
wykonane. Produkowane płytki i płyty mogą mieć kształt:
kwadratu o wymiarach 100 x 100 do 800 x 800 mm,
prostokąta o wymiarach 100 x 150 do 800 x 1200 mm,
trójkąta równobocznego o wymiarach przyprostokątnych od 100 do 800 mm,
wieloboków według indywidualnych projektów szczegółowych.
Oprócz płyt kamiennych o kształcie regularnym, ciekawe z punktu widzenia
dekoracyjnego są okruchy płyt kamiennych o przypadkowych kształtach i różnych barwach.
Można z nich układać posadzki w nieregularne desenie, na wzór wiązania cyklopowego
murów kamiennych.
Grubość płytek i płyt kamiennych wynosi od 20 do 200 mm zależnie od wymiarów
i rodzaju kamienia.
Powierzchnia licowa płyt może mieć fakturę łupaną, groszkowaną, płomieniową,
piłowaną, szlifowaną, półpolerowaną i polerowaną. Powierzchnia spodnia płyt ma fakturę
piłowaną. Krawędzie powinny być ostre i proste.
Płytki i płyty z marmurów oraz z wapieni zbitych układa się na zaprawach: gipsowo-
wapiennej 1 : 0,5 : 2 do 1 : 1 : 3, cementowo-wapiennej 1 : 1 : 6, cementowej 1 : 4 do 1 : 5
(na białym cemencie). Dobre wyniki zapewnia również stosowanie zaprawy cementowo-
wapiennej z wapniem hydraulicznym do robót wewnętrznych - 1 : 1 :6,5 albo 0,5 : 1 : 7,5
i do robót zewnętrznych - 1 : 1 : 5.
Do płyt z marmurów białych stosuje się zaprawy z wapna hydraulicznego 1 : 3 do 1 : 5.
Pod inne płyty kamienne stosuje się zaprawę cementowo-wapienną 1 : 2 : 10 lub cementowo-
wapienną z wapnem hydraulicznym 1 : 1 : 3 do 1 : 2 : 6. W posadzkach narażonych na stałe
zawilgocenie stosujemy zaprawę cementową 1 : 3 zarabianą mlekiem wapiennym.
Posadzki z płytek i płyt kamiennych układa się według zasad omówionych w rozdziale
4.6.1 oraz metodą wciskania w plastyczną zaprawę. Spoiny posadzek z kamienia powinny
być prostoliniowe a ich szerokości powinny być następujące:
w posadzkach wewnętrznych 2 mm,
w posadzkach zewnętrznych: z płyt szlifowanych 3mm, z płyt o fakturze piłowanej lub
groszkowanej 5 mm, a z płyt o fakturze grotowanej lub łupanej, układanych na piasku 10 mm.
Spoinowanie można rozpocząć nie wcześniej, niż po 48 godzinach od ułożenia posadzki.
Rzadką zaprawę wylewa się na spoiny i wciska w nie szpachlą gumową, ruchem wzdłuż
przekątnej płyt. Następnie posypuje się suchą mieszanką tej samej zaprawy i wgniata
w spoiny. Resztkę zaprawy niezwłocznie się usuwa, przecierając posadzkę trocinami.
Do spoinowania posadzek z płyt granitowych stosuje się zaprawę cementowo-wapienną
1 : 0,5 : 4,5, do posadzek z innych płyt zaprawę cementową 1 : 3 do 1 : 4 z piaskiem
drobnoziarnistym. Białe płyty kamienne spoinuje się zaprawą z białego cementu
portlandzkiego.
Płyty dostarcza się bez opakowania ułożone na rąb, powierzchniami obrobionymi
do siebie; płyty powinny mieć przekładki z tektury lub papieru.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
4.7.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. W jakich pomieszczeniach stosujemy posadzki z płytek kamiennych?
2. Jakimi cechami technicznymi charakteryzują się płytki kamienne?
3. Z jakich skał wyrabia się płytki kamienne?
4. Jakie kształty mają płyty i płytki kamienne?
5. Jaką fakturę licową mogą mieć płyty kamienne?
6. Na jakiej zaprawie układa się płyty i płytki z marmurów oraz wapieni zbitych?
7. Na jakiej zaprawie układa się płyty i płytki z marmurów białych?
8. Jakiej szerokości spoiny wykonuje się w posadzkach zewnętrznych?
9. Jakiej szerokości spoiny wykonuje się w posadzkach wewnętrznych?
10. Jakie rodzaje zapraw stosuje się do spoinowania posadzek?
11. W jaki sposób wykonuje się spoinowanie posadzek z płytek kamiennych?
12. Po jakim czasie od wykonania posadzki możemy wykonać jej spoinowanie?
4.7.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Podjazd dla wózków dziecięcych o kącie nachylenia 300, długości 10 m i szerokości 1 m,
obłożony został płytkami kamiennymi o wymiarach 100 x 100 mm. Oblicz, ile płytek
zakupiono do zrealizowania tego przedsięwzięcia (bez uwzględnienia szerokości spoiny).
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować treść polecenia,
2) obliczyć liczbę płytek w rzędzie,
3) obliczyć liczbę rzędów płytek,
4) obliczyć całkowitą liczbę płytek,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
notatnik,
przybory do pisania,
kalkulator.
Ćwiczenie 2
Wykonaj spoinowanie posadzki z płytek kamiennych granitowych o powierzchni 1 m2.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp,
2) zapoznać się z instrukcją wykonywania spoinowania płytek kamiennych,
3) dobrać narzędzia,
4) przygotować zaprawę,
5) wykonać spoinowanie,
6) uporządkować i zlikwidować stanowisko pracy,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
Wyposażenie stanowiska pracy:
cement,
wapno,
piasek,
woda,
trociny,
szpachla gumowa,
mieszadło,
pojemnik na wodę,
pojemnik na zaprawę,
pojemnik na suche składniki,
szufelka do odmierzania suchych składników.
Ćwiczenie 3
Na podstawie filmu dydaktycznego dotyczącego układania posadzki z płytek kamiennych
zanotuj w zeszycie przedmiotowym:
nazwy skał, z których wykonuje się posadzki,
wypisz czynności technologiczne wykonywania posadzek kamiennych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obejrzeć film dydaktyczny Układanie posadzki z płytek kamiennych ,
2) zapisać nazwy skał, z których wykonuje się posadzki,
3) zapisać czynności technologiczne wykonywania posadzek kamiennych,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
film dydaktyczny Układanie posadzek z płytek kamiennych ,
notatnik,
przybory do pisania.
4.7.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić pomieszczenia, w których stosujemy posadzki
z płytek kamiennych?
2) rozpoznać rodzaj oraz pochodzenie skał, z których wyrabia
się płyty i płytki?
3) omówić kształty płyt i płytek kamiennych?
4) przygotować zaprawy do mocowania odpowiednich rodzajów
płyt kamiennych?
5) stosować różne techniki układania płyt kamiennych?
6) określić, jakiej szerokości spoiny wykonuje się w posadzkach
zewnętrznych?
7) określić, po jakim czasie od wykonania posadzki możemy wykonać
jej spoinowanie?
8) wykonać spoinowanie posadzek kamiennych?
9) przygotować zaprawy do spoinowania posadzek?
10) posłużyć się narzędziami do wykonywania posadzek kamiennych?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
4.8. Posadzki z płytek lastrykowych
4.8.1. Materiał nauczania
Szlachetną odmianą posadzek betonowych są posadzki lastrykowe. Duże walory
estetyczne uzyskuje się dzięki wprowadzeniu do mieszanki betonowej specjalnie dobranych
kamiennych grysów kolorowych, pigmentów, białego cementu oraz zastosowaniu szlifowania.
Posadzki lastrykowe są zbliżone charakterystyką techniczno-użytkową do omówionych
posadzek kamiennych.
Posadzki lastrykowe wykonuje się bezpośrednio na budowie jako bezspoinowe
lub z płytek prefabrykowanych.
Płytki mogą być kwadratowe, prostokątne lub wielokątne. Najmniejszy wymiar boku
wynosi 100 mm. Wymiar długości płytek jest wielokrotnością 50 mm. Grubość płytek
powinna wynosić nie mniej niż 0,07 długości płytki a grubość warstwy lastrykowej
po oszlifowaniu nie powinna być mniejsza niż 6 mm.
Powierzchnia licowa płytek może być szlifowana lub polerowana, wskutek czego
uwydatnia się na niej uziarnienie i naturalna barwa grysów. Rozróżnia się trzy rodzaje płytek:
z cementu szarego (S), z cementu białego (B) oraz barwionego (K).
Płytki lastrykowe układa się za pomocą takich samych narzędzi, jak płytki ceramiczne
kamionkowe.
Wykonanie posadzki z płytek lastrykowych odbywa się według zasad obowiązujących
przy układaniu płytek ceramicznych kamionkowych.
4.8.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Z jakich składników wykonuje się masy lastrykowe?
