skan

I. Wczesnopr zbrodniczy racjonalizm grecki

32

ne. 6. W szczęściu bądź umiarkowany, w nieszczęściu roztropny. 7. Lepiej jest umrzeć będąc oszczędnym, niż żyć w niedostatku, f$. Uczyń siebie godnym rodziców, 0. Za życia niech cię chwalę, po śmierci błogosławią. 3 0, Bądź taki sarn dla przyjaciół w ich szczęściu, jak i w nieszczęściu. 11, Dotrzymaj tego, co dobrowolnie przyrzekłeś; podłą Jest rzeczą wykroczyć przeciw tej zasadzie. 12. Karć, poprawiaj, skoro tylko zostaniesz przyjacielem. 3 3. Prawa przyjmuj staro, ale pokarmy świeże, 14. Nie tylko karz tych, którzy coś źle uczynili, ale .powstrzymuj też tych, którzy mają zamiar źle czynić. Ifi. Ukrywaj swoje niepowodzenia, abyś nie sprawił radości w rogom.

II. JOSSKA. FILOZOFIA PRZYRODY r. tai.es z MlLKTtf

Tales z Miletu (ok. 025—54$ p.n.e.}, milezyjski mąż sianu, geometra, matematyk, astronom i filozof. Prawdopodobnie napisał żadnego dzida. Przyjmując materialną prazassdę w postaci wody jako źródła i początku wszechrzeczy, zrywa 2 mSlo-logiczna-rcligijną koncepcją świata; próbuje tłumaczyć przy~ rodę przez bią samą (Fragmenty w Uorsofcr.).

Tłum.: L. Joachimovńcz (§§ 4—5, 1—9), 3. Kupis (§$ 1—3, 6)

1. (Vorsokr. A 12} Arist. Metaph. A 3, 903 b 6, Spośród tych, którzy pierwsi zajmowali się filozofią, większość uważa to, że istnieją tyj ko materialne początki {areka/) wszechrzeczy. To bowiem, z czego jest wszystka, co istnieje, i z czego powstaje na początku oraz w co się ro?pada na końcu — substancja fusfa) — pozostaje, choć zmieniają się właściwości, to jest, jak twierdzą, pierwiastkiem i początkiem wszechrzeczy i dlatego uważają, że nic nie powstaje ani n.ie ginie, dlatego że taka natura zachowuje się zawsze (...) 17. Musi bowiem istnieć jedna albo więcej niż jedna natura, z której powstają inne rzeczy przy zachowaniu jej samej. Jeśil chodzi o ilość i postać takiego początku, to nie wszyscy utrzymują to samo, alej Tales, pierwszyi. przedstawiciel tej filozofii, twierdził, że' Jest nim wodami (dlatego też twierdził, że ziemia pływa po wodzie), przypuszczając tak prawdopodobnie dlatego, ponieważ widział, że wszelki pokarm jest wilgotny i że sarno ciepło powstaje z wilgoci i nią żyje (a to, z czego coś powstaje, jest początkiem wszechrzeczy), Stąd -powziął to przypuszczenie, jak i stąd, że zarodki wszystkiego mają wilgotną naturę (physiy.), woda zaś jest początkiem natury rzeczy w ii-