DSCN4052

50 WPROWADZENIE DO EWOLUCJI CZŁOWIEKA

nia te odnoszą się do dostępności niezbędnych zasobów pożywienia, a nic tylko do rodzaju diety). Na przykład mrówkojady są „specjalistami” pokarmowymi; ponieważ jednak ich pożywienie występuje obficie w wielu różnych ekosystemach, mogą one tolerować znaczne zmiany siedliskowe. „Generaliści", tacy jak wielkie zwierzęta mięsożerne i wszystkożerne, mogą także tolerować zmiany siedliska ze względu na wszechstronność diety. Gatunki zdolne do przetrwania w różnych rodzajach siedlisk, czyli biomów, nazywane są eurybiontami; gatunki o niewielkiej tolerancji biomicznej to stenobionty. Stenobionty są bardziej zagrożone w razie zmiany klimatycznej niż eurybionty, o czym świadczy na przykład historia ewolucyjna ssaków afrykańskich. Wszystkie kłady zwierząt odżywiających się wyłącznie trawą i wszystkie kłady zwierząt liściożernych wykazują większą stopę specjacji i wymierania niż kłady zwierząt, które mogą żywić się zarówno trawą, jak i liśćmi. W rezultacie gatunki o uogólnionych wymaganiach pokarmowych są mniej liczne niż te o ściśle wyspecjalizowanej diecie.

Podstawowe pytania

•    Jakie świadectwa kopalne mogą potwierdzić hipotezę Czerwonej Królowej?

•    Jak można badać udział wpływu konkurencji i zmian klimatycznych na specjację?

•    Co jest najważniejszym składnikiem fizycznego kontekstu ewolucji?

•    Jakie zmiany w środowisku fizycznym mogły być ważne w ewolucji człowieka?

Bibliografia

W. S. Broecker, G. H. Denton: What drives glacial cycles?, „Scientific American”

I,    1990, s. 48-56.

H. L. Carson: The processes whereby species originate, „BioScience” 37, 1987, s. 715-720.

R B. deMenocał: Plio-Pleistocene African climate, „Science” 270, 1995, s. 53-59. R. A. Foley: Speciation, extinction and climate change in hominid evolution, Journal of Humań Evolution" 26, 1994, s. 275-289.

R. A. Foley: The evolutionary geography of Pliocene hominids in African biogeogra-phy, climate change, and human evolution. [W:] T. G. Bromage, R. Schrenk (red.): African biogeography, climate change, and early hominid evolution. Oxford University Press, Nowy Jork 1997.

T. C. Partridge i inni: The influence of global climate change and regional uplift on large-mammalian evolution in East and Southern Africa. [W:] E. S. Vrba i inni (red.): Paleoclimate and evolution. Yale University Press, New Haven 1995, s. 331-354.

R. Polis: Humenity's descent: the consetjuences of ecological instability. William Morrow, Nowy Jork 1996.

R. polis: Evolution and climate variabiłity, „Science” 273, 1996, s. 922-923.

N. J. Shackleton: New daia on the evo!ution of Pliocene dimatic variabi!ity. |W:] E. S. Vrba i inni (red ): Meoclimatt and evolution. Yale University Press, New Haven 1995, s. 242-248.

J.    Shreeve: Sunsei on the savannah, „Discover” VII, 1996, s. 42 48.

E. S Vrba: Habitat theoiy in relation to the evolution in African Neogene biota and hominids. |W.j T. G. Bromage, R. Schrenk (red.): African biogeogtaphy, climate change. and early hominid endution. Oxford University Press, Nowy Jork 1997.

T. D. White: African omnivores: giobal climate change and Plio-Pleistocene hominids and suids. [W:] E. S. Vrba i inni (red.): Paleoclimate and evołution. Yale Uni-versity Press, New Haven 1995, s. 369-384.

Literatura uzupełniająca w języku polskim

J. D. Macdougall: Krótka historia Ziemi. Córy, ssaki, ogień i lód. Prószyński i S-ka, Warszawa 1998.

M. Ridley: Czerwona Królowa. Rebis, Poznań 2000.

M. Ryszkiewicz: Ziemia i życie. Rozważania o ewolucji i ekologii. Prószyński i S-ka, Warszawa 1995.

S. M. Stanley: Historia Ziemi. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.