2. Jakie znasz rodzaje posadzek lastrykowych?
3. Z ilu warstw składają się płytki lastrykowe?
4. Jak może być wykończona powierzchnia licowa płytek lastrykowych?
5. Jakie kształty mogą mieć płytki lastrykowe?
6. Jakie wymiary mają płytki lastrykowe?
7. W jaki sposób mocuje się płytki lastrykowe do podłoża?
4.8.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz narzędzia i sprzęt do wykonania posadzki, z płytek lastrykowych (układanych
na zaprawie cementowej, ze spadkiem 1,5%) w pomieszczeniu pralni.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z instrukcją układania płytek na zaprawie,
2) wybrać z zestawu narzędzi te, które są niezbędne do wykonania posadzki z płytek
lastrykowych układanych na zaprawie cementowej,
3) wybrać sprzęt niezbędny do wykonania posadzki z płytek lastrykowych układanych
na zaprawie cementowej,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
Wyposażenie stanowiska pracy:
kielnia,
szpachla,
packa stalowa i drewniana,
łata zgarniająca i zagęszczająca,
listwy i poziomnice,
młotek,
sznur do odbijania linii,
szlifierka tarczowa,
sprzęt do transportu zapraw, wiadra do wody,
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Oblicz liczbę płytek lastrykowych o wymiarach 20 x 20 x 2,5 cm, z których będzie
ułożona posadzka w suszarni o wymiarach 4,20 x 3,60 m, z uwzględnieniem 1% spadku
powierzchni w jednym kierunku.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować treść polecenia,
2) obliczyć liczbę płytek w rzędzie,
3) obliczyć liczbę rzędów,
4) obliczyć liczbę płytek uwzględniając spadek posadzki,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
notatnik,
przybory do pisania,
kalkulator.
Ćwiczenie 3
Ułóż wzory posadzek z płytek lastrykowych o kształtach: kwadratowym, prostokątnym
i sześciokątnym.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z zasadami układania, rozplanowania płytek w pomieszczeniu,
2) pobrać płytki,
3) ułożyć płytki,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
zestaw płytek o kształtach kwadratowych,
zestaw płytek o kształtach prostokątnych,
zestaw płytek o kształtach sześciokątów,
literatura z rozdziału 6.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
4.8.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) ułożyć wzory posadzek lastrykowych w zależności od kształtu płytek?
2) opisać sposoby mocowania płytek lastrykowych do podłoża?
3) posłużyć się narzędziami do wykonania posadzki z płytek lastrykowych?
4) wykonać posadzki z płytek lastrykowych?
5) zastosować różne techniki układania płytek lastrykowych?
6) wykonać wykończenie powierzchni licowej płytek lastrykowych?
7) obliczyć liczbę płytek lastrykowych na daną powierzchnię?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
4.9. Posadzki z płytek skałodrzewnych
4.9.1. Materiał nauczania
Posadzki skałodrzewne, nazywane są popularnie ksylolitowymi. Są to posadzki
stosunkowo trwałe i tanie, wymagają jednak od posadzkarza bardzo fachowego i sumiennego
wykonania oraz troskliwego pielęgnowania.
Posadzki te można wykonywać jako bezspoinowe albo jako układane z płytek.
Płytki skałodrzewne produkowane są metodą prasowania jako jednowarstwowe
o wymiarach 200 x 200 x 20 mm. Należy je przechowywać w suchych pomieszczeniach.
Płytki pakuje się w skrzynki o zawartości 25 sztuk.
Wykonanie posadzki z płytek skałodrzewnych.
Płytki układa się na zaprawie cementowej, na masie skałodrzewnej używanej
do wykonania podkładów lub na lepiku asfaltowym.
Układanie płytek nie odbiega w swoich zasadach od układania płytek ceramicznych.
4.9.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jak brzmi inna nazwa płytek skałodrzewnych?
2. Jakie cechy charakteryzują posadzki z płytek skałodrzewnych?
3. Jakie znasz rodzaje posadzek z masy skałodrzewnej?
4. Na jakim podkładzie układa się płytki skałodrzewne?
5. W jakich warunkach należy przechowywać płytki skałodrzewne?
6. Jakie narzędzia są niezbędne do wykonywania posadzek z płytek skałodrzewnych?
4.9.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Płytki skałodrzewne do transportu pakuje się w skrzynki o zawartości 25 sztuk.
Na wykonanie posadzki obliczono, że potrzebne jest 635 płytek. Oblicz, ile trzeba zamówić
skrzynek z płytkami do zrealizowania tego przedzięwzięcia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować treść zadania,
2) obliczyć, w ilu skrzynkach mieści się 635 płytek,
3) podać ile skrzynek trzeba zamówić,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
notatnik,
przybory do pisania,
kalkulator.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
Ćwiczenie 2
Dobierz narzędzia i sprzęt do wykonania posadzki z płytek skałodrzewnych
w pomieszczeniu gospodarczym. Założono, że posadzka zostanie ułożona na masie
skałodrzewnej bez przewidywanych spadków.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wybrać z zestawu narzędzi te, które są niezbędne do wykonania posadzki z płytek
skałodrzewnych układanych na masie skałodrzewnej,
2) wybrać sprzęt niezbędny do wykonania posadzki z płytek skałodrzewnych układanych
na masie skałodrzewnej,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
kielnia,
szpachla,
packa stalowa i drewniana,
listwy kierunkowe i łaty,
ubijak drewniany,
grabie stalowe,
gęstościomierz Baumego,
szlifierka tarczowa,
wiadra,
skrzynie do mieszania masy skałodrzewnej,
beczka drewniana do przygotowania roztworu chlorku magnezu.
4.9.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) rozróżniać posadzki z masy skałodrzewnej?
2) opisać sposób przechowywania posadzek skałodrzewnych?
3) posłużyć się narzędziami do wykonywania posadzek skałodrzewnych?
4) posłużyć się sprzęt do wykonywania posadzek skałodrzewnych?
5) rozplanować układ płytek skałodrzewnych w pomieszczeniu?
6) wykonać posadzki z płytek skałodrzewnych?
7) wypełnić spoiny miedzy płytkami?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
4.10. Posadzki z cegieł klinkierowych i zwykłych
4.10.1. Materiał nauczania
Do wykonywania posadzek używa się: cegły budowlanej klinkierowej, cegły budowlanej
pełnej i klinkieru drogowego, Rodzaj i klasę cegły podaje się na rysunkach roboczych,
ponieważ wybór materiału zależy od przyszłych warunków użytkowania pomieszczeń.
Rozwiązania konstrukcji podłóg z cegieł przedstawia rys. 13. Najczęściej stosuje się dwa
rozwiązania różniące się między sobą sposobem układania: na zaprawie lub na piasku.
Rys. 13. Posadzka z klinkieru lub cegły: a) c) na podłożu betonowym, d) piaskowym
1 klinkier, 2 zaprawa cementowa 1:5, 3 zaprawa cementowo wapienna 1:1:6, 4 beton, 5 ubity grunt,
6 piasek [5, s. 260]
Układ cegieł w zależności do przewidywanego kierunku ruchu po posadzce pokazany
jest na rys. 14.
Rys. 14. Sposób układania posadzek klinkierowych zależnie od kierunku przewidywanego ruchu po posadzce
oznaczonego strzałką [5, s. 260]
Posadzkę z cegieł klinkierowych lub cegieł budowlanych można wykonywać na stropach,
na podłożach betonowych leżących na gruncie lub na podkładzie z piasku. Strop i podłoże
betonowe na gruncie powinny mieć równą powierzchnię, która w zależności od projektu
może być pozioma lub pochyła (jeżeli są przewidziane spadki podłogi).
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
Posadzka wykonana na podkładzie z piasku wymaga uprzedniego wyrównania
i zagęszczenia gruntu. Podobnie jak w razie wykonywania podłoża betonowego.
Do układania posadzek z cegieł używa się sprzętu i narzędzi takich jak w robotach
murarskich czyli: kielni, łopaty, naczynia do zapraw.
Na podłożu betonowym zmoczonym wodą układa się warstwę zaprawy cementowo
wapiennej 1:1:6 grubości 2 cm.
Klinkier drogowy lub cegłę klinkierową budowlaną można układać na rąb (rys. 13a, c, d)
lub na płask (rys. 13b). Przy układaniu na rąb poszczególne cegły przymurowuje się na tej
samej zaprawie, jednak tak, aby nie wypełniała ona całkowicie spoin. Zalewa się je od góry
zaprawą cementową 1:5.
Układając cegłę na płask, pozostawia się puste spoiny pionowe grubości ok. 8 mm, które
następnie zalewa się od góry zaprawą cementową 1:5.
Zamiast układania na zaprawie można stosować przekładkę z piasku grubości ok. 2 cm.
Na powierzchni stropu lub podłoża betonowego daje się wówczas warstwę piasku i na niej
układa się cegłę klinkierową na rąb (rys. 13c). Przekładka piaskowa umożliwia uzyskanie
równej powierzchni posadzki, niezależnie od różnicy wymiarów poszczególnych cegieł
(odchyłek wymiarów). Spoiny zalewa się od góry zaprawą cementową.
Jeżeli posadzka nie będzie narażona na znaczny ruch lub duże obciążenie, to zamiast
podłoża betonowego na gruncie można wykonać podłoże w postaci warstwy piasku grubości
10�20 cm, ułożonej na wyrównanym i zagęszczonym gruncie (rys. 13d).
