DSC03311 (5)

64 Hinduizm

W tej rozmowie między małą Madhur Jaflrey - obecni* znaną pisarką i prezenterką telewizyjną - a jej kuzynami możemy rozpoznać szczególny sposób postrzegania Sity. „Posłuszna”, „lojalna”, „dobra” oraz „piękna” to cech* które zapewne jako pierwsze pojawiłyby się w jej opisie. Lecz nawet w opowieści Walmikiego widać jej siłę i spokój. Jest posłuszna, ale musi walczyć o swoją sprawę, aby działać zgodnie z tym, co uważa za właściwe. Wykazuje opanowanie i nie ulega Rawanie. Po uwolnieniu z zapałem broni ^ przed oskarżeniami Ramy, nie pozostaje bierna.

Ta siła charakteru nie umknęła uwadze kobiet indyjskich, które znalazły w postaci Sity wiele cech godnycfc®-śladowania. Mimo że powszechnie uważa się ją za wzonSi uległości, posłuszeństwa i lojalności, które wielu mężcz® pragnęłoby widzieć w swoich żonach, kobiety często wyciągają odmienne wnioski z jej zachowania. „Jak to wyglącM z twojego punktu widzenia?” — pyta mieszkająca w Wielbi Brytanii hinduska poetka Debjani Chatteijee, zachęcał Sitę do opowiedzenia własnej wersji tej opowieści. W próbie ognia, której zostaje poddana Sita, Chatterjee widzi symł$l nazbyt często powtarzających się zabójstw powodowaj^M żądzą posagu, których ofiarami padają współczesne kobiety indyjskie. W wygnaniu widzi zaś uosobienie gehenny, którą przechodzą obecnie samotne matki.¹ Historia Sity - dochodzi do wniosku Chatterjee - nie jest bajką.

W części pozostałych wersji Ramajany Sita ukazuje: się w jeszcze innym świetle. W popularnej wersji Tulsidasa, płożonej w języku hindi, Sita jest przedstawiona jako osoba obdarzona nadludzką siłą, która potrafi podnieść wielkiąłuk boga Siwy. W tamilskiej Iramawataram pokazuje się ją jako słusznie niezadowoloną i sarkastyczną żonę, sprowokował do agresji słownej przez surowego, oskarżycielskiego mężffl Jeszcze żywszy jej portret znajdziemy w śpiewanych przez kobiety pieśniach ludowych. Opowiadają one o istotnych

p—^5Vem makisza padł

gRAPOSCj

5TTZ5

Boscy bohaterowie: tradycja epicka 65

PO mlRGO. TY DnUI“™ v. •ja i

Kzwyciężaszzło. ■ POKORNIE SKŁADAMY Gl ■ k HOtO! O BOGINI. MIEJ iflH ' NAS NADAL W SWEJ OPIECE.

6. Durga zabija Mahiszę, demona-bawołu

neniach z jej życia jako kobiety - dojrzewaniu, ślubie, ciąży, ■narodzinach synów a także o tym, co przytrafiło się jej

IB w dżungli, w Sri Lance i podczas wygnania. Słowa pieśni ■ Wskazują na to, że śpiewającym je kobietom niezwykle bliskie

II są doświadczenia^ odczucia Sity, niezrozumienie ze strony 1 męża oraz cierpienia, które musi znieść. Jest taka jak one.

- Sita jest raczej wielką bohaterką niż boginią. Kobiety I hinduskie nie wybierają Sity, kiedy chcą się pomodlić lub I poszczą, aby uzyskać błogosławieństwo bogini. Na pomoc I wzywają Parwati, sprytną boginię, która może wstawić się I u Śiwy, bądź Durgę, potężną wojowniczkę, lub Santoszi I Ma, która przynosi pokój do domu, albo też Kali, przeraża-| jącą matkę. Te potężne boginie znane są ze swych boskich [ mocy ,'i zdolności spełniania próśb swoich wyznawców. W mitologii hinduskiej jest ich wiele, chociaż postrzega się je również jako wcielenia jednej wielkiej Dewi, czczonej przez wielu hindusów jako zbawicielka i przewodniczka. Jej historię opowiada Dewt Mahotntja (część Markandeja Purany). Tam nazywa się ją tą, która jest łaskawa, ale też gwałtowna

1

Szersze omówienie kwestii posagu oraz nadużyć z nim związanych 4^al duje się w rozdziale 7.