DSCN6087 (Kopiowanie)

74 Biologia - repetytorium dla kandydatów na akademie nwdym,^

Ryc. 2-48. Kopalne czaszki formy przedludzkicj i praludzi:

A - Australopitcka (wg Lc Gros-Clarka);

B - człowieka wyprostowanego - Homo erectus (wg Lc GrosCIarka);

C - człowieka ncandertalskiego - Homo sapiens neanderthalensis (wg Grassicgo) (JD).

współczesne

małpy

człowiek współczesny

człowiek neandertalski

człowiek wyprostowany

człowiek zręczny

austratopitek

100

500

1000

1500

2000 cm

Ryc. 2-49. Pojemność mózgoczaszki małp, istot przedludzkich, praludzi i człowieka (JD - dzięki uprzejmości Muzeum Hwolucjonizmu Uniwersytetu Łódzkiego)

ale też i dla człowieka. Objętość czaszki wskazuje,| mózg zwierzęcia był stosunkowo nieduży (taki jak u dzisiejszych szympansów), lecz twarz byb stosunkowo płaska i miała cechy ludzkie. Wysokie czoło przypomina późniejsze człowickowatc. a kły były mniejsze niż u szympansów. Budowa twarzy i zębów „osobnika z Sahclu” jest bardziej ludzka niż Lucy, młodszej przecież o 3 min lat. Na podstawie kształtu czaszki sądzi się, że Sahelanthropui tchadensis poruszał się na dwóch nogach. Czy był on przodkiem człowieka, czy jedynie boczną gałęzią ewolucji człowiekowatych, tego na razie nie da sic ustalić. W każdym bądź razie musimy przesunąć w czasie punkt oddzielenia się przodków ludzi od szympansów, datowany dotychczas na 5 milionów lat temu, albowiem S. tchadensis istniał przed 7 milionami lat, a zatem był istotą wcześniejszą od australopiteków (Australopithecinae), które w plejstocenie zamieszkiwały w Afryce Południowej. Pierwszego australopiteka (czaszkę dziecka) znalazł Dart w 1924 r. w jaskini w pobliżu miejscowości Taunge. W latach trzydziestych Dart i Broom znaleźli w Transwaalu czaszki i części szkieletów osobników dorosłych. Pojemność czaszki (ryc. 2-481 tych zwierząt waha się od 550 do 750 cm _u (ryc. 2-49), zaś ich zęby podobne są do ludzkich (mały kieł). Australopiteki poruszały się w postawie wyprostowanej i prawdopodobnie posługiwały sic kamieniami bądź fragmentami kości do zabijania i dzielenia zdobyczy. Nic jest do dziś wyjaśnione, czy australopiteki stanowią ogniwo w rozwoju ewolucyjnym człowieka, czy też jedynie boczną gałąź ewolucji.

Dość ciekawa hipoteza zakłada, żem uczłowieczenie się form przedludzkichdui) wpływ wywarła zmiana trybu odżywiana Małpy człowiekowate, żyjące w dżungli w drzewach, odżywiają się głównie owocami Takiego pokarmu nic jest dużo, stąd ttf populacje małp nie są liczebne w osobniki

Po zejściu na stepy istoty pr/edludzkic natrafiły na nowe. obfite źródło pokarmu: padlinę Mk*⁴ padłych zwierząt stepowych było w owym czasie pod dostatkiem (jako że na trawiastych bc/kie*** żerowały liczne stada roślinoźerców). Ale grubej skóry (np. pudlej antylopy) ani nie da się pr/egO*' takimi zębami, w jakie zaopatrzona jest szczęka człowieka lub człekokształtnej małpy, ani te/ można jej rozerwać z pomocą dość kruchych paznokci. Za to z powodzeniem można skórę p» ** krawędzią ostrego kamienia. Istoty pr/cdlud/kic opanowały tę umiejętność, zaobserwował) u* '