Podobnie wykonuje się posadzki z cegły budowlanej pełnej, układając ją przeważnie
na rąb z zachowaniem spoin grubości ok. 8 mm, które zalewa się zaprawą cementowo
wapienną 1:1:6. Posadzki z cegieł po wykonaniu zmywa się wodą i przeciera trocinami.
4.10.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie wymagania stawiane są podłożom pod posadzki z cegieł klinkierowej i zwykłej?
2. Jakie znasz narzędzia i sprzęt do wykonywania posadzek z cegieł?
3. Na jakim podłożu można wykonywać posadzki z cegieł budowlanych i klinkierowych?
4. Jakie są sposoby układania cegieł w posadzce?
5. Jakie czynności należy wykonać układając cegłę na płask w posadzce?
6. Jakie czynności należy wykonać układając cegłę na rąb w posadzce?
7. W jaki sposób układa się cegłę na przekładce z piasku?
4.10.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na zaprezentowanym, na planszy schemacie, są pokazane różne sposoby układania
posadzek klinkierowych. Zaznacz strzałkami kierunek przewidywanego ruchu po tej
posadzce.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować zaprezentowane na planszy schematy ułożenia posadzek klinkierowych,
2) zaznaczyć na pokazanych schematach ułożenia posadzek strzałkami kierunek
przewidywanego ruchu,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
Wyposażenie stanowiska pracy:
plansze ze schematami ułożenia posadzek,
flamaster.
Ćwiczenie 2
Wymień materiały oraz narzędzia i sprzęt niezbędne do ułożenia posadzki z cegły
klinkierowej na podłożu piaskowym.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z instrukcją wykonania posadzki z cegieł klinkierowych na różnych
podłożach,
2) wypisać w notatniku materiały, narzędzia i sprzęt zawarte w poleceniu ćwiczenia,
3) zaprezentować wykonane zadanie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
instrukcja wykonania posadzki z cegieł klinkierowych na różnych podłożach,
notatnik,
przybory do pisania,
literatura z rozdziału 6.
4.10.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) dobrać sposoby układania cegieł zależnie od przewidywanego kierunku
ruchu?
2) wymienić wymagania, jakie stawiane są podłożom pod posadzki z cegieł
klinkierowej i zwykłej?
3) posłużyć się narzędziami i sprzętem do wykonywania posadzek z cegieł?
4) stosować różne techniki układania cegieł?
5) przygotować podłoże pod posadzkę z cegieł budowlanych i klinkierowych?
6) ułożyć cegły na przekładce z piasku?
7) uzupełnić spoiny i wykończyć powierzchnię posadzki z cegieł?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45
4.11. Elementy wykończeniowe posadzek
4.11.1. Materiał nauczania
Wykończenie robót podłogowych polega na przykryciu dylatacji posadzki listwami
lub cokołami, które stanowią również ochronę ściany przed zabrudzeniem.
Do wykończenia posadzek z płytek kamionkowych ceramicznych przy ścianach stosuje
się specjalne kształtki cokołowe oraz cokoły z płytek kwadratowych 150 x 150 x 13 mm.
Rozwiązanie cokołu przedstawione jest na rys. 15. Cokół ten jest związany konstrukcyjnie
z posadzką, co zapewnia jej szczelność na styku posadzki ze ścianami. Zaokrąglenie
wszystkich wklęsłych naroży między posadzką a cokołem ułatwia utrzymanie posadzek
w czystości. Jeżeli w projekcie przewidziano wykończenie posadzki cokołem
z zastosowaniem kształtek cokołowych, to cokół wykonuje się jednocześnie z układaniem
posadzki. Bardziej prymitywnym wykończeniem posadzki jest ułożenie wzdłuż ścian
na zaprawie paska z płytek ceramicznych bez kształtów zaokrąglonych (rys. 8b).
Rys. 15. Układ płytek cokołu z zastosowaniem kształtek ceramicznych kamionkowych: a) rzut, b) przekrój I-I,
c) przekrój II-II 1 płytka kwadratowa 150 x 150 x 13 mm, 2,3 kształtki cokołowe narożnikowe, 4 zaprawa
cementowa, 5 ściana, 6 podkład, 7 płytka okładzinowa, 8 kit trwale plastyczny [5, s. 246]
Elementami wykończeniowymi posadzek z płyt kamiennych są cokoły. Przy ścianach
posadzki wykańcza się płytkami cokołowymi polerowanymi granitowymi, sjenitowymi,
marmurowymi lub z wapienia twardego, wysokości 70, 100 i 150 mm, długości 250 mm
oraz grubości 20 lub 30 mm. Cokoły wykonuje się także z płytek stosowanych na posadzkę.
Wykończenie posadzki z płytek lastrykowych polega na ułożeniu przy ścianach
cokolików z płytek prefabrykowanych lastrykowych lub ceramicznych.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
46
Na rys. 16 przedstawiono przykłady wykończenia podłogi, zapewniające należyte
działanie dylatacji lub obrzeżnych izolacji przeciwdzwiękowych. Podane przykłady ilustrują
również rodzaje używanych listew podłogowych:
listwy z drewna (rysunek 16a i b),
cokoły z drewna (rysunek 16c),
cokolik z płytek terakotowych, lastrykowych, kamiennych itp.(rysunek 8b).
Rys. 16. Przykłady wykończenia podłóg przy ścianach [5, s. 51]
Do elementów wykończeniowych posadzek zaliczamy również listwy aluminiowe
i z tworzyw sztucznych maskujące połączenie różnych materiałów podłogowych.
Często w płaszczyznie podłogi stykają się posadzki z różnych materiałów, np. lastryko
i wykładzina z tworzyw sztucznych, wykładzina i deszczułki. Na rys. 17a przedstawiono
przykład połączenia parkietu mozaikowego z lastrykiem, rozdzielonych wkładką dylatacyjną
z PVC, a na rys. 17c przykład połączenia wykładziny z tworzyw sztucznych z lastrykiem,
którego krawędz chroni kątownik stalowy, aluminiowy lub mosiężny.
Rys. 17. Przykłady połączeń różnych nawierzchni: a), b) z przedzieleniem wkładką dylatacyjną,
c) z zastosowaniem kątownika stalowego chroniącego krawędz nawierzchni betonowej [5, s. 52]
4.11.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie są elementy wykończeniowe posadzek z płytek kamionkowych ceramicznych?
2. Co jest elementem wykończeniowym posadzki kamiennej?
3. Jakie znasz przykłady wykończenia posadzki z płytek lastrykowych?
4. Od czego zależy dobór elementów wykończenia posadzek?
5. Jakie stosujemy elementy maskujące połączenia posadzek z różnych materiałów?
6. Z jakich materiałów wykonujemy wkładki dylatacyjne w podłogach?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
47
4.11.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
W pomieszczeniu o wymiarach 4,50 x 5,20 m należy wykonać cokół wykańczający
posadzkę, z płytek kwadratowych cokołowych, ceramicznych o wymiarach 150 x 150 x 13
mm wykańczający posadzkę. Oblicz, ile płytek należy zamówić do wykonania tego zadania.
Uwzględnij 15% zapas materiału na ewentualne ubytki (zakładamy, że płytki cokołowe
układane są w narożnikach pod kątem prostym).
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować treść zadania,
2) obliczyć liczbę płytek niezbędną do wykonania cokołu na ścianie długości 4,50 m,
3) obliczyć liczbę płytek niezbędną do wykonania cokołu na ścianie długości 5,20 m,
4) obliczyć liczbę płytek niezbędną do wykonania cokołu na ścianach,
5) uwzględnić w obliczeniach 15% zapas,
6) obliczyć całkowitą liczbę płytek niezbędną do wykonania cokołu na ścianie,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
notatnik,
przybory do pisania,
kalkulator.
Ćwiczenie 2
Na wykonanie 100 m cokolika z płytek klinkierowych o wysokości 12 cm potrzebne jest
12,3 m2 płytek. Oblicz, ile musisz zakupić płytek na wykonanie 250 m cokolika z takich
samych płytek?
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować treść zadania,
2) obliczyć liczbę płytek niezbędną do wykonania cokolika o długości 250 m,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
notatnik,
przybory do pisania,
kalkulator.
Ćwiczenie 3
Oblicz ile będziesz potrzebował płytek cokołowych o długości 20 cm i wysokości 6 cm
na wykonanie cokolika o długości 11,20 m.
Sposób wykonania ćwiczenia
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
48
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować treść zadania,
2) obliczyć liczbę płytek niezbędną do wykonania cokolika o długości 11,20 m,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
notatnik,
przybory do pisania,
kalkulator.
4.11.4 Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wykończyć posadzki z płytek kamionkowych ceramicznych przy ścianach?
2) wykończyć posadzki z płyt kamiennych?
3) wykończyć posadzki z płytek lastrykowych?
4) obliczyć ilość płytek na wykonanie cokołu?
5) wykonać połączenia posadzek o różnych nawierzchniach?
6) opisać, w jakim celu stosujemy elementy maskujące posadzek?
7) wykonać dylatację posadzek?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
49
4.12. Materiały pomocnicze i wykończeniowe
4.12.1. Materiał nauczania
Materiały pomocnicze i wykończeniowe to przede wszystkim te, które są stosowane
do wykonywania spoin, ich wypełniania oraz nadania podłogom estetycznego wyglądu.
