DSCN6440 (Kopiowanie)

7. Prztffol wiata Istot żywych i ich klasyfikacja 147

SM***

^affiłis

io#i*

kJow*®¹¹®

WĄGIER

w II stadium larwalne: w wągra. U niektórych tasiemców, np. u bąblowca (Echinococcus granulosus) metamorfoza (zmiana budowy ciała na etapie różnych stadiów rozwojowych) może przekształcić się w metagenczę (przemianę pokoleń) - wówczas, gdy we wnętrzu wągra w drodze rozmnażania wegetatywnego powstają (pączkują) nowe skolcksy.

Tasiemiec nieuzbrojony (Taenia saginata lub Taeniarhynchus saginatus) jest pasożytem dość wąsko wyspecjalizowanym, ponieważ jego żywicielem ostatecznym jest niemal zawsze człowiek, zaś żywicielem pośrednim bydło (ryc. 7-92A). W Polsce obecnie około 5% ludności jest zarażonej tym pasożytem, natomiast szczególnie wysoki odsetek zarażenia stwierdza się w Azji i Ameryce Południowej. Zakażenie następuje w wyniku spożycia surowego lub niedosmażonego mięsa wołowego (“tatar”, krwiste befsztyki), jeśli w nim obecne są wągry tasiemca. W żołądku z wągra wydostaje się skoleks i po 2-3 miesiącach tasiemiec osiąga dojrzałość płciową. Ma on wówczas 4-12 metrów (!) długości i 5-11 mm szerokości; strobila liczy do 2000 członów. Gruszkowata główka zaopatrzona jest w4 przyssawki (ryc. 7-92A). U tasiemca nieuzbrojonego występuje zjawiskoprotandrii. tzn. komórki płciowe męskie dojrzewają wcześniej niż żeńskie; a zatem młodsze proglotydy są źródłem plemników, zapladniających człony starsze. Dojrzewające proglotydy zawierają w macicy onkosfery, powstałe z zapłodnionych jaj. Człony tc opuszczają jelito żywiciela wraz z kałem, lub też mogą czynnie wydostawać się przez odbyt dzięki skurczom mięśni wora powłokowo-mięśniowego (tzw. “wychodzenie tasiemca”, np. po silnie zasolonych potrawach; w rzeczywistości niemal cały tasiemiec pozostaje nadal w jelitach!). Onkosfcra może zostać spożyta przez żywiciela pośredniego, którym jest głównie bydło, ale mogą nimi też być inne przeżuwacze. W ich jelitach onkosfera uwalnia się z otoczek, przebija do naczyń włosowatych, po czym przez mały i duży krwiobieg wędruje do mięśni szkieletowych i tam przekształca się w drugie stadium larwalne, zwane wągrem bydlęcym.

Zarażenie tasiemcem nieuzbrojonym przejawia się u człowieka przede wszystkim bólami brzucha i nudnościami, rzadziej osłabieniem i chudnięciem przy dużym apetycie. Tylko w wyjątkowych przypadkach mogą wystąpić objawy groźne dla życia (niedrożność jelit, uczulenia). Rozpoznanie potwierdza się, znajdując w kale całe proglotydy tasiemca. Leczenie polega na zatruciu tasiemca, natomiast zapobieganie - na badaniach mięsa wołowego, unikaniu spożywania surowej

kyt 7*92 Budowa i cykl rozwojowy: A - tasiemca nieuzbrojonego: B • tasiemca uzbrojonego ('llwnlu solium). Op w lekkie W kółkach obrazy w powiększeniu mikroskopowym (JD).