DSCN6077 (Kopiowanie)

*V\

*V\

^,ciu

%■

jak zauważył to już Hneckcl - jamochłony sq dwuwarstwowe (zbudowane z dwóch waislw komórek z zewnętrznej cktodermy i wewnętrznej entodermy). Łotwo zatem możemy sobie wyobrazić ich powstanie t pojedynczej warstwy komórek pierwotnego organizmu kolonialnego, jak to ilustruje ryc. 2-10 i jak to możemy obserwować w rozwoju embrionalnym większości bezkręgowców i niektórych kręgowców. Natomiast stojące wyżej od nich ewolucyjnie zwierzęta snlrójwarstwowe. tzn. pomiędzy ektodermą i entodermą pojawia się trzeci listek -mczodenna. Nie znaleziono do tej pory żadnych skamieniałości organizmów pośrednich, co można zrozumieć, gdyż zwierzęta te nie wytwarzają żadnych szkieletów, a ich miękkie ciała nie pozostawiają śladów. Płazińce posiadają symetrie dwuboczna. jamochłony zaś

•*S|

ydćiowco

Ryc. 2-37. Pokrewieństwa ewolucyjne bezkręgowców (JD)

(2*ł °***

____    _ ')■ Sądzi się jednak, że symetria

promienista jest przystosowaniem do osiadłego życia w morzach - gdy zarówno pokarm, jak i zagrażające niebezpieczeństwo może się pojawić z każdej strony.

Obleńce (typ Aschelminlhes) w porównaniu z płazińcami, od których pochodzą, osiągnęły dwie korzystne cechy. Po pierwsze - wykształciły jamę ciała wypełnioną płynem, co umożliwia większą swobodę poruszania się. Po drugie - ich przewód pokarmowy ma kształt rury i posiada dwa otwory: gębowy i odbytowy, co znacznie polepsza wydajność procesów wchłaniania i trawienia pokarmów.

Pierwotne płazińce dały prawdopodobnie początek jeszcze dwu grupom zwierząt - pierwotnym pierścienicom i wsteżnicom.

Pierwotne pierścienice - które być może podobne były do współczesnych - uważa się za przodków trzech typów zwierząt: pierścienic. (Annelida), mięczaków (Molhisca) i stawonogów (Artliropóda). Część badaczy uważa jednak, że zarówno pierścienice, jak i wstężnice (Nemertim) mogły mieć wspólnego nieznanego przodka. Cechą wspólnądla pierścienic, wielu mięczaków, a także wężnic, szkartupni (typEchinodermata) i mszywiołów (Baryozoa) jesl wytwarzanie w toku rozwoju utzęsionej, pływającej larwy zwanej trochoforą. Trochofory wszystkich wymienionych typów mają podobną budowę (ryc. 2-38).

Choć mięczaki - w odróżnieniu od pierścienic - nie mają segmentowanego ciała, to jednak jednym z dowodów na wspólne pochodzenie tych dwóch typów jest żyjący obecnie reliktowy mięczakNeopilina (wydobyty w 1952 roku z dna Pacyfiku). Zwierzę to którego najbliżsi krewni wymarli w ordowiku - wykazuje segmentację ciała i zapewne stanowi ogniwo pośrednie między pierwotnymi pierścienicami a mięczakami. Pierwsze skamieniałości mięczaków znamy z kambrn. Jak panuętamy, typ ten był liczebny we wszystkich epokach geologicznych, a i dzisiaj jest jednym i trzech dominujących na Ziemi (100 000 gatunków).

Pochodzenie stawonogów od pierścienic zazwyczaj nie jest kwestionow ane (ryc. 2-37). Już tu pww wy rzut oka widać wspólną dla obu typów, dwuboczną symetrię segmentów anego ciała Najliczniejszymi skamieniałościami stawonogów z okresu luunbru satrylobitylryc. 2-12). Ich tody nawiązują zarówno do pierścienic, jak i do skorupiaków i pajęczaków. Jedynym morskim