Niezbędnym elementem pomocniczym są wkładki dystansowe z tworzywa sztucznego
w postaci krzyżyków, które dystansują odległości między płytkami i pozwalają
na zachowanie spoin o jednakowej szerokości.
W robotach posadzkarskich stosuje się masy akrylowe do wykończenia cokołów
w miejscu gdzie łączą się ze ścianą. Jest to masa plastyczna, która umożliwia estetyczne
wykończenie cokołu.
Końcową czynnością we wszystkich sposobach układania płytek podłogowych
kamionkowych układanych na zaprawie cementowej jest dokładne wypełnienie spoin rzadką
zaprawa cementową 1:2 lub 1:1, marki co najmniej 16 z drobnoziarnistym piaskiem.
Zaprawę wciera się w spoiny przy pomocy gumowej szpachli. Po związaniu zaprawy
w spoinach posadzkę zmywa się wodą z detergentem i wyciera do sucha. W celu usunięcia
zmatowienia posadzki resztkami wapna można ja przetrzeć 5% roztworem kwasu solnego,
spłukać czystą wodą i wytrzeć do sucha. Do spoinowania posadzek z płytek kamionkowych
chemoodpornych należy stosować odpowiedni kit.
Jeżeli płytki układane są na warstwie kleju, to po ułożeniu należy zamknąć
pomieszczenie na co najmniej 24 godziny, a po wyschnięciu kleju usunąć wkładki
dystansowe ze spoin i wypełnić je specjalną masą do spoinowania posadzek z płytek
ceramicznych.
Do spoinowania posadzki kamiennej należy używać różnych zapraw w zależności
od skały z jakiej wykonano posadzkę. Do spoinowania posadzek z płyt granitowych stosuje
się zaprawę cementowo-wapienną 1:0,5:4,5, do posadzek z innych płyt zaprawę cementową
1:3�1:4 z piaskiem drobnoziarnistym. Białe płyty kamienne spoinuje się zaprawą z białego
cementu portlandzkiego.
Powierzchnię posadzki skałodrzewnej po stwardnieniu, tj. po 3�4 dniach cyklinuje się,
zwilżając ją w czasie cyklinowania roztworem chlorku magnezu o stężeniu 132 Be. Gotową
posadzkę, po stwardnieniu i wyschnięciu skałodrzewu, nasyca się podgrzanym olejem
lnianym, a następnie pastą woskowo terpentynową.
Posadzki z cegieł zwykłych i klinkierowych wykonywane są w miejscach narażonych
na różne natężenie ruchu, na działanie różnego środowiska dlatego do spoinowania używa się
różnych zapraw. Do spoinowania posadzek z cegły klinkierowej układanych na podkładzie
z piasku należy stosować zaprawę cementową marki 12. Posadzki z cegieł układane
na zaprawie cementowej powinny być spoinowane zaprawą cementową marki 16 a posadzki
z cegły budowlanej pełnej układanej na rąb zaprawą cementowo-wapienną 1:1:6.
4.12.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Do czego służą wkładki dystansowe z tworzyw sztucznych?
2. W jakim celu stosujemy masy akrylowe ?
3. Jakie materiały stosuje się do wykończenia posadzki z płytek kamionkowych
ceramicznych?
4. Jaką zaprawę stosuje się do spoinowania posadzek z płytek kamionkowych
ceramicznych?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
50
5. Kiedy do spoinowania posadzek używamy kitów?
6. Jakiej zaprawy używa się do spoinowania posadzek z płytek kamiennych?
7. Od czego zależy dobór zaprawy w spoinie posadzki kamiennej?
8. W jaki sposób wykańcza się posadzkę z płytek skałodrzewnych?
9. Jakiej zaprawy używa się do spoinowania posadzek z cegieł klinkierowych?
4.12.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oblicz, ile wynosi należność za ułożenie 120 m2 posadzki z płytek terakotowych, jeżeli
koszt wykonania 1m2 posadzki wynosi 20,40 zł. Oblicz, ile zarobiłbyś za wykonanie tej samej
pracy gdybyś pracował w dzień świąteczny (za pracę w dzień świąteczny przysługuje 100%
dodatek).
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować treść zadania,
2) obliczyć, koszt wykonania całej posadzki,
3) uwzględnić w obliczeniach 100% dodatek,
4) podać koszt wykonania posadzki w dzień świąteczny,
5) zaprezentować wykonane obliczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
notatnik,
kalkulator,
przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Z przedstawionych materiałów wybierz te, które są potrzebne do wykończenia
powierzchni posadzki skałodrzewnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) wybrać z przedstawionych materiałów te, które potrzebne są do wykończenia powierzchni
posadzki skałodrzewnej,
2) zapisać wybrane materiały w notatniku,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
roztwór chlorku magnezu,
olej lniany,
pasta woskowo terpentynowa,
zaprawa cementowo-wapienna,
5% kwas solny,
masa akrylowa,
notatnik,
przybory do pisania.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
51
4.12.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wskazać skały, z których wykonujemy płytki cokołowe do wykańczania
posadzek kamiennych?
2) zastosować wkładki dystansowe?
3) przygotować materiały do spoinowania posadzki z płytek kamionkowych
ceramicznych?
4) wykonać spoinowanie posadzki z płytek kamionkowych?
5) przygotować materiały do spoinowania posadzki z cegły klinkierowej?
6) zastosować masy akrylowe?
7) przygotować zaprawę cementową do spoinowania posadzki z płytek
kamiennych?
8) wykończyć posadzkę z płytek skałodrzewnych?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
52
4.13. Zasady, sposoby i techniki konserwacji posadzek
4.13.1. Materiał nauczania
Każdą posadzkę, aby zachowała swój estetyczny wygląd i nadawała niepowtarzalny
charakter pomieszczeniom należy poddawać zabiegom konserwacyjnym. Zabiegi te różnią się
w zależności od materiału, z jakiego wykonana została posadzka.
Posadzka z płytek kamionkowych nie wymaga konserwacji. Czyści się ją wodą
z mydłem, przecierając szczotką, po czym wyciera do sucha.
Posadzki z płyt kamiennych nie wymagają konserwacji. Czyści się je, zmywając wodą
z dodatkiem środków piorących i w miarę potrzeby szorując szczotkami. Osuszoną
powierzchnię posadzek pastuje się, uważając jednak, aby nie była śliska.
Posadzki z płytek lastrykowych zmywa się wodą z dodatkiem środków piorących
i w miarę potrzeby szoruje szczotkami. Osuszoną powierzchnię posadzek pastuje się,
uważając jednak, aby nie była śliska.
Uszkodzenia posadzek lastrykowych są trudne do usunięcia. Trudność ta polega
na dobraniu odpowiedniego grysu oraz trwałym połączeniu masy lastrykowej w miejscu
uszkodzenia. Miejsce to powinno być pogłębione do minimum 15 mm. Powierzchnię starego
betonu należy przez kilka dni zwilżać wodą. Przed nałożeniem masy lastrykowej na
uszkodzone miejsce, powierzchnię starego betonu trzeba powlec tłustą zaprawą cementową
1:1 z dodatkiem 10% dyspersji polioctanu winylu do wody zarobowej. Masę lastrykową
należy w reperowanym miejscu starannie ubić i przez 14 dni utrzymywać w stanie
wilgotnym. Należy to miejsce przeszlifować.
Posadzki z płytek skałodrzewnych należy czyścić na sucho przez pocieranie szczotkami
drucianymi. Następnie posadzkę przeciera się szmatami zwilżonymi roztworem mydlanym.
Po wyschnięciu nasyca się olejem lnianym lub pokostem. Pastuje i froteruje.
Posadzki z cegieł klinkierowych i zwykłych czyści się przez zmywanie i szorowanie
szczotkami. W razie uszkodzeń usuwa się zniszczone cegły wraz z zaprawą i osadza zamiast
nich nowe, stosując odpowiednie zaprawy. Przy miejscowym wykruszeniu się zaprawy
ze spoin uzupełnia się ją polimerozaprawą, zawierającą dodatek dyspersji polioctanu winylu
do wody zarobowej w ilości 10% (w odniesieniu do masy cementu).
4.18.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Czy posadzka z płytek kamionkowych wymaga konserwacji?
2. Jak czyści się posadzkę z płytek kamionkowych?
3. Czy posadzka z płyt kamiennych wymaga konserwacji?
4. Jak czyści się posadzkę z płyt kamiennych?
5. W jaki sposób usuwa się uszkodzenia posadzek z płyt lastrykowych?
6. W jaki sposób konserwuje się posadzki z płytek skałodrzewnych?
7. W jaki sposób usuwa się uszkodzenia posadzek z cegieł układanych na zaprawie?
4.13.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na planszy przedstawiającej różne posadzki z materiałów mineralnych zaznacz kolorem
zielonym te, które nie wymagają konserwacji, a wymagające konserwacji kolorem
czerwonym.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
53
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) scharakteryzować posadzki mineralne w oparciu o dostępną literaturę,
2) nakleić kartki samoprzylepne w kolorach zielonym i czerwonym na właściwe miejsca
na planszy ilustrującej posadzki z materiałów mineralnych,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
plansza przedstawiająca posadzki z materiałów mineralnych,
samoprzylepne kartki w dwóch kolorach,
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Zaplanuj naprawę posadzki z płytek lastrykowych. Do wykonania tej pracy dobierz
materiały, narzędzia i sprzęt. Napisz plan wykonania tego przedsięwzięcia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym naprawy posadzek lastrykowych,
2) wypisać nazwy materiałów do wykonania naprawy,
3) wypisać nazwy narzędzi i sprzętu do wykonania naprawy,
4) wypisać w punktach kolejność czynności, które należy wykonać podczas naprawy,
5) zaprezentować wykonane doświadczenie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
notatnik,
przybory do pisania,
literatura z rozdziału 6.
