DSCN6038 (Kopiowanie)

28 Bioloma ■ rrprtytorium dla hatdydartw aa •ikad.mlr

Podobnie przebiega krążenie azotu, bez którego nie mogą istnieć białka (ryc. I -7). Wolny azot

atmosferyczny jest dla większości roślin i zwierząt niedostępny - mogą go pobierać jedynie niektóre bakterie (jak np. Azotobacter, Asomonas, Citrohacter•freundii, Bacilluspolimyxa, Mycobacterium Jlavum, Clostridium butyricum i inne) i sinice (Nostoc. Anabenu. Cylindrosperma, Gleocapsa), Bakterie korzeniowe współżyjące z roślinami motylkowymi (np. bakterie Rhizobium) wiążą azot atmosferyczny wówczas, gdy uzyskują energię (np. w postaci glukozy) od roślin, z którymi współżyją Pewna ilość azotu utlenia się w atmosferze do tlenków (głównie NO,) pod wpływem wyładowań atmosferycznych, światła i promieni ultrafioletowych. Łącząc się z wodą (deszcz) trafiają one do gleby, skąd jako azotyny i azotany pobierane są przez rośliny. Bardzo znaczna część azotu trafia do gleby jako produkt rozpadu białek zwierzęcych i roślinnych. Ilość azotu w organizmach żywych oblicza się na I0'^: ton (I bilion ton). Bakterie gnilne, rozkładając martwe ciała roślin, zwierząt a także ich wydaliny, wytwarzają amoniak. Związek ten utleniany zostaje w procesie nitryfikacit Bakterie nilrvfikacvine z rodzaju Nitrosomonas utleniają amoniak do azotynów, zaś bakterie Nilrobacter do azotanów (w tej postaci azot jest dostępny dla większości roślin). W przyrodzie zachodzi również proces denitryfikacji. czyli redukcji azotynów i uwalniania azotu cząsteczkowego do atmosfery; dzieje się to dzięki bakteriom denitryfikacyjnym (np. Thiobacillus deniinfioms. Pseudomonas aeruginosa itp.).

Podobnie do przedstawionych krążą w przyrodzie inne niezbędne organizmom żywym pierwiastki: tlen, siarka (ryc. 1-8).