DSCN6418 (Kopiowanie)

* /togM w/iiM ulw iywycł i Ich klasyfikacja

się) komórek roślinnych, wyginanie łodyg i korzeni, stymulują powstawanie korzeni bocznych, ukorzenianie sadzonek, powodują otwieranie się pąków liściowych i kwiatowych. W komórce m.in. stymulują syntezę RNA i białek oraz wpływają na aktywność szeregu enzymów. Najważniejsze naturalne auksyny to syntetyzowany przez rośliny z tryptofanu kwas indolilo-3-octowy (IAA, stosowana jest również niepoprawna nazwa - kwas 3-indolilooctowy) i jego pochodne. Działają one | wyjątkowo niskich stężeniach: pęd ananasa w czasie wzrostu zawiera 6 mikrogramów 1 AA na 1 kg świeżej masy (0,000006 g na 1000 g; J.P. Nitsch porównał te proporcje do przysłowiowej igły w 22-tonowym stogu siana). Komórki roślinne zawierają enzym oksydazę indolilooctanową, która utlenia kwas indolilooctowy. unieczynniając go. Niektóre substancje chemiczne mogą działać podobnie jak fitohormony wówczas, gdy hamują aktywność enzymów inaktywujących auksyny (na przykład ortofcnole - stosowane jako auksyny syntetyczne - w rzeczywistości same nie mają działania hormonalnego, natomiast działając hamująco na oksydazę indolilooctową, zwiększają poziom krążącego w roślinie kwasu indolilooctowego).

* /togM w/iiM ulw iywycł i Ich klasyfikacja

H H

flibHBlina Aj

Ryc. 7-80. Hormony roślinne

kwas abscysynowy

Działanie auksyn leży u

Tropizm to ruch wzrostowy rośliny lub jej części, wywołany przez bodziec kierunkowy (a więc oddziałujący z określonego kierunku) i spowodowany działaniem wewnątrzpochodnych substancji wzrostowych.

Nazwę tropizmu tworzy się w zależności od rodzaju bodźca, który daną reakcję wywołuje. Fototropizm określa wzrost rośliny uzależniony od światła: geotropizm to reakcja na siłę ciążenia;

chemotropizm wywołany jest działaniem niektórych substancji chemicznych, zaś

wzrostowa odpowiedź niektórych roślin na dotyk.

Troptzmy mogą być dodatnie lub ujemne. W odniesieniu do siły ciążenia pęd i korzeń reagują przeciwstawnie: korzeń rośnie w kierunku działania siły grawitacji (w kierunku wnętrza ziemi), zaś łodyga w przeciwnym (ryc. 7-81). Korzeń wykazuje zatem geotropizm dodatni, natomiast łodyga -geotropizm ujemny. Kiełkująca siewka, jak np. koleoptyl owsa (koleopty 1 jest to cylindryczny, pusty w środku narząd okrywający - jak pochwa - nierozwinięte liście) lub pęd fasoli zagina się w kierunku źródła światła; jest to szczególnie dobrze widoczne wówczas, gdy promienie światła padają z boku (ryc.7-81). Pęd wykazuje zatem fototropizm dodatni. Jeżeli pęd rośnie w ciemności (przykładem może być pęd kiełkujący zbulwy ziemniaka w ciemnej piwnicy), do wzrostu może zużywać zmagazynowane substancje spichrzowe i wytwarza wówczas łodygę i liście pozbawione chlorofilu. Taką roślinę nazywamy etiolowana (wypłoniona). Na promienie świetlne (np. wpadające do piwnicy przez wąską szparkę) cliolowany pęd reaguje, wyginając się w kierunku źródła światła. Doświadczenia przeprowadzone z etiolowanymi roślinami wykazały, że pęd najsilniej wygina się w kierunku źródłu Światła 0 barwie niebieskiej lub fioletowej, co może sugerować, że reakcję fototropic/ną w a runku m barwniki żółte i pomarańczowe (karoteny i kaantofUe).