DSCN6091 (Kopiowanie)

_^Bi°losia - repetytorium dla kandydatów na akademie mrdyan.

stawonogów ) oraz pozostawił wzory takich opisów (diagnozy). W swoim najważniejszym dziele ™ naturae uporządkował całą ówczesną wiedzę o żywych organizmach, tworząc system, w Którym gatunki zebrane są w większe erunv - mdznie tewnutinnu md^inu w rwrfv itd. fszezcaółowo

_    _    ' są w wtększc grupy rodzaje, te w rodziny, rodziny w rzędy itd. (szczegółowo H

zostanie to omówione w rozdziale o systematyce). Z dzisiejszego punktu widzenia układ l.inneusza był I systemem SłUUtznym tzn. gatunki łączono w większe grupy na podstawie dowolnie wybranych cech I morfologicznych. Ponieważ jednak bardzo często cechy tc miały istotne znaczenie dla pokrewieństw* I organizmów (np. budowa narządów rozrodczych), stąd też układ zawiera szereg elementów systemu ( naturalnego, a więc systemu opartego na ewolucyjnym pokrewieństwie istot żywych, l.inneusza uważa ' się również za prekursora geologii historycznej i paleontologii.

Zarówno w pracach Linncusza, jak i innych przyrodników owych czasów: Gcorgesa Buffona (Francja. 1702-1788), ks. Krzysztofa Kluka (Polska, 1739-1796). Jędrzeja Śniadeckiego (Polska. 1768-1838) czy Aleksandra Radiszczewa (Rosja. 1749-1802) znajdujemy wiadomości o obserwowanej przez nich zmienności istot żywych. Wzrastająca liczba znalezisk paleontologicznych umożliwiła odtworzenie wyglądu wielu ..przedpotopowych zwierząt”. Stało się to możliwe dzięki jednemu z ojców paleontologii i anatomii porównawczej Georges Cucicrówi (Francja, 1769-1832), twórcy m.in. zasady korelacji narządów - czyli wzajemnego uzależnienia ich budowy i funkcji. Mistrzowsko posługując się zasadą korelacji Cuvier odtworzył wygląd licznych wymarłych zwierząt, pochodzących z różnych okresów geologicznych. Dla wyjaśnienia zagadki ich wymarcia stworzył tzw. teorie katastrof Według niej Ziemię w różnych okresach nawiedzały katastrofy (potopy), powodujące wymarcie istniejących wówczas gatunków.

Do rozpowszechnienia się kiełkującej myśli ewolucyjnej przyczynił się m.in. dziadek Karola Darwina. Erazm Darwin (Anglia. 1731 -1802). Jednak pierwszą logicznie opracowaną teorię ewolucji stworzył Jean Baptiste Lamarck (1744-1829), wielki uczony francuski. W dziele „Philosophie Zoologiąue" (Filozofia zoologii), ogłoszonym drukiem w 1809 roku. stworzył podwaliny nowej nauki o żywych organizmach, której nadał nazwę biologii. Uważał on, że zmienność organizmów wynika z ich odpowiedzi” na warunki środowiska i że jest ona przekazywana dziedzicznie. Nowe narządy

Południa Patagonii Tasmanii izpowit Prawie d terytorić Podczas Darwin nabywa Trumna 26 kwie

Ol 8000 si ogłoszi zebrań podru;

S

uni for wpłyv książl ..Beaf żywe swyrr stwie

ich ..odpowiedzi’

powstają wskutek zaistnienia ich potrzeby; narząd używany powiększa się, zaś nieużywany maleje, a zmiany wielkości dziedziczą się w następnych pokoleniach. Lamarck tłumaczył np. istnienie długiej szyi u żyrafy tym, że jej przodek rozpoczął odżywiać się liśćmi drzew i aby do nich dosięgnąć -wyciągał szyję. Szyja się wydłużała zatem z pokolenia na pokolenie, zaś jej nabyte przez danego osobnika wydłużenie przekazywane było dziedzicznie. Z punktu widzenia współczesnej genetyki stwierdzenie to jest błędne, albowiem istnieje cały szereg dowodów na to, że cechy nabyte nie mogą się dziedziczyć.

Wszystkie teorie ewolucji opracowane przed Darwinem, a nawet niektóre późniejsze, próbowały wytłumaczyć ewolucję działaniem pojedynczego czynnika. Lamarck tłumaczył ewolucję skłonnością do samodoskonalenia się organizmów, E. Geoffroy Saint-Hilaire (Francja, 1772-1844) — wpływem środowiska, Cuvier - katastrofami geologicznymi, zaś Hugo de Vries — mutacjami (tabela 2-11).

Tabel

A. h

1.

2.3.1. Karol Darwin (1809-1882)

Karol Darwin urodził się 12 lutego 1809 roku w Shrewsbury jako syn lekarza Roberta Darwina. OJ dziecka wykazywane zainteresowania przyrodnicze rozwinął w ciągu dwóch lat studiów medycznych w Edynburgu, kontynuował zaś jako samouk w latach 1828-1831 studiując teologię na uniwersytecie w Cambridge (kolekcjonował wówczas owady). W roku 1830 uzyskał tytuł bakałarza (Bachelor of Aits . pierwszy stopień naukowy po ukończeniu studiów) i dzięki pomocy przyjaciela, wybitnego botaniki «*wlowao«rz^ymał stanowisko lekarza i przyrodnika na okręcie „Beaglc”. Okręt ten wyruszył dooki*

I,    ,11., n,.„w, ,,l i I....... I .    _.. I ,......i.._,_:__

I