yjtród uczniów doznających niepowodzeń szkolnych w kL I szkoły / vsr^ k m /fTJ^owej uderza duży odsetek dzieci tzw. nerwowych, u których na HBwiIburzeń dynamiki procesów nerwowych zaznaczają się różnego ty-
i Przypad, „A
dzieci
ynow pr;
. ViVI
%
ń zachowaj smia ich nj3
fejsjeń splata się w wielu przypadkach z zaburzeniami zachowania
Tib
«1|
niecałego Q
tawowej
V |
1 vt |
73,0 |
i nij |
44,5 |
1 * |
29,6 |
1 3,4 |
48,2 |
no |
40,7 1 |
1 41,6 |
37,0 |
47,1 |
12,0 j |
20,6 j i |
W |
ki i |
4,1 |
21,6 |
0,0 |
19,4 |
7* 1 |
H4 |
silenia fonu pa tycznym), f podstawo* >witienara*
uczniów » rżenia tempa t nie dyspo-arania w od* f z 63 pny* ten sposób 84 pnypad*
i
tbYf rozproszone. U jeszcze innych dominuje w obrazie impulsywność
^Hpialnych jest u nich zbyt słaba w stosunku do wieku.
rjj części dzieci do objawów powyżej wymienionych dołączają się po-
reakcje nerwicowe o charakterze neurowegetatywnyro. Obraz tych
I Jedne z tych dzieci ujawniają nadmierną wrażliwość oraz ^Męfośc w określonych sytuacjach społecznych, inne są niespokojne,
lr ■ ------------ L2 a------i----1- j-1--1----1----«_ *-*------i*
te łatwo się złoszczą, zacietrzewiają w gniewie, a kontrola reakcji
■gejsze objawy o charakterze neurowegetatywnym, jak moczenie Kją zaburzenia snu, wymioty, biegunki. Stosunkowo rzadkim zjawi-ugp są jeszcze tiki oraz utrwalone jąkanie. yj grupach źle się uczących uczniów klas II i m nie widać wyraźne-I -o prostu w procentowym rozsiewie tych objawów w stosunku do j Uderza natomiast ich „zgęszczenie" w poszczególnych prrypad-Stopniowo u coraz większej liczby dzieci mnożą się różne symptomy nerwicowe, które zaczynają układać się w syndromy. Wśród ok. 30-40*/® uczniów wykazujących niezadowalające postępy w nauce w kl.
j |V dominują objawy lęku przed niepowodzeniem i w różny sposób gyitżanego niepokoju, przy zaostrzonych objawach neurowegetatyw-aych.
Zwraca równocześnie uwagę sytuacyjny związek między reakcjami \ | nerwicowymi a przeżyciami w szkole. Bo oto dzieci często zaczynają się Dp, jąkać podczas odpowiedzi przed nauczycielem, mają biegunki o charakterze nerwicowym przed klasówką, wykazują nasilenie objawów ruchowego niepokoju oraz silne reakcje neurowegetatywne przed wystawaniem ocen okresowych? obserwuje się też u tych dzieci podczas rozmowy — przy zapytaniu o sprawy szkoły — gwałtowne objawy czerwienienia, blednięcia, pocenia itp.
Na podkreślenie zasługuje fakt, iż w kl. III i IV dla większej niż po-pnednio grupy dzieci źle się uczących, a jednocześnie nerwicowych li 28%) podstawową formą ujawniania się napięć emocjonalnych start się właśnie reakcje neurowegetatywne, przy zahamowaniu reakcji Nffiicznych, werbalnych i ruchowych. Dzieci te zaczynają przejawiać *yaptomy tzw. zahamowania psychoruchowego, o którym to zjawisku powiliśmy obszerniej w rozdziale I niniejszej części pracy.
W klasie V i VI — w porównaniu z klasami niższymi — zmniejsza H v populacji uczniów doznających niepowodzeń liczba dzieci, o któ-jP można by powiedzieć, iż są „ogólnie nerwowe". W tym okresie Jfczynają się już coraz wyraźniej różnicować formy zachowań nerwico-M i neurotycznych w stosunku do socjopatycznych. Następuje wy-p® polaryzacja modeli zachowań (chociaż w pewnej części przypad-