4.13.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz :
Tak Nie
1) konserwować posadzki z płytek kamionkowych?
2) konserwować powierzchnie posadzek kamiennych?
3) naprawić uszkodzenia posadzek z płyt lastrykowych?
4) konserwować posadzki z płytek lastrykowych?
5) konserwować posadzki z płytek skałodrzewnych?
6) naprawić uszkodzenia posadzek z cegieł układanych na zaprawie?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
54
4.14. Dokumentacja techniczna: Polskie Normy, instrukcje,
aprobaty techniczne
4.14.1. Materiał nauczania
Z wykonaniem robót podłogowych wiążą się dokumenty, określane ogólnie
dokumentacją techniczną. Należą do nich:
projekty budowlane,
normy techniczne,
warunki techniczne wykonania i odbioru robót,
instrukcje techniczne,
przepisy techniczne.
Normy techniczne są to dokumenty ustanawiane jako Polskie Normy (PN). Rozróżnia się
dwa rodzaje norm mających związek z robotami podłogowymi i okładzinowym:
normy określające wymagania dotyczące materiałów używanych w robotach
podłogowych,
normy określające wymagania i badania techniczne przy odbiorze wykonanych podłóg.
Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano montażowych są
wydawnictwem książkowym, w którym na podstawie norm i przepisów zostały zebrane
w jednym miejscu wszystkie obowiązujące zasady.
Instrukcje techniczne, a także świadectwa i certyfikaty, są wydawane przez Instytut
Techniki Budowlanej i dotyczą stosowania nowych materiałów lub nowych metod ich
stosowania.
Jednym z podstawowych dokumentów dopuszczających materiały budowlane do obrotu
i stosowania jest aprobata techniczna. Wynika to z Rozporządzenia z dnia 08 listopada 2004 r.
(Dz.U. z dnia 23 listopada 2004 r.) w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek
organizacyjnych upoważnionych do ich wydania.
Aprobaty techniczne udziela się dla wyrobów innowacyjnych wprowadzanych
do praktyki. Wydaje się ją na 5 lat. Jej ważność może być przedłużona na kolejne lata.
W Polsce wyroby budowlane są dopuszczane do obrotu i stosowania zgodnie
z odpowiednim trybem przewidzianym w Prawie Budowlanym i w dużym stopniu
dostosowanym do wymagań europejskich. Instytut Techniki Budowlanej wydaje odpowiednie
zalecenia udzielania aprobat technicznych (pozytywna ocena techniczna przydatności wyrobu
budowlanego do zamierzonego stosowania, uzależniona od spełnienia wymagań
podstawowych przez obiekty budowlane, w których wyrób budowlany jest stosowany),
określające zbiór wymagań podstawowych.
4.14.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz elementy dokumentacji technicznej?
2. Jakie znasz rodzaje norm dotyczących robót podłogowych?
3. Kto wydaje instrukcje techniczne, świadectwa i certyfikaty?
4. Jak nazywa się dokument dopuszczający materiały budowlane do obrotu?
5. Kto wydaje zalecenia udzielania aprobat technicznych na materiały i wyroby budowlane?
6. Czy wszystkie materiały muszą mieć aprobaty techniczne?
7. Na ile lat wydaje się aprobaty techniczne?
8. Jakie informacje zawiera instrukcja producenta?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
55
4.14.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z instrukcji producenta wynika, że zużycie suchej mieszanki masy klejowej
na wykonanie posadzki z płytek ceramicznych wynosi 3 kg/m2. Oblicz ilość potrzebnej
suchej mieszanki klejowej do wykonania 25 m2 posadzki.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować treść zadania,
2) zapoznać się z instrukcją producenta,
3) obliczyć ilości masy klejowej do wykonania posadzki,
4) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
instrukcja producenta,
kalkulator,
notatnik,
przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Na samoprzylepnych kartkach przedstawiono oznaczenia graficzne materiałów
budowlanych. Do planszy z nazwami materiałów budowlanych dopasuj kartki
z przedstawionymi na nich oznaczeniami materiałów budowlanych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z nazwami materiałów budowlanych zapisanymi na planszy,
2) zapoznać się z oznaczeniami materiałów budowlanych na karteczkach,
3) dobrać odpowiednie oznaczenia do odpowiednich nazw,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać samooceny.
Wyposażenie stanowiska pracy:
plansza z nazwami materiałów budowlanych,
samoprzylepne karteczki z oznaczeniami materiałów budowlanych.
4.14.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wskazać, jakie dokumenty zawiera dokumentacja techniczna?
2) wskazać rodzaje norm mające związek z robotami okładzinowymi
i podłogowymi?
3) określić, jak nazywa się dokument dopuszczający materiały do obrotu?
4) wskazać, kto wydaje aprobaty techniczne?
5) określić, na ile lat wydawane są aprobaty techniczne?
6) rozpoznać oznaczenia materiałów dopuszczonych do stosowania?
7) stosować instrukcję producenta?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
56
4.15. Zasady posługiwania się sprzętem pomiarowym
4.15.1. Materiał nauczania
Kontrola zachowania równości posadzki i prawidłowości jej płaszczyzny
Do kontroli równości posadzki służy łata kontrolna. W czasie pracy należy
systematycznie przykładać łatę do ułożonej jednej lub kilku ułożonych płytek, opierając jeden
koniec łaty na płytkach uprzednio ułożonych, drugi zaś na płytce reperze. Można również
opierać jeden koniec łaty na płytkach uprzednio ułożonych a drugi - na pasie kierunkowym
(rys. 9). Kontrola powinna być przeprowadzona w dwóch prostopadłych do siebie kierunkach
przyłożenia łaty. Świeżo ułożona płytka nie powinna wykazywać prześwitu między
powierzchnią a łatą. Jeżeli płytka wystaje, należy ją zagłębić lekkimi uderzeniami klocka
drewnianego. Jeżeli płytka wykazuje wgłębienie, należy ją odspoić, usunąć zaprawę i ułożyć
płytkę na nowo.
Poziom posadzki ustalamy przy pomocy poziomnicy wężowej lub niwelatora.
Zastosowanie tych urządzeń omówione jest w części 4.5.1.
4.15.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Do czego służy łata kontrolna?
2. W jaki sposób posługujemy się łatą kontrolną?
3. Jaki przyrząd służy do ustalenia poziomu posadzki?
4.15.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj kontroli zachowania równości posadzki i prawidłowości jej płaszczyzny.
Dobierz odpowiednie narzędzia pomiarowe zgodnie z wymogami normowymi.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z techniką kontroli posadzek pod względem jej równości i prawidłowości
płaszczyzny,
2) dobrać narzędzia pomiarowe,
3) wykonać ćwiczenie,
4) zaprezentować wykonanie ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
poziomnica,
łata,
niwelator,
poziomnica wężowa,
literatura z rozdziału 6.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
57
Ćwiczenie 2
Na podstawie obejrzanego filmu dydaktycznego dotyczącego wyznaczania powierzchni
posadzki wynotuj kolejne czynności, które należy wykonać, aby powierzchnia została
wyznaczona prawidłowo.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) obejrzeć uważnie film Wyznaczanie powierzchni posadzki ,
2) wynotować kolejne czynności przy wyznaczaniu powierzchni posadzki,
3) zaprezentować wykonanie ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
film dydaktyczny Wyznaczanie powierzchni posadzki ,
notatnik,
przybory do pisania.
4.15.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wyjaśnić, do czego służy łata kontrolna?
2) omówić sposób posługiwania się łatą kontrolną?
3) wymienić nazwę urządzenia do ustalenia poziomu posadzki?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
58
4.16. Przepisy techniczne
4.16.1. Materiał nauczania
Przepisy techniczne regulują zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, zasady ochrony
przeciwpożarowej itp.
Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy
Do podstawowych obowiązków robotników należą:
wykonywanie pracy zgodnie z zasadami i przepisami bhp oraz przestrzeganie
wydawanych w tym zakresie zarządzeń i wskazówek,
dbanie o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz porządek i ład
w miejscu pracy,
używanie odzieży ochronnej i roboczej oraz sprzętu ochrony osobistej zgodnie z ich
przeznaczeniem,
poddawanie się badaniom lekarskim wstępnym, okresowym, kontrolnym i stosowanie się
do zaleceń lekarskich,
branie udziału w szkoleniu i instruktażu w zakresie bhp,
niezwłoczne zawiadomienie przełożonych o zauważonym wypadku przy pracy
albo zagrożeniu dla zdrowia lub życia ludzkiego.
