DSC03312 (4)

66 Hinduizm

i namiętna; wielką matką, schronieniem, boską ką, dobrotliwą boginią, opiekunką. Te cechy przejawiaj tj w jej poszczególnych postaciach: Lakszmi, Durga, .Jyi Kali, Parwati i wielu innych. Nadaje się jej również fl| mające uniwersalne znaczenie. Mówi się, że jest MahaEk wielką iluzją, oraz Sakti, siłą twórczą. Wiąże się ją z najwyż. szymi bogami Wisznu i Siwą, ją samą zaś uważa się za królową lub władczynię. Oto jej historia.

Dewi Mahatmja: streszczenie

Mahisza, demon-bawół, pewien, że nie może zabić go żaden człowiek, roztacza swą władzę nad całym światem i ostrzega boga Indrę, iż wkrótce zawojuje niebo. Doch^pi do pojedynku i Indra ustępuje pola, szukając schronJ^Bj u wielkich bogów Brahmy, Śiwy i Wisznu. Z przepełni<|ffli gniewem boskich ciał emanuje piękna kobieta: Dewi.Wedm bogowie ofiarowali jej broń, inni lwa, którego będzie dogadać, oraz wino do picia. Rozlega się jej przerażający śmaclb, a bogowie wznoszą okrzyk „Zwycięstwo/**.

Słysząc to, Mahisza wysyła demony, aby sprawdzi^H się dzieje. Te donoszą mu o urodzie i wielkich przymio^M Dewi, więc Mahisza przekazuje jej propozycję małżeństwa. Dewi odmawia i zabija posłańców, a kiedy ich tropeni podąża Mahisza, ogłasza, że jej misją jest obrona dharmy. Wywiązuje się walka, w której Mahisza przyjmuje wiele post# ci, lecz Dewi, popijając wino i siedząc na grzbiecie Im zabija demona trójzębem i dyskiem. Bogowie są pełni uzna* nia dla jej dokonań.

Dewi tworzy wyłom w bramińskim wyobrażeniu kob^B jako posłusznej obowiązkom żonie. Nie wychodzi; za mąż -i nie może nią zawładnąć żaden mężczyzna czy bóg! Jest I wojownicza i agresywna, a nie uległa i zgodna. Wydajwię I idealną kobietą, powabną i piękną, lecz pije wino i jest nf9 I zależna. Co więcej, w innej opowieści wydaje ze swej skrami jeszcze bardziej przerażającą Kali, która pojawia się przy* I strojona ściętymi głowami i ramionami, a z jej wysunię|j|^BB

Boscy bohaterowie: tradycja epicka 67

[języka ścieka krew. Wielka moc Dewi może być jednak bkietenana nie tylko przez bogów, ale również przez tych, Którzy oddają jej cześć i składają ofiary. Dla takich wyznawców (zwanych śaktami), choć niezmężna i bezdzietna, jest Idelką, opiekuńczą matką.

Matka, Rama, naród hinduski

■ Wyobrażenia opiekuńczej matki i wypełniającego obowiązki króla zachęcały w Indiach do lojalności i nabożności. Wykorzystano je współcześnie jako symbole narodowe. wBharat Mata, czyli Matka Indie, to koncepcja znajoma In-ilusom bez względu na religię. Sięgnęło po nią na początku Iwieku ugrupowanie polityczne, Indyjski Kongres Narodo-Kwy, wybierając wiersz Bandę Mataram (Cześć matce) jako (hymn narodowy. Jej echa dają się słyszeć do dziś w okrzyku pł/rarar Mata ki dźaj: „Niech żyje matka Indie!”.

[' Również Rama jest czczony przez nacjonalistów, szczególnie wyznawców hinduizmu, jako boski władca oczekiwanego od dawna państwa hinduskiego. W Ajodhji, na północy Indii, doszło w 1992 roku do zniszczenia meczetu przez hindusów, którzy wierzyli, że zbudowano go na miejscu wcześniejszej świątyni upamiętniającej miejsce urodzin Ramy. Te fakty historyczne są nadal przedmiotem gorącej dyskusji; ludowe wyobrażenia religijne nie opierają się jednak pa rzeczowych dowodach, ale na sugestywnych opowieściach i uczuciach przez nie wywoływanych. Dwie opowieści - jedna o Ramie, powtarzana co tydzień w telewizji, druga o muzułmańskim miejscu kultu na uświęconej hinduskiej ziemi - poruszyły ludzką wyobraźnię. Owocem płomiennej kampanii ugrupowań prohinduskich oraz retoryki nacjonalistycznej partii hinduskiej było zniszczenie meczetu. Przez indyjskie miasta przeszła fala przemocy, w wyniku której zginęli zarówno muzułmanie, jak i hindusi.

i jak czci ich boską obecność?

W rozdziale tym zetknęliśmy się z licznymi bóstwami. Dlaczego jest tak wiele bogów i bogiń w hinduizmie? Jak

rozumie się