DSCN6209 (Kopiowanie)

i

192 Biologia - repetytorium dla Kanayuuww "•/wir

Również inny substrat cyklu Krebsa - hursztynian - może być wytwarzany przez karboksylację, tym razem propionianu. Reakcja jest wieloetapowa i skomplikowana.

Opisane powyżej reakcje anaplerotyczne zachodzą we wszystkich komórkach zawierających mitochondria. a więc również w komórkach heterotroficznych (np. zwierzęcych) i jeszcze raz pragnę podkreślić, że różnią się one zdecydowanie od reakcji asymilacji dwutlenku węgla przez organizmy autotroficzne.

5.3.4. Przemiany węglowodanów

Przemiany węglowodanów prześledzimy głównie na przykładzie cząsteczki glukozy, ponieważ ten cukier jest głównym produktem rozpadu zarówno skrobi, jak i glikogenu, a także dwucukrów, np. sacharozy, laktozy itp. (por. ryc. 5-31). Katabolizm cząsteczki glukozy określamy mianem glikolizy, i - jak widać to na ryc. 5-31 (i co podkreślałem także na początku rozdziału 5.3.) - przebiega on w wielu etapach.

gtikogon

I 4 ! *

f

fi'

*

len

iw

ós

U

Ryc. 5 - 30. Reakcje anaplerotyczne w komórkach

zwierzęcych (opis w tekście)

Ryc. 5-31. Przemiany cukrowców w komórkach. Linię przerywaną zaznaczono główny lor przemian katabolicznych, czyli proces glikolizy (porównaj ryc. 5-25)

fei

Wt

Rb

^|J)C

Hi

Następnie atrfnla/«(EC 4.1.2.13) rozszczepia fruktozo-1,6-bisfosforan na dwie triozy: aldehyd rpęfnylicervnowv i fosforan dilivdrriksvacctonu. Są to dwie formy izomeryczne, mogące przekształcić •tę jedna w drugą pod wpływem iamitrazy iriflifflfPSforanPWfil (EC 5.3.1.1). Foaloraa dihydrokayacctonu zostaje przekształcony w aldehyd fosfoglicerynowy; a zatem * jednej cząsteczki fruktozo-1,6-bisfosforanu powstają dwie molekuły aldehydu fosfoglu.eryiH.wego.

53-4.1. Rozpad glukozy - glikoliza

Główny tor przemian glukozy rozpoczyna się od fosforylacji glukozy: z cząsteczki glukoz, i z cząsteczki ATP powstaje glikozo-6-fosforan i ADP (ryc. 5.25). Enzymem katalizującym reakcjęjest

glukozo-6-fosforan we fruktozo-6-fosforan. Ten z kolei przyłącza następną grupę fosforanową przy drugim końcu molekuły. Przemianę tę - w której donorem grupy fosforanowej jest ATP hydrolizując) do ADP, zaś produktem fruktozo- 1,6-bisfosforan - katalizuje enzym 6-tosfolrukutkinazn (EC 2.71111