Stosowanie odzieży i ochron osobistych
Do prac posadzkarskich należy używać odzieży roboczej, która ułatwia pracownikowi
wykonywanie czynności zawodowych w warunkach zagrażających życiu lub zdrowiu, chroni
odzież własną pracownika przed ubrudzeniem lub zniszczeniem. Elementami odzieży
roboczej są: spodnie, bluzy, koszule, kombinezony, rękawice i obuwie robocze.
Celem stosowania odzieży i sprzętu ochronnego jest zapobieganie zagrożeniom
związanym ze środowiskiem pracy. Podczas robót posadzkarskich oprócz odzieży ochronnej
należy stosować nakolanniki i rękawice robocze oraz maski.
Najważniejszymi zagrożeniami dla pracowników podczas wykonywania robót
posadzkarskich są:
przenoszenie ciężkich ładunków,
porażenie prądem elektrycznym,
powstawanie oparów szkodliwych dla zdrowia,
powstawanie oparów wybuchowych,
praca z materiałami łatwopalnymi,
nadmierne pylenie,
nadmierny hałas,
nadmierna wibracja (poziom drgań).
Charakterystyczne w robotach podłogowych jest zagrożenie powstawaniem oparów
szkodliwych dla zdrowia i wybuchowych grożących pożarem. Zagrożenia te są szczególnie
duże, jeżeli używa się klejów rozpuszczalnikowych: lepików oraz past i płynów
do konserwacji posadzek. Roboty takie należy prowadzić w pomieszczeniach dobrze
przewietrzanych przy otwartych oknach, tak by była zapewniona co najmniej czterokrotna
wymiana powietrz w ciągu godziny. Zalecane jest stosowanie masek i okularów ochronnych.
Aby zapobiec nadmiernemu parowaniu rozpuszczalników, nie wolno powlekać klejami
rozpuszczalnikowymi jednocześnie zbyt dużych powierzchni. Prowadzić roboty podłogowe
przy otwartych oknach lub przy czynnej wentylacji, zapewniającej co najmniej czterokrotną
wymianę powietrza w ciągu godziny.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
59
Nie wolno w tych pomieszczeniach używać iskrzących silników (w obudowie otwartej),
palić papierosów i wchodzić z otwartym ogniem. Rejon prac powinien być oznakowany
tabliczkami ostrzegawczymi. W pobliżu powinny znajdować się środki ochrony
przeciwpożarowej (gaśnice proszkowe, koce gaśnicze, piasek).
Szlifowanie posadzek drewnianych powoduje znaczne pylenie i dlatego trzeba bardzo
dbać o sprawność urządzeń odpylających zamocowanych na maszynach.
Podczas robót podłogowych ludzie pracują w pozycji klęczącej. W celu zabezpieczenia
ich przed schorzeniami stawów kolanowych należy chronić kolana specjalnymi podkładkami
z grubego filcu pokrytego skórą (podkolanniki).
W celu zapewnienia należytych warunków higieny pracy należy przestrzegać zasad
czystości osobistej: mycia rąk przed spożyciem posiłku, używania czystej odzieży roboczej,
przestrzegania porządku w miejscu pracy.
Należy dbać o dobrą organizację pracy, która wpływa na samopoczucie, zmniejszając
jego wysiłek, ułatwiając jego koncentrację, ograniczając możliwość skaleczeń.
Wymagania dotyczące narzędzi i sprzętu
Narzędzia i sprzęt powinny odpowiadać określonym wymaganiom, by pozwalały
na bezpieczną pracę. Używane przez posadzkarza narzędzia muszą być w dobrym stanie
technicznym i czyste. Należy je używać zgodnie z przeznaczeniem. Nie wolno używać
uszkodzonych narzędzi. Po zakończonej pracy należy oczyścić narzędzia i sprawdzić ich stan.
O uszkodzonych narzędziach należy powiadomić przełożonego.
Zasady ochrony przeciwpożarowej
Każda budowa powinna być wyposażona w podręczny sprzęt gaśniczy. Składa się on
z beczek z wodą, skrzyń z piaskiem, siekier, bosaków, hydronetek, gaśnic, tłumic.
Sprzęt przeciwpożarowy powinien być tak rozmieszczony, aby mógł być natychmiast
użyty w wypadku pożaru, tzn. w miejscach widocznych, łatwo dostępnych, zabezpieczonych
przed wpływami atmosferycznymi.
Palących się materiałów, zawierających substancje organiczne, oraz urządzeń
elektrycznych pod napięciem nie wolno gasić wodą. Służą do tego celu gaśnice pianowe,
śniegowe, proszkowe, tetrowe.
Każdy z pracowników, który pierwszy zauważył zródło pożaru, powinien natychmiast
zaalarmować wszelkimi możliwymi środkami innych pracowników oraz straż pożarną
i kierownictwo budowy.
4.16.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakich pracowników można zatrudniać przy robotach posadzkarskich?
2. Jakie niebezpieczeństwa dla zdrowia i życia ludzi mogą występować przy robotach
posadzkarskich?
3. Jaką odzież roboczą stosuje się w robotach posadzkarskich?
4. Jakie znasz najważniejsze zagrożenia dla pracowników podczas wykonywani robót
posadzkarskich.
5. Jakie tablice należy umieścić w miejscach pracy z materiałami łatwo palnymi?
6. Jakie podstawowe wymagania stawia się narzędziom do robót posadzkarskich?
7. Jaki znasz podręczny sprzęt gaśniczy?
8. Czy można gasić wodą palące się materiały zawierające substancje organiczne?
9. Czy można gasić wodą urządzenia elektryczne pod napięciem?
10. Jak powinien zachować się pracownik gdy zauważy pożar?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
60
4.16.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz odzież roboczą i środki ochrony osobistej dla posadzkarza wykonującego
szlifowanie posadzek lastrykowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z przepisami bhp dotyczącymi ćwiczenia.
2) wybrać z wielu przedstawionych nazw elementów odzieży ochronnej te, które są
niezbędna dla posadzkarza szlifującego posadzkę lastrykową,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać oceny wyboru.
Wyposażenie stanowiska pracy:
przepisy bhp dla robót posadzkarskich,
kartki z nazwami elementów odzieży ochronnej,
Ćwiczenie 2
Odszukaj w literaturze z rozdziału 6 wiadomości dotyczące gaśnic. Dobierz nazwy gaśnic
do gaszenia określonych materiałów.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w literaturze z rozdziału 6 wiadomości dotyczące gaśnic,
2) zapoznać się z nazwami oraz z instrukcjami stosowania poszczególnych gaśnic,
3) zapoznać się z nazwami i charakterystyką przedstawionych materiałów budowlanych,
4) dopasować odpowiednie nazwy gaśnic do odpowiednich materiałów, do gaszenia
których powinny być użyte,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny wyboru.
Wyposażenie stanowiska pracy:
kartki z nazwami gaśnic
karteczki z nazwami wybranych materiałów budowlanych,
instrukcje obsługi i przeznaczenia poszczególnych gaśnic,
charakterystyka wybranych materiałów budowlanych,
literatura z rozdziału 6.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
61
4.16.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić, jakich pracowników można zatrudniać przy robotach
posadzkarskich?
2) opisać niebezpieczeństwa dla zdrowia i życia ludzi, które
mogą występować przy robotach posadzkarskich?
3) wyliczyć odzież roboczą stosowaną w robotach posadzkarskich?
4) wymienić najważniejsze zagrożenia dla pracowników podczas
wykonywania robót posadzkarskich?
5) wskazać rodzaje tablic umieszczanych w miejscach pracy
z materiałami łatwo palnymi?
6) omówić podstawowe wymagania stawiane narzędziom
do robót posadzkarskich?
7) wymienić podręczny sprzęt gaśniczy?
8) wyjaśnić potrzebę wietrzenia pomieszczeń podczas wykonywania
robót posadzkarskich?
9) określić, czym nie wolno gasić palących się materiałów
zawierających substancje organiczne?
10) określić, czym nie wolno gasić urządzeń elektrycznych pod napięciem?
11) wyjaśnić, jak powinien zachować się pracownik gdy zauważy pożar?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
62
4.17. Zasady przedmiarowania i obmiaru robót
4.17.1. Materiał nauczania
Zasady przedmiarowania robót
Przedmiar robót wykonuje się przed ich rozpoczęciem na podstawie wykonanej
dokumentacji. W przedmiarze zawarte są ilości robót niezbędne do wykonania oraz ilości
materiałów potrzebne do wykonania prac. Wymiary powierzchni, przyjmuje się na podstawie
projektu w świetle surowych ścian, doliczając wnęki i przejścia. Z obliczonej powierzchni
potrąca się powierzchnie poszczególnych pieców, słupów, pilastrów itp., jeżeli wielkość
każdej z nich przekracza 0,25 m2. Cokoliki posadzkowe obmierza się w metrach wzdłuż
górnej krawędzi ich styku ze ścianą.
Zasady obmiaru robót
Podłogi obmierza się w metrach kwadratowych w świetle murów surowych,
z dokładnością do 0,01 m2. Z obmiaru odlicza się powierzchnie zajęte przez piece, słupy,
pilastry, jeżeli wielkość każdej z nich przekracza 0,25 m2. Natomiast dolicza się faktyczną
powierzchnię podłóg wykonanych we wnękach, przejściach itp.
