Biologia - »t/. -
Kwiat u roślin okrytonasiennych - podobnie jak u nagonasiennych - jest przekształconym I kłosem zarodnionośnym (porównaj ryc. 7-22 i ryc. 7-66), w którym dno kwiatowe jest homologic^ I do osi, a płatki okwiatu - do liści płonnych. Pręciki odpowiadają liściom zarodnionośnym, zawarty nich woreczki pyłkowe - mikrosporangiom, zaś ziarno pyłku jest homologiczne do mikrospoiy Analogicznie, słupek (owocolistek) powstał ze zrośnięcia liści zarodnionośnych z makrosporangianlj czyli z makrosporofilów. Zawarty w nim ośrodek zalążka (ryc. 7-53,7-66) odpowiada makrosporangj*. paprotników.
U okrytonasiennych większość gatunków jest jednopienna czyli obupłciowa: ich kwiaty zawierają zarówno ptęciki, jak i słupki. Kwiat taki nazywamy kwiatem doskonałym. Gatunki dwupicn^ wytwarzają kwiaty niedoskonałe (a więc rozdzielnopłciowe czyli jednoplciowe); mogą one posiadaj tylko pręciki (wówczas nazywamy je kwiatami pręcikowymi lub męskimi) bądź też tylko słupki (kwj^ słupkowe czyli żeńskie).
Cykl rozwojowy roślin okrytonasiennych ilustruje ryc. 7-69.
Gametofit żeński powstaje w zalążku. Zalążek znajduje się wzalażni u podstawy słupka i składaj z ośrodka zalążka (makrosporangium) otoczonego całkowicie jedna lub dwiema osłonkami (ryc. 7.<3 I 7-66). Jedna z komórek ośrodka zalążka <zwana komórka macierzysta makrospor) dzieli się mejótycznie. tworząc cztery makrospory (ryc. 7-67). Trzy z nich giną, zaś jedna rozwija się dalej, przekształcając* makrogametofH (przedmśle żeńskie), zwany też woreczkiem zalążkowym. Przekształcanie to rozpoczym się od trzykrotnego podziału mitotyczncgo jądra komórki; podziałowi temu nie towarzyszy podział cytoplazmy. natomiast komórka rośnie. Powstaje zatem duża komórka o ośmiu jądrach (ryc. 7-67). Dwie “trójki” jąder gromadzą się na biegunach. Na biegunie od strony okienka trzy jądra oddzielają cytoplazmą i błonami: powstaję aparat jajowy (homologiczny do rodni), zbudowany zkomórki jajowej i dwóch synergid (ryc. 7-67). Na przeciwległym biegunie trzy jądra też tworzą trzy komórki, zwane antypodami Wszystkie te komórki są haploidalne (powstały po mejozie). Natomiast w centrum dwa
większością cytoplazmy makrospory - stanowi centrum wtórnej (centralnej) komórki worecAa zalążkowego. Synergidy i antypody u większości gatunków zanikają.
zab(tek
wiófno jądro wofocafco zalq£kowego plemniki komórtui jajowa
PODWÓJNE ZAPŁODNIENIE
Ryc. 7-67. Kolejne fazy (1-6) rozwojowe /•***' okrytonasiennych (opis w tekście).
7 - podwójne zapłodnieniu (JD).
Gdyw
lii
ifljssa jWpKta*1* i Arian ga cb)taBsid>n] bgiewfc iaówczasnai
łaaZrygo
Santoa
ffmhejwi
asSKWł! Tai proces ok Bielmo ( toetądąpt odmgooasie
pobęzooejes
““pesubs
^jiysł
Kyc. 7-66. Schemat budowy kwiatu (u góry) i zalążka (u dołu) rośliny okrytonasiennej OD).