DSC09255

Zofia Jacukowlcz Skutoczny system wynagradzania w firmie

Inne formy płac wymieniane w literaturze, bądź stosowane w praktyce stanowią łączenie wymienionych wyżej form lub ich odmianę, przykładowo czasowo-premiowa forma płac stosująca premiowanie grupowe nazywana jest zespołową formą wynagrodzenia. Cechą różnicującą poszczególne formy plac jest sposób liczenia wynagrodzenia.

Jest kwestią dyskusyjną, czy za wynagrodzenie uznawać wypłaty liczone w koszty działalności przedsiębiorstwa czy również wypłaty zysku. Wypłaty z zysku, jeżeli są stosowane w firmie, stanowią dla pracownika dochód, ale dla firmy oznaczają odpowiednie pomniejszanie zysku. Jeżeli natomiast wypracowanie określonej wysokości zysku jest podstawą wypłaty premii, należy traktować go tak samo jak inne kryteria premiowe, np. wydajność i opłacać czasowo-premiową formą płac.

3.2. Czasowa i czasowo-premiowa forma płac

Czasowa forma płac

Czasowa forma płac polega na opłacaniu pracy płacą zasadniczą i stałymi dodatkami: np. za staż pracy, funkcyjnymi. Forma ta nic uwzględnia ruchomych składników płacy powiązanej z efektami pracy poszczególnych pracowników.

Ta forma wynagrodzenia w okresie centralnego zarządzania w przedsiębiorstwach produkcyjnych prawie nie występowała. Obecnie stosowana jest w małych zakładach pracy, w których właściciel lub kierownik współpracuje z pracownikami, ma możliwość własnej oceny ich pracy i osobiście decyduje o wysokości zarobków. Nie jest to jednak uważane za prawidłowe i wprowadzono kodeksową zasadę opracowania regulaminów wynagradzania w przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej S osób. Nakłada to nawet na małe firmy obowiązek opracowania i przestrzegania reguł wynagradzania oraz pewne sformalizowane formy płac i ustalania wysokości wynagrodzenia .

Czasowe formy płac spotyka się również w dużych przedsiębiorstwach prywatnych, a nawet publicznych. Spowodowane są one zniechęceniem kierownictwa oraz załóg przedsiębiorstwa do wadliwie funkcjonujących systemów premiowych. Czasowe formy plac w dużych przedsiębiorstwach są jednak uzupełniane uznaniowymi nagrodami, a więc zawierają element motywacji do dobrych efektów.

Czasowa forma płac jest najszerzej stosowaną metodą opłacania pracowników w krajach zachodnich, które w większym stopniu niż Polska nastawiają się na godziwy poziom plac, indeksowanie stawek wynagrodzeń w powiązaniu z inflacją,

A Pancer. Regulamin wynagradzania według nowego kodeksu pracy, Difin, Wnrsznwn 1996.

a w mniejszym stopniu na rozwiązania motywacyjne. Podejmowane '>ą jednak również działania w kierunku zwiększenia motywacji, przy czym niektóre \ nich stosowane są w połączeniu z czasową formą płac.

Za taką innowację można uznać stosowany przez samochodową firmę Rcnauh „dodatek za karierę".

Kierownictwo przedsiębiorstwa i pięć z sześciu związków zawodowych działających w „Renault" podpisało w czerwcu 1992 r. porozumienie - wprowadzające w przedsiębiorstwie nowy system płac. Wyrażało się ono w częściowej indywidualizacji płac dla 28 tys. robotników, polegającej na tworzeniu „dodatków za karierę” (career supplement), prowadzących do wynagrodzenia pracownika za wzrost jego umiejętności i profesjonalizm.

Nowy dodatek wynosi od 4 do 8% stawki bazowej dla robotników najniższego szczebla do 26% dla robotników najwyższego szczebla kwalifikacji. Dodatki otrzymywane przez zatrudnionych są ustalane przez pracodawcę na podstawie kryteriów, charakteryzujących indywidualną pracę robotnika. W przypadku, gdy robotnik nie otrzyma w ciągu pięciu łat pracy na tym samym stanowisku dodatku wynoszącego co najmniej 4%, sytuacja ta zostanie przebadana przez przedsiębiorstwo. Jeżeli nie zostanie ustalona przyczyna, uzasadniająca pozbawienie go dodatku lub zmiany miejsca pracy, robotnik będzie miał zagwarantowany czieroprocentowy dodatek do jego wynagrodzenia. Warunkiem przyznania dodai-ku może być wymóg usunięcia niedociągnięć w przebiegu wykonywania pracy, jeżeli mimo to jego wyniki nie poprawią się lub pogorszą, dany pracownik będzie miał zaoferowaną pomoc, jak przeszkolenie, lub zmianę zakresu czynności, odpowiadającą jego możliwościom zawodowym.

Taki system zastosowano w „Renault” także w odniesieniu do 25 tys. pra-ćowników umysłowych na stanowiskach technicznych. System ich wynagrodzeń, przy zaszeregowywaniu do grupy uposażenia, uwzględnia ocenę pracy, co pozwala na relatywizowanie plac odpowiednio do rozwoju kariery zawodowej. Nowe porozumienie nie oznacza wprowadzenia innej struktury hierarchicznej płac. ale polega na rozszerzeniu rozpiętości stawek płac w kategorii uposażenia z 25 do 35 procent.

Ogólnie biorąc, nowe zasady prowadzą do większego zainteresowania podwyższaniem wiedzy, umiejętności oraz doświadczenia zawodowego, co w efekcie zwiększa wkład pracowników w rozwój przedsiębiorstwa.

Podstawą wszystkich form plac jest płaca zasadnicza, ustalona w tabeli płac, ale w czasowej formie plac jej rola jest największa, gdyż bezpośrednio decyduje o wysokości indywidualnych wynagrodzeń. Ze względu na znaczenie płac zasadniczych i tabel płac będą one omówione w odrębnym, trzecLi r | d J |i liniejszcj !_~^:ąźki.