DSCN6448 (Kopiowanie)

7 Ptiogląd ŚMiaia istot żywych i ich klasyfikacja 155

Larwy, uwolnione w jelicie ze strawionego mięsa, dorastają do dojrzałości płciowej, żywiąc się głównie krwią i limfą, którą wysysają, nakłuwając ścianki jelita z pomocą specjalnych sztylecików. Dojrzałe włośnic są niewielkie, mają długość do 2,5 mm (samce) i do 4 mm (samice) (porównaj ryc. 7-99). Po kopulacji samce giną, zaś zapłodnione samice wdrążają się do układu limfatycznego jelila, w którym rodzą (włośnie kręte są żyworodne!) od i 000 do 1500 małych larw (długości ok. 0.1 mm). Larwy te wędrują z limfą do naczyń krwionośnych, a z krwią rozprowadzane są po całym ciele i osadzają się we włóknach mięśniowych. Najbardziej narażone na inwazję larw są te mięśnie, do których dopływa najwięcej krwi - a zatem mięśnie stale pracujące (przepona, żwacz, mięśnie języka), dobrze unaczynionc i odżywione. Dlatego też badanie mikroskopowe mięsa zwierząt z uboju powinno objąć przede wszystkim przeponę - jeżeli w tym mięśniu nie ma larw włośni, prawdopodobieństwo, żc występują w innych, jest minimalne.

sożytynw

Larwy osadzające się we włóknach mięśniowych odżywiają się ich zawartością i rosną, osiągając długość ok. I mm. Organizm broni się przed inwazją, wytwarzając przeciwciała oraz otaczając larwy włośnia lącznotkankową torebką, która po jakimś czasie przesycona zostaje solami wapnia. Okres wędrówki larw w krwiobieau i ich osadzania sie w mięśniach iest najcięższym okresem irycłlinpzy- Walka organizmu z pasożytami oraz niszczenie przez te ostatnie mięśni i ścian naczyń powodują szereg groźnych objawów chorobowych. Wtystępujc gorączka, dreszcze, silne bóle mięśni, kaszel (w czasie osadzania się larw w przeponie), dochodzi czasem do zaburzeń krzepnięcia. Masowa włośnica prowadzić może do śmierci. Jeżeli chory przeżyje okres wędrówki larw i nastąpi zwapnienie torebek łącznotkankowych otaczających pasożyty, dolegliwości ustępują. Natomiast okres wcześniejszy, ten, w którym dorosłe pasożyty bytują w jelicie, często przebiega bezobjawowo. Mogą występować bóle brzucha, biegunki (czasami z krwią), zaburzenia trawienia. W zapobieganiu włośnicy najistotniejsze jest badanie weterynaryjne mięsa wieprzowego, a także mięsa tych zwierząt, które są mięso-, padlino- lub wszystkożeme - o ile mają one być spożyte. Hodowcy trzody chlewnej muszą prowadzić szeroko zakrojona deratyzację, tzn. zwalczanie gryzoni, zwłaszcza szczurów. Mięso padlych zwierząt nie może być zakopywane, lecz musi być palone.

Z rodziną włośni (Trichinellidae) spokrewniona jest rodzina wlosoglówek, do której zaliczamy włosoglńwkę ludzką (Trichocephalus irichiura). Nazwa pochodzi stąd, że przednia część ciała tego nicienia jest wyraźnie cieńsza (ryc. 7-100).

Dorosłe włosoglówki ludzkie dorastają długości 3-5 cm i pasożytują w jelicie ślepym. Jaja, wydalone z kalem, rozwijają się w wodzie bądź w wilgotnej glebie. Zakażenie następuje ^Ry^c- ⁷"¹⁰⁰- Wlosogłówka ludzka (Tri-

lilii Sn    i "r*-**-*** tSffiggSgiSt*

wodą lub niedomytymi warzywami.

Do rodziny filarii (Filarlidae) należą groźne pasożyty człowieka i zwierząt. Przeważnie występują one w krajach o ciepłym klimacie i przechodzą złożony rozwój, a w ich cyklu życiowym występują dwa rodzaje żywicieli. W przypadku filarii sloniowacizny I Wuchereriu banerofti) żywicielem ostatecznym Jest człowiek, zaś żywicielem pośrednim komar. Osobniki dorosłe są duże: samce dorastają do 4 cm, umice do 9 cm długości. Pasożytują one w naczyniach limfatycznych człowieka, powodując ich zamykanie i rozrost ścianek, co w następstwie objawia się powstawaniem guzów, zwłaszcza na kończynach.

nieraz o kilkudziesięcioccntymetrowej średnicy. Chorobę tę, wywołującą potężne zniekształcenia, określono mianem sloniowacizny (elefanliazy. fiłariozy), bo np. zmieniona kończyna dolna przypomina twym kształtem nogę słonia. Pasożytujące w naczyniach chłonnych nicienie produkują znaczne ilości jąj, które wędrują z krwią po całym ciele. Gdy zostaną wessane wraz / odrobiną krw i przez komorą, w przewodzie pokarmowym uwalniają się mikrolilarie. które przechodzą następny etap rozwojowy * mięśniach owada, po czym trafiają do jego narządów gębowych. Przy ponownym ukłuciu skóry tdowieka przez komara, inlodc postacie pasożytów wwiereują się do naczyń chłonnych.