DSCN1867

Uprzedzenie 215

nymi. ceni godność ludzką, potępia przemoc, nie lubi konformizmu i manipulowania in-nymi. 7. Osobowość egzystencjalna: osobnik hibi pracę stawiającą wysokie wymagania, rozwiązywanie skomplikowanych problemów jest dla niego ważniejsze od zarobków i prestiżu. Dąży do tego. by sam mógł wybierać dla siebie zadania, uważa, że dobry zwierzchnik to taki, który umożliwia dostęp do informacji potrzebnych do działania i pozwala realizować zadanie na swój własny sposób. Toleruje ludzi o odmiennych od swojego systemach wartości.

2. Typy osobowości społecznej według Alfreda Adlera — typologia oparta na kryterium stopnia dążności do integracji człowieka z innymi w trakcie rozwiązywania swoich problemów życiowych. A. Adler proponuje wyróżnić: typ osobowości przejawiającej stałą dążność do dominacji nad innymi (jhe dominant type lub the młing lype), dalej, typ człowieka niesamodzielnego i jednocześnie nastawionego na ciągłe branie od innych (_the getting typa), typ charakteryzujący się ciągłym odsuwaniem rozwiązywania istotnych problemów (r/jf side-■step type) — ludzie tego typu usiłują jedynie

unikać doraźnych niepowodzeń; czwarty typ osobowości reprezentują osoby rozwiązujące swoje problemy w sposób, który jest jednocześnie (w większym lub mniejszym stopniuj użyteczny dla innych, zgodny z ich interesami i potrzebami (/Ae socia/fy usefiil typ>c~). Dodatkowym kryterium typologii jest stopień aktywności: typ czwarty łączy wysoki stopień uspołecznienia (soda/ intercity z wysoką aktywnością, natomiast w typie pierwszym silna aktywność współwystępuje z niskim uspołecznieniem. Dla dwóch pozostałych typów charakterystyczna jest słaba aktywność połączona z niskim uspołecznieniem. (M.P.)

Zob. autentyczność w życiu społecznym, uspołecznienie osobowości, więź społeczna.

Literatura:

Adler A.. 1965. Super-iority and Social frztev&sr Colłection of Later Writings. Routledge and Kegan Paul, London.

Flowers V.S.. Hughęs CJL, 1973. H 7ry Employecs Stay» „Harvard Business Review", vol 51, nr 4, Juty—August.

Graves C., 1970. L.evcŁs of WEx£stetmx. -Sn Opcn System TTzeoryf of fa/irer. . Journal of Huma-nistic Psychology”, Pall.

Ubóstwo, zob. deprywacja, pauperyzacja.

Układy kultury, zob. kultura masowa.

Uniformizacja, zob. amalgamacja, dez-indywidualizacja, homogenizacja, konformizm.

Uogólniony inny, zob. socjalizacja.

Upośledzenie, zob. deprywacja.

Uprzedzenie, nastawienie — pozytywne tribo negatywne — wobec osoby lub grupy, poprzedzające aktualne doświadczenie relacji z tą osobą łub grupą. Uprzedzenie jest elementem tkwiącym w każdym działaniu H więc i w każdym stosunkuj społecznym.

Co więcej, jego obecność decyduje o tym. że działanie jest społeczne. ..Jeśli nic ma uprzedzenia, nie mamy do czynienia z działaniem społecznym*’ f P. Znaniecki 1936, s. 1 34J. Znaczenie omawianego terminu ulegało transformacji. Można wyróżnić tu trzy etapy. W starożytności tertnin praefadic-nm