Listwy i cokoliki obmierza się w metrach wzdłuż górnej krawędzi ich styku ze ścianą.
4.17.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie wymiary uwzględnia się wykonując obmiar ścian?
2. Jakie powierzchnie odliczamy z obmiaru ścian?
3. W jaki sposób i w jakich jednostkach obmierza się listwy i cokoliki?
4.17.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na rysunku zaznaczono pomieszczenie, w którym wykonana zostanie posadzka z płytek
kamiennych. Oblicz, ile m2 płytek ceramicznych zostanie ułożonych w tym pomieszczeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z przedstawionym rzutem pomieszczenia,
2) zapoznać się z zasadami obmiaru robót posadzkowych,
3) obliczyć, ile m2 płytek ceramicznych zostanie ułożonych w zaznaczonym na rysunku
pomieszczeniu,
4) zaprezentować wynik swoich obliczeń.
Wyposażenie stanowiska pracy:
rzut pomieszczenia,
zasady obmiaru robót posadzkowych,
literatura z rozdziału 6,
notatnik,
przybory do pisania.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
63
Ćwiczenie 2
Wykonaj obmiar posadzki z materiałów mineralnych pomieszczenia szkolnego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) zapoznać się z zasadami obmiaru robót posadzkarskich opisanymi w literaturze
z rozdziału 6,
2) wykonać inwentaryzację posadzki z materiałów mineralnych pomieszczenia szkolnego,
3) naszkicować rzut sali lekcyjnej i nanieść na nim wymiary,
4) wykonać obmiar posadzki z materiałów mineralnych pomieszczenia szkolnego,
5) zaprezentować wynik swoich obliczeń.
Wyposażenie stanowiska pracy:
taśma miernicza,
zasady obmiaru robót podłogowych,
notatnik,
linijka,
przybory do pisania i rysowania,
literatura z rozdziału 6.
4.17.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wskazać wymiary, które uwzględnia się wykonując obmiar ścian?
2) wymienić powierzchnie, które odliczamy z obmiaru ścian?
3) obmierzyć listwy i cokoliki?
4) wykonać przedmiar posadzki z materiałów mineralnych?
5) wykonać przedmiar cokolików posadzkowych?
6) wykonać obmiar posadzki z materiałów mineralnych?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
64
4.18. Kalkulacja
4.18.1. Materiał nauczania
Przy wyborze materiału posadzkowego i kalkulacji kosztów konieczne jest dobranie
materiału o odpowiedniej twardości i odporności na ścieranie. Materiał musi charakteryzować
się odpowiednim stopniem nasiąkliwości i odporności na mróz. Musi być również odporny
na czynniki chemiczne i szok termiczny oraz charakteryzować się łatwością czyszczenia.
Obliczając koszt zastosowania danego materiału posadzkowego, należy wziąć pod uwagę
również pracochłonność jego ułożenia oraz to, jak długi czas użytkowania nas interesuje
i czy po upływie tego czasu chcielibyśmy dokonać konserwacji posadzki, czy jej wymiany.
Ceny jednostkowe posadzek muszą zawierać wszystkie składniki kalkulacyjne:
robociznę,
materiały,
sprzęt,
narzuty.
Do przeprowadzenia kalkulacji kosztów posadzek niezbędne są nam zatem normy pracy
i normy zużycia materiałów.
Normy pracy
Normy pracy określają nakład pracy, wyrażony w godzinach, niezbędny
do prawidłowego technicznie wykonania danej czynności. Normy pracy są ustalone
przy założeniu, że będą zapewnione warunki właściwej organizacji pracy i zastosowane będą
właściwe metody i narzędzia pracy. Normy pracy ujęte są w katalogach. Normy te nie są
obligatoryjne. Mogą być stosowane przez przedsiębiorstwa lub mogą stanowić podstawę
do przygotowania norm zakładowych.
Norma czasu pracy niezbędna do wykonania jednostki danej roboty oraz stawka
godzinowa wynagrodzenia zasadniczego łącznie z premią lub bez premii są czynnikami ceny
akordowej.
Normy zużycia materiałów i rozliczenia materiałowe
W celu określenia właściwego zapotrzebowania materiałów, a szczególnie limitowania
i kontroli ich zużycia, posługujemy się normami zużycia materiałów.
Normy te określają właściwe ilości poszczególnych materiałów, niezbędne
do prawidłowego technicznie wykonania danej roboty. Normy obejmują również pewne
nakłady materiałów na ubytki naturalne (tj. np. wysychanie rozpuszczalników) oraz straty
produkcyjne (np. kleje pozostające w pędzlach, straty przy cięciu materiałów, pozostałości
zaprawy w naczyniach, rozchód na drobne poprawki).
Normy zużycia materiałów budowlanych do wykonania jednostki roboty są zawarte
w katalogach. Normy te określają największą dopuszczalną ilość materiałów, które mogą być
zużyte do wykonania danej roboty.
Przykłady kosztów wykonania różnych rodzajów posadzek są zilustrowane w tabeli 1.
W kosztach zawarte są wszystkie składniki mające wpływ na ustaloną cenę, a więc: koszty
robocizny, materiału, sprzętu itp.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
65
Tabela 1.
Przykładowe ceny jednostkowe posadzek zawiera poniższa tabelka (cena jednostkowa zawiera wszystkie
składniki kalkulacyjne: robociznę, materiały, sprzęt i narzuty) [6, nr 9`2004, s. 79]
Koszt jednostkowy
Opis robót
zł/m2
Posadzki z płytek terakotowych o wymiarach 15 x
15 cm układanych za pomocą masy klejącej na 69,10
gotowym i wyrównanym podłożu + spoinowanie
Jw. lecz o wymiarach 20 x 20 cm 66,40
Jw. lecz o wymiarach 30 x 30 cm 65,90
Posadzki jedno- i dwubarwne z płytek
68,50
lastrykowych
4.18.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie składniki wpływają na kalkulację kosztów wykonania posadzki?
2. Czy pracochłonność wpływa na cenę jednostkową wykonania posadzki?
3. Jakie normy są niezbędne do przeprowadzenia kalkulacji kosztów?
4. Co określają normy pracy?
5. Co określają normy zużycia materiałów?
4.18.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na wykonanie 100 m2 parkietu mozaikowego według KNR 2-02/1111/03 norma czasu
wynosi 90,28 roboczogodzin. Ile czasu potrzeba na wykonanie posadzki z parkietu
mozaikowego o długości 5 m i szerokości 4 m?
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenia, powinieneś:
1) wykonać obliczenia,
2) zapisać obliczenia w notatniku,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
notatnik,
kalkulator,
przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Na licowanie 100 m2 ścian wewnętrznych płytkami glazurowanymi o wymiarach
15 x 15 cm nakład płytek wynosi 105,00 m2. Dokonaj kalkulacji kosztów płytek potrzebnych
do licowania 300 m2 ścian, jeżeli cena 1m2 płytek wynosi 35 zł.
Sposób wykonania ćwiczenia
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
66
Aby wykonać ćwiczenia, powinieneś:
1) wykonać obliczenia,
2) zapisać obliczenia w notatniku,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
notatnik,
kalkulator,
przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Na wykonanie 100m2 posadzki cementowej o grubości 2,5 cm zatartej na gładko, nakład
robocizny wynosi 119,20 roboczogodziny. Wiedząc, że cena jednej roboczogodziny wynosi
11 zł, dokonaj kalkulacji kosztów robocizny przy wykonaniu 150 m2 posadzki cementowej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenia, powinieneś:
1) wykonać obliczenia,
2) zapisać obliczenia w notatniku,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
notatnik,
kalkulator,
przybory do pisania.
4.18.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić składniki wpływające na kalkulację kosztów wykonania
posadzki?
2) omówić wpływ pracochłonności na cenę jednostkową wykonania
posadzki?
3) określić, jakie normy są niezbędne do przeprowadzenia
kalkulacji kosztów?
4) wyjaśnić, co określają normy pracy?
5) opisać, co określają normy zużycia materiałów?
6) obliczyć ilość zużytych materiałów?
7) obliczyć koszty robocizny?
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
67
5. SPRAWDZIAN OSIGNIĆ
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 30 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedz możesz uzyskać 1 punkt.
6. Są cztery możliwe odpowiedzi: A, B, C, D. Tylko jedna odpowiedz jest poprawna;
wybierz ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.
7. Staraj się wyraznie zaznaczyć odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedz, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedz, którą uważasz za
poprawną.
8. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,
natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań
o numerach od 26 do 30).
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na pózniej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
11. Po rozwiązaniu testu sprawdz, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
12. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
68
ZESTAW ZADAC TESTOWYCH
1. Jakie środki ochrony indywidualnej należy zastosować podczas cięcia płytek
ceramicznych?
a) Kask ochronny, nakolanniki.
b) Okulary ochronne, rękawice.
c) Maskę ochronną, nakolanniki.
d) Maskę ochronną, kask ochronny.
2. Który z układów siatki spoin, zamieszczonych na rysunkach jest ze względów
estetycznych niewłaściwy?
a) Rysunek 1.
b) Rysunek 2.
c) Rysunek 3.
d) Rysunek 4.
3. Technologia wykonania posadzki z płytek ceramicznych przewiduje użycie
a) klinów.
b) pacy zębatej.
c) pasów ściągających.
d) kołków rozporowych.
