DSCN6448 (Kopiowanie)

"J.PriegUfd świata istot żywych i ich klasyfikacja 155

Larwy, uwolnione w jelicie ze strawionego mięsa, dorastają do dojrzałości płciowej, żywiąc się głównie krwią i limfą. którą wysysają, nakłuwając ścianki jelita z pomocą specjalnych sztylecików. Dojrzale włośnic są niewielkie, mają długość do 2,S mm (samce) i do 4 mm (samice) (porównaj ryc. 7-99). Po kopulacji samce giną, zaś zapłodnione samice wdrążają się do układu limfatycznego jelita, w którym rodzą (włośnie kręte są żyworodne!) od 1000 do 1500 małych larw (długości ok. 0.1 mm). Larwy te wędrują z limfą do naczyń krwionośnych, a z krwią rozprowadzane są po całym ciele i osadzają się we włóknach mięśniowych. Najbardziej narażone na inwazję larw są te mięśnie, do których dopływa najwięcej krwi - a zatem mięśnie stale pracujące (przepona, żwacz, mięśnie języka), dobrze unaczynionc i odżywione. Dlatego też badanie mikroskopowe mięsa zwierząt z uboju powinno objąć przede wszystkim przeponę - jeżeli w tym mięśniu nie ma larw włośni, prawdopodobieństwo, że występują w innych, jest minimalne.

Larwy osadzające się we włóknach mięśniowych odżywiają się ich zawartością i rosną, osiągając długość ok. I mm. Organizm broni się przed inwazją, wytwarzając przeciwciała oraz otaczając larwy włośnia łącznotkankową torebką, która po jakimś czasie przesycona zostaje solami wapnia. Okres wędrówki larw w krwiobieeu i ich osadzania sie w mięśniach jest najcięższym okresem trvchinozv. Walka organizmu z pasożytami oraz niszczenie przez te ostatnie mięśni i ścian naczyń powodują szereg groźnych objawów chorobowych. Występuje gorączka, dreszcze, silne bóle mięśni, kaszel (w czasie osadzania się larw w przeponie), dochodzi czasem do zaburzeń krzepnięcia. Masowa włośnica prowadzić może do śmierci. Jeżeli chory przeżyje okres wędrówki larw i nastąpi zwapnienie torebek łącznotkankowych otaczających pasożyty, dolegliwości ustępują. Natomiast okres wcześniejszy, ten, w którym dorosłe pasożyty bytują w jelicie, często przebiega bezobjawowo. Mogą występować bóle brzucha, biegunki (czasami z krwią), zaburzenia trawienia. W zapobieganiu włośnicy najistotniejsze jest badanie weterynaryjne mięsa wieprzowego, a także mięsa tych zwierząt, które są mięso-, padlino- lub wszystkożeme - o ile mają one być spożyte. Hodowcy trzody chlewnej muszą prowadzić szeroko zakrojona deratyzację, tzn. zwalczanie gryzoni, zwłaszcza szczurów. Mięso padlych zwierząt nie może być zakopywane, lecz musi być palone.

Ryc. 7-100. Wlosoglówka ludzka (Tri-chocephatus irichiura). A - osobniki dorosłe; B - jajo (pow. 500 x) (JD).

Z rodziną włośni (Trichinellidae) spokrewniona jest rodzina wlosoglówek, do której zaliczanwwłosogłówke ludzką (Trichocephahis tricliiura). Nazwa pochodzi stąd, że przednia część ciała tego nicienia jest wyraźnie cieńsza (ryc. 7-100).

Dorosłe włosogłówki ludzkie dorastają długości 3-5 cm i pasożytują w jelicie ślepym. Jaja. wydalone z kalem, rozwijają się w wodzie bądź w wilgotnej glebie. Zakażenie następuje przez spożycie jaj inwazyjnych, zwykle z nieprze-gotowaną wodą lub niedomytymi warzywami.

Do rodziny filarii (Filartidae) należą groźne pasożyty człowieka i zwierząt. Przeważnie występują one w krajach o ciepłym klimacie i przechodzą złożony rozwój, a w ich cyklu życiowym występują dwa rodzaje żywicieli. W przynadkufilarii słoniowacizny (Wuchereria banerofli) żywicielem ostateczny m jest człowiek, zaś żywicielem pośrednim komar. Osobniki dorosłe są duże: samce dorastają do 4 cm. samice do 9 cm długości. Pasożytują one w naczyniach limfatycznych człowieka, powodując ich zamykanie i rozrost ścianek, co w następstwie objawia się powstawaniem guzów, zwłaszcza na kończynach, nieraz o kilkudziesięciocentymetrowej średnicy. Chorobę tę, wywołującą potężne zniekształcenia, określono mianem słoniowacizny (clefan liazy. filariozy). bo np. zmieniona kończyna dolna przypomina swym kształtem nogę słonia. Pasożytujące w naczyniach chłonnych nicienie produkują znaczne ilości jaj, które wędrują z krwią po całym ciele. Gdy zostaną wessane wraz z odrobiną krw i przez komara, • przewodzie pokarmowym uwalniają się mikrofilarie. które przechodzą nustępny etap rozwojowy jjj oaęśnuidi owada, po czym trafiają do jego narządów gębowych. Przy ponownym ukłuciu skory przez komara, młode postacie pasożytów wwiercają się do naczyń chłonnych.