DSC02779

I. Wczesnoprzyrodniczy racjonalizm grecki

4. (Yorsokf. A 11) Piat. Phaed. 96B. [Mówi Sokrates) Czy to krew jest tym, z pomocą czego myślimy [Empedo-kles], czy powietrze (Anaksymenes, Diogenes], czy ogień [Heraklit], czy tęż żadne z tych, tylko to mózg dostarcza nam wrażeń słyszenia i widzenia, i powonienia, a z nich powstawać ma pamięć i mniemanie, a z pamięci i mniemania, kiedy się utrwali, z kolei powstaje wiedza.

5. (Vorsokr. A 11) Hipp. De morbo sacro, 14. Jak długo mózg jest nieuszkodzony, tak długo ma człowiek rozum.

6. (Vorsokr. A 3) Arist. Metaph. I 5 986a 22. Inni spośród nich [pitagore jeżyków] uważają, że jest dziesięć odpowiadających sobie parami zasad: ograniczone i nieograniczone, parzyste i nieparzyste, jedność i wielość, prawe i lewe, męskie i żeńskie, będące w spoczynku i poruszające się, proste i krzywe, światło i ciemność, dobro i zło, kwadratowe i podłużne. Wydaje się, że to samo przyjmuje Alkmaion z Krotony, niezależnie od tego, c^y to on przejął tę naukę od nich, czy też oni przejęli od niego. Alkmaion był wprawdzie bardzo młody, gdy Pitagoras był starcem, ale wyrażał się podobnie jak pitagorejczycy. Twierdził mianowicie, że wielość rzeczy ludzkich sprowadza się do dwóch, mając na myśli przeciwieństwa, ale nie jak oni przeciwieństwa ściśle określone, lecz przeciwieństwa całkiem przypadkowe, takie jak: białe—czarne, słodkie—gorzkie, dobre—złe. W ten sposób nie powiedział nic ścisłego o pozostałych rzeczach, podczas gdy pitagorejczycy jasno głosili, ile jest przeciwieństw i jakie. Od nich i od Alkmaiona trzeba by przyjąć to, że przeciwieństwa są zasadami rzeczy.

7. (Vorsokr. B 5) Ciem. Strom. VI 16. Łatwiej się ustrzec od wroga niżeli od przyjaciela.

4. FILOLAOS Z KROTONY

Filolaos z Krotony, według innych z Tarentu (ok. 500—420 p.n.e.), lekarz, filozof i polityk, miał być pierwszym, który filozofię pitagorejską przekazał w dziele O przyrodzie (zakupionym podobno przez Platona i troskliwie przechowywanym w jego bibliotece). Filolaos rozwinął pitagorejskie teorie o liczbie i har-