DSCN6412 (Kopiowanie)

■ faftląd .ńrórif inpJ imych i ich klasyfikacja

Ryc. 7-78. Rośliny owadożemc:

A - rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia) pomniejszona, obok rysunek liścia ze schwytaną muchą;

B - liść dzbanecznika {Nepenthes)', C - liść muchołówki (Dionaea) (JD).

Kwiat jest skróconym pędem, przekształconym w narząd służący do rozmnażania płciowego. Jest on homologiczny dokłosa zarodnionośnego (a zatem stanowi skupienie liści zarodnionośnych i płonnych), lecz zazwyczaj hirdzo się odeń różni skomplikowaną nieraz budową. Anatomicznie wyróżniamy w nim dno kwiatowe. fikwiaŁ [uecikowie i słupkowie (ryc. 7-66).

Okwial może być pojedynczy (jak np. u krokusów czy nmowitów) lub podwójny, w tym wypadku dzieli się nakielich (zkiżony z zazwyczaj zielonychdziałek) i koronę (zbudowaną znajczęściej barwnych płatków). Gdy płatki sąniczrośniętc, koronę określamy mianem wolnopłatkowei. Korona flnsłnnlatkowa występuje wówczas, gdy płatki są zrośnięte (przykładem lulek czarny).

Płatki korony otaczają pręciki, które stanowią męski narząd płciowy. Pręcik składa się zazwyczaj z cienkiej nitki, zakończonej główką zaopatrzoną w pylniki. Pylnik zbudowany jest z czterech woreczków pyłkowych, w których powstają ziania pyłku.

Żeńskimi narządami płciowymi iest słupkowie czyliowocolistki z zalążkami. U okrytonasiennych owocolistki zrastają się tworzaesłupek. składający się z zalążni z zalążkami, szyjki i znamienia (ryc. 7-66). W zależności od budowy kwiatu słupek może być górny, półdolny i dolny. Kwiaty mogą być obuplciowe (posiadają wówczas i słupki i pręciki jednocześnie) lub jednoplciowc: męskie (gdy zawierają jedynie pręciki) i żeńskie (gdy posiadają tylko słupkowie). Zgrupowanie kwiatów tworzy kwiatostan. W zależności od rozgałęzienia wyróżniamy kwiatostany groniaste (w których szypułki kwiatów nic przewyższają osi głównej) i wierzchołkowe (szypułki kwiatowe są dłuższe od osi głównej). Budowa kwiatu i kwiatostanów jest bardzo ważną z punktu widzenia systematyki cechą morfologiczną roślin.

Kwiat po zapłodnieniu przekształca się w owoc, kryjący nasienie, jak zostało to już opisane w rozdz. 7.4.5.43.

Jak można się było przekonać z przedstawionego powyżej przeglądu, narządy mają budowę przystosowaną do pełnienia swych ftuikcji życiowych; obecnie dokonamy przeglądu czynności fizjologicznych u roślin.

7.4.S.S.I. Odżywianie, transport i magazynowanie pokarmu u roślin

Podstawową cechą organizmów żywych jest metabolizm, a więc przemiana materii i energii. Energię czerpią rośliny ze światła (fotoautotrofia) lub z rozkładu związków organicznych (hcterotrofia). Niezbędne do budowy swego ciała składniki materialne pobierają ze środowiska.

Im więcej określonego pierwiastka występuje w ciele rośliny, tym więcej ów organizm musiał go pobrać z otoczenia. Skład pierwiastkowy organizmów żywych przedstawiono w tabeli 3-1. Pierwiastki le podzielić możemy na makroelementy (które stanowią co najmniej 0,001 masy ciała), mikroelementy (od 10° do lO^masy ciała) i ulJraełsinsnly (występujące w ilościach śladowych). Makroelementy są zara/pmmalfnipokannami: zaliczamy tu w przypadku roślin pierwiastki budujące związki organiczne: Węgiel, wodór, tlen. azot, siarkę, fosfor, a także potas, wapń, magnez, chlor i żelazo. Sód, mangan, jod, kobalt, cynk, bor i molibden to mikroelementy czyli mikropokanny. Wodór, węgiel i tlen rosliuy