DSC06239 (2)

DSC06239 (2)



Jerzy Szmagalski

/


Nie znaczy to jednak, że osoby korzystające z superwizji są podporządko superwizorowi i nie mogą wywierać wpływu na proces superwizji i samego su **** wizora. Superwizja - jak podkreślają Brown i Boume - to proces interakcyj W prawie każdej sytuacji związanej z egzekwowaniem władzy, zakres włqw?' w znacznej mierze zależy od jej akceptacji przez podwładnych32. Ta zależno^ paradoksalnie, przysparza władzy podwładnym, bowiem mogą oni kolektywy’ mi działaniami uzyskać bezpośredni lub pośredni wpływ na zwierzchnika, wadzący aż do pozbycia się go. Te sama relacja może wystąpić między superwj. zorem a superwizowanymi. Autorzy ci zwracają też uwagę na taką płaszczyznę wpływu superwizowanych na superwizora, a nawet manipulowania nim, jaką są gry transakcyjne. Zagadnienie to jest oddzielnie zanalizowane w zawartym w tyfjj zbiorze rozdziale Anny Olech pod tytułem Gry transakcyjne w superwizji.

Inny wpływ na relacje między superwizowanymi a superwizorami mają wyznawane przez nich koncepcje profesjonalnej wiedzy. Angielski specjalista terapii rodziny, Damian McCann zwraca uwagę, że koncepcje te z upływem czasu ulegają zmianom. W latach 70. ubiegłego wieku dominowała koncepcja wiedzy profesjonalnej jako zbioru zasad i technik przekazywanego w strukturach hierarchicznych z pokolenia na pokolenie. Superwizja, zgodnie z tą koncepcją, miała polegać na monitorowaniu pracy superwizowanych i częstych interwencjach, które miały jakoby służyć wyszkoleniu skutecznych umiejętności i technik. Takie podejście do superwizji przyrównywano do nauki jazdy samochodem z instruktorem siedzącym obok ucznia, gotowym interweniować, jeśli sytuacja w ruchu ulicznym staje się niebezpieczna. Współcześnie koncepcja wiedzy profesjonalnej zmienia się. Postmodernistyczne rozumienie wiedzy jako konstruktu społecznego odmienia postawę i techniki superwizorów. Rezygnują oni z eksperckiego przekazywania jedynie słusznych wzorów działania na rzecz moderowania aktywnej refleksji superwizowanych. Proces superwizyjny rozumiany jako jednokierunkowy przekaz gotowej wiedzy ustępuje miejsca współpracy, w której obie strony dyskutują nad interpretacją danych diagnostycznych oraz współtworzą nowe koncepcje profesjonalnego działania1.

Menedżeryzm a profesjonalizm w świadczeniu usług socjalnych

Opisane tu utrudnienia w łącznym wykorzystywaniu superwizji do zarządzania i rozwoju profesjonalnego pracowników socjalnych często są interpretowane jako konsekwencja ogólniejszego zjawiska, jakim jest konflikt między orien-

tacjami menedżerską i profesjonalną w pracy socjalnej. Ta pierwsza orientacja wywodzi się z ugruntowanej w neoliberalizmie, a zwanej menedżeryzmem |managerialism) tendencji do definiowania problemów występujących w całej sferze świadczeń publicznych jako rozwiązywalnych przez skuteczne zarządzanie technikami właściwymi dla przedsięwzięć biznesowych. Menedżerskie narzędzia pomiaru skuteczności są oparte na wskaźnikach ilościowych, wyznaczających szczegółowe zadania dla pracowników, normy rozliczania z obowiązków oraz ekonomiczne nagrody i sankcje2.

Menedżeryzm w usługach publicznych rozwija się wskutek wycofywania się państw Zachodu z wcześniej realizowanych modeli państwa opiekuńczego {wel-fare State). Podstawą tych modeli, przy pewnych różnicach pomiędzy nimi, był mechanizm repartycyjny polegający na bieżącym finansowaniu emerytur i rent ze składek aktualnie zatrudnionych pracowników. Ci z kolei, po przejściu na emerytury czy renty byli utrzymywani ze składek następujących po nich młodszych pokoleń. Ów mechanizm w latach 80. zaczął tracić swoją sprawność wskutek pogorszenia koniunktury gospodarczej oraz wydłużania się średniej długości życia i gwałtownego spadku przyrostu naturalnego. Poszukiwanie nowej płaszczyzny równowagi między potrzebami zabezpieczenia socjalnego, a możliwościami ich zaspokojenia, prowadzi do szukania oszczędności w ograniczaniu publicznych wydatków socjalnych, prób uruchamiania mechanizmów rynkowych w sferze usług socjalnych, przenoszenia w tę sferę metod zarządzania stosowanych w biznesie.