4. Które z niżej wymienionych materiałów podłogowych są pochodzenia mineralnego?
a) Wykładziny dywanowe.
b) Deszczułki podłogowe.
c) Panele podłogowe.
d) Płytki ceramiczne.
5. Do wykonywania posadzek mineralnych powinniśmy stosować cegłę
a) pełną i dziurawkę.
b) pełną i klinkierową.
c) klinkierową i kratówkę.
d) klinkierową i kanalizacyjną.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
69
6. Do ustalenia położenia górnej powierzchni posadzki służy
a) łata.
b) pion.
c) węgielnica.
d) poziomnica wężowa.
7. Kontrolę poziomowości powierzchni podłoża przeprowadza się za pomocą
a) łaty.
b) pionu.
c) poziomnicy.
d) taśmy mierniczej.
8. Zwiększenie ponad normę ilości cementu w mieszance lastrykowej, może spowodować
w posadzce lastrykowej
a) spękanie.
b) zmniejszenie nasiąkliwości.
c) obniżenie wytrzymałości na ścieranie.
d) obniżenie wytrzymałości na ściskanie.
9. Znak B zamieszczony na rysunku przedstawia oznakowanie wyrobu budowlanego
a) według Polskiej Normy.
b) znakiem bezpieczeństwa wyrobu.
c) spełniającego wymagania przepisów unijnych.
d) spełniającego wymagania przepisów budowlanych.
10. Lastryko jest materiałem stosowanym do wykonywania w budynkach elementów
a) wykończeniowych.
b) konstrukcyjnych.
c) izolacyjnych.
d) osłonowych.
11. Podstawą odbioru robót budowlanych są
a) aprobaty techniczne.
b) protokoły i harmonogramy robot.
c) kontrolki pracowników i dokumentacja robót.
d) projekty budowlane, dziennik budowy, atesty materiałów.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
70
12. Dla mineralnych materiałów posadzkowych najważniejszymi cechami są:
a) gęstość, ścieralność, wilgotność.
b) gęstość pozorna, wilgotność, kapilarność.
c) ścieralność, nasiąkliwość, mrozoodporność.
d) higroskopijność, szczelność, przewodność cieplna.
13. Wyrównany i ubity grunt z warstwą podsypki piaskowej może być podłożem do ułożenia
posadzki z
a) kostki drewnianej.
b) cegły klinkierowej.
c) płytek terakotowych.
d) deszczułek podłogowych.
14. Zaprawy klejowej nie możemy stosować do przyklejania
a) płytek ceramicznych i terakotowych.
b) płyt z kamieni naturalnych na podłoża betonowe.
c) płyt z kamienia naturalnego na podłoże stalowe i drewniane.
d) płytek ceramicznych na starych i dobrze trzymających się klejach.
15. Ścieralność płytek terakotowych na tarczy Bohmego nie powinna przekraczać
a) 1 mm.
b) 3 mm.
c) 5 mm.
d) 7 mm.
16. Który z wymiarów płytek lastrykowych nie jest prawdziwy
a) 200 x 200 x 25 mm.
b) 300 x 300 x 30 mm.
c) 400 x 400 x 40 mm.
d) 500 x 500 x 50 mm.
17. Spoiwem do produkcji lastryka jest
a) gips.
b) wapno.
c) cement.
d) spoiwo magnezjowe.
18. Przy spadku wynoszącym 1,5% na odcinku 1,0 m róznica poziomów między końcami
odcinka wynosi
a) 0,5 cm.
b) 1,0 cm.
c) 1,5 cm.
d) 4,5 cm.
19. Spadek przy wzniesieniu 1,5 cm na długości 200 cm wynosi
a) 0,75%.
b) 1,50%.
c) 3,00%
d) 5,00%.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
71
20. Do wykładania basenów i zbiorników stosuje się płytki
a) terakotowe.
b) lastrykowe.
c) skałodrzewne.
d) kamionkowe kwasoodporne.
21. Do mocowania płytek podłogowych ceramicznych kamionkowych do podłoża stosuje się
zaprawę
a) gipsową.
b) wapienną.
c) cementową.
d) cementowo glinianą.
22. Podstawowymi narzędziami posadzkarza do wykonywania posadzki z płytek
kamionkowych są:
a) kielnia, pędzel, packa stalowa.
b) szpachla, węgielnica, poziomnica.
c) kielnia, packa stalowa, łata zgarniająca.
d) poziomnica, pion murarski, łata zagęszczająca.
23. Do rozplanowania układu płytek na podłożu wykorzystuje się twierdzenie
a) Talesa.
b) Sinusów.
c) Pitagorasa.
d) Cosinusów.
24. Końcową czynnością we wszystkich sposobach układania płytek kamionkowych
na zaprawie jest dokładne wypełnienie spoin rzadką zaprawą
a) gipsową.
b) wapienną.
c) cementową.
d) krzemianową.
25. Posadzka z płytek kamionkowych układanych na zaprawie powinna być utrzymywana
po wykonaniu w stanie wilgotnym przez
a) 5 dni.
b) 7 dni.
c) 10 dni.
d) 14 dni.
26. Według KNR 2-02/1103/06 na wykonanie 100 metrów cokolika z płytek klinkierowych
o wysokości 12 cm potrzebne jest 12,3 m2 płytek. Ile będzie potrzeba płytek
klinkierowych o tej samej wysokości na wykonanie 20 mb cokolika?
a) 1,58 m2.
b) 2,46 m2.
c) 3,75 m2.
d) 4,26 m2.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
72
27. W kuchni przewidziana jest posadzka z płytek ceramicznych o wymiarach 200x200 mm,
ze spoiną o szerokości 5 mm. Ile całych płytek zmieści się na szerokości kuchni
wynoszącej 2,10 m?
a) 12.
b) 11.
c) 10.
d) 9.
28. Według instrukcji producenta 1 kg suchej zaprawy do spoinowania wystarcza na około
1m2 posadzki z płytek ceramicznych o wielkości 30x30 cm, przy szerokości spoiny 6mm.
Jaka ilość zaprawy jest potrzebna do spoinowania 60m2 takiej posadzki?
a) 6 kg.
b) 10 kg.
c) 30 kg.
d) 60 kg.
29. Oblicz, ile potrzeba płyt mozaikowych o wymiarach 500x500 mm do wykonania
posadzki w pomieszczeniu o powierzchni 250 m2?
a) 500.
b) 1000.
c) 1500.
d) 2000.
30. Oszacuj, ile wynosi należność za położenie posadzki z płytek ceramicznych
na powierzchni 20 m2 , przy stawce umownej 25 zł/m2?
a) 250 zł.
b) 500 zł.
c) 750 zł.
d) 1000 zł.
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
73
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko...........................................................................................................................
Wykonywanie posadzek z materiałów mineralnych 713[05].Z1.08
Zgodnie z instrukcją zakreśl poprawną odpowiedz
Nr
Odpowiedz Punkty
zadania
a b c d
1.
a b c d
2.
a b c d
3.
a b c d
4.
a b c d
5.
a b c d
6.
a b c d
7.
a b c d
8.
a b c d
9.
a b c d
10.
a b c d
11.
a b c d
12.
a b c d
13.
a b c d
14.
a b c d
15.
a b c d
16.
a b c d
17.
a b c d
18.
a b c d
19.
a b c d
20.
a b c d
21.
a b c d
22.
a b c d
23.
a b c d
24.
a b c d
25.
a b c d
26.
a b c d
27.
a b c d
28.
a b c d
29.
a b c d
30.
Razem:
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
74
6. LITERATURA
1. Machalski A.: Vademecum Budowlane. Arkady, 1994
2. Martinek W., Pieniążek J.: Technologia budownictwa. Cz. 5. WSiP, Warszawa 1997
3. Panas J. (red): Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2005
4. Szymański E.: Materiałoznawstwo budowlane. WSiP, Warszawa 2003
5. Wolski Z.: Technologia. Roboty posadzkowe i okładzinowe. WSiP, Warszawa 1998
6. Czasopismo: Materiały budowlane nr 9 2004 (nr 385) i bieżące wydania
7. Czasopismo: Murator
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
75

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
713[05] Z1 09 Wykonywanie posadzek z tworzyw sztucznych
713[05] Z1 09 Wykonywanie posadzek z tworzyw sztucznych
713[05] Z1 04 Wykonywanie izolacji termicznych i akustycznych
kucharz malej gastronomiiQ2[05] z1 08 u
fotograf13[05] z1 08 n
fotograf13[05] z1 08 u
12 Wykonywanie okładzin z materiałów mineralnych
kucharz malej gastronomiiQ2[05] z1 08 n
714[01] Z1 08 Wykonywanie powłok lakierniczych
713[07] Z1 10 Wykonywanie konserwacji i napraw instalacji gazowych
713[08] Z1 02 Wykonywanie podstawowych robót zbrojarskich i betoniarskich
713[05] Z2 05 Wykonywanie okładzin z drewna i materiałów drewnopochodnych
311[15] Z1 02 Wykonywanie podstawowych zabiegów obróbki i spajania materiałów
311[15] Z1 01 Wykonywanie pomiarów warsztatowych

więcej podobnych podstron