Trudno w tym miejscu ustalić, jak dalece w różnych krajach menedżeryzm w sektorze usług publicznych narzuca pracownikom socjalnym normy ograniczające ich profesjonalną autonomię. Nie można jednak bagatelizować obaw, że przyjmowany w całym tym sektorze (edukacja, służba zdrowia, pomoc społeczna), w odniesieniu do pracy socjalnej prowadzi - jak wskazuje jeden z angielskich badaczy - do wciąż rosnącego jej podporządkowania zarządzaniu sprowadzanemu do przestrzegania norm określanych jako minimalne standardy. Funkcją tych norm nie jest utrzymywanie jakości usług, ale kontrolowanie dyscypliny pracy. Jedną z głównych cech menedżeiyzmu w pracy socjalnej jest oddzielanie zwierzchnictwa organizacyjnego od profesjonalnego, co utwierdza uznawanie zadań kierowniczych za zasadniczo odmienne i nadrzędne wobec zadań profesjonalnych3.

Spotkać można i ostrzejsze oskarżenia menedżeryzmu z perspektywy pracy socjalnej. Ta orientacja narzucać ma hierarchiczne, dyrektywne podejście do organizowania usług socjalnych, a eliminować profesjonalny osąd i wiedzę. W tak zarządzanej pracy socjalnej wymaga się od pracowników raczej spraw-

27

1

Jak wyżej, s. 36.

0 D. McCann, From Here do Eternity and Back Again. Deueloping Superuisory Relationship with Training Family Therapists, [w:] G.G. Barnes, G. Down, D. McCann, Systemie Superoision. A Portable Guide for Supenńsion Training, Jessica Kingsley Publishers, London 2000, s. 42-43.

2

P. Fitzsimons, Managerialism and Education, Encyclopedia of Philosophy of Education 1999, www.imsst.hr/ENCYCLOPAEDIA/managerialism.htm, 2003/12/07

3

ff M. Lymbery, Social Work at the Crossroads, „British Journal of Sodal Work", nr 3,2001, s. 369-384.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Nie znaczy to jednak, że po głębszym oddzieleniu pracy socjalnej od procedury administracyjnej, meto
12 Jolanta Chluska Nie znaczy to jednak, że w przypadku spzoz taki obowiązek nie występuje. Jak bowi
img921 (2) ski nosowe. Nie znaczy to jednak, że zbiór samogłosek polskich składa się jedynie z dzies
230 Ilona Bujnowicz-Szewczyk Nie znaczy to jednak, że o wykorzystaniu plakatu w metodyce czy pedagog
umie - w groźnym, niskim pokrzykiwaniu jest jednak zdecydowanie lepszy. Nie znaczy to oczywiście,&nb
12716 Obraz18 mieć sensu, lecz musi go zinterpretować. Nie znaczy to wcale, że taka interpretacja
elementy kompozycji fotograficznej ,.pod światło". Nie znaczy to bynajmniej, że tylko takie oś
CCF20090308003 ślady jego obecności. Ze śladów tych restytuuje motywującą je całość. Nie znaczy t
15 poważnie zdewaluowaly się we współczesnym zglobalizowanym świecie. Nie oznacza to jednak, że możn
CCF20090214123 Nie znaczy to oczywiście, że stanowisko „nowych dualistów” nie wikła się w żadne tru
12716 Obraz18 mieć sensu, lecz musi go zinterpretować. Nie znaczy to wcale, że taka interpretacja
54 //. Odwrót od Hegla Nie oznacza to jednak, że musimy powrócić do naiwnego realizmu. Nawet jeśli o
DSC06255 (3) Jerzy Szmagalski Trzeba więc też podkreślić, że zaakceptowanie w superwizji nr wiązywan
Image000901 3 Przy niektórych cechach podałem daty najstarszych o nich wzmianek. Nie znaczy to jedn
DSC09293 e*~*TTT~r rptrm ■^mtinii Ońumii mngi c. pełnia funkcję socjalną, nie oznacza to jednak
Obraz18 mieć sensu, lecz musi go zinterpretować. Nie znaczy to wcale, że taka interpretacja

więcej